HABER MERKEZİ - Lozan Konferası'nda konuşan Dr. Azad Haji Aghayi, Lozan'ın çözümsüzlüğe neden olduğunu ve Kürt sorununun çözümümün sonuçsuz bırakıldığını söyledi.
Kurdistan Ulusal Kongresi'nin (KNK) Lozan Antlaşması’nın 100’üncü yılında, antlaşmanın imzalandığı Lozan’daki Beaulieu Kongre Salonu’nda düzenlediği konferansın ikinci günü, Lozan’a karşı verilen mücadelenin tartışılmasıyla devam etti. Behre Mohamed Mehmod ve Rojan Hazim’in moderatörlüğünde gerçekleşen panelde, Viyana Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden Prof. Naif Bezwan, Polonya Jagielleonian Üniversitesi'nden Dr. Azad Haji Aghayi, yazar Arêz Abdullah ve yazar Dr. Heval Ebubekir konuştu.
AGHHAYI: LOZAN ÇÖZÜMSÜZLÜĞE SEBEP OLDU
Dr. Azad Haji Aghayi, Birinci Dünya Savaşı sonrası Kürtlerin hak mücadeleleri ve galip devletlerle olan ilişkilerine ilişkin bilgiler verdi. Akabinde gelişen Lozan Antlaşması ile Kürtlerin yüzyıllık devam eden sorunu ve statüsüz kalma durumunun bu antlaşma ile belirlendiğine dikkat çeken Dr. Aghayi, şunları söyledi: "Lozan galip devletler ve Türk devleti arasında yapılan antlaşma ile tarihsel Kürt sorununun varlığı ortaya çıkıyor. Kurdistan coğrafi, kültürel ve siyasi birliğini bu antlaşma ile kaybediyor. Kürtler kendi haklarını yeni kurulan devletlerin baskısı ile elde edemiyor. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Kürtler aile, aşiret ve coğrafi olarak bölünüyor. Lozan Antlaşması ile 3 yeni devlet arasında bölüşüyor. Bu antlaşma aynı zamanda Kürtlerin statüsüz kalma alt yapısını oluşturuyor. Coğrafya olarak da devletler arasında bölüşülüyor. Lozan Antlaşması'nda bütün Türkiye vatandaşları için kültür ve dil özgürlüğü tanınıyor ancak Kürtler ne ayrı bir halk ne de ayrı bir ulus-etnik olarak tanınmıyor. Lozan antlaşması aynı zamanda çözümsüzlüğün de sebebi oluyor. Kürt sorununun çözümü sonuçsuz kalıyor. Bu da zorba devletlerin zulmü ve inkârını beraberinde getiriyor."
Dr. Aghayi, Lozan Antlaşması'nın tarafı olan Türkiye'nin bugün bile bu antlaşma ile yetinmediğini ve Kurdistani tüm hakları dünya genelinde hedef haline getirdiğini belirtti.
'BİRLİKTE MÜCADELE ETMELİYİZ'
Yazar Arêz Abdullah, Lozan ile başlayan Kürt halkına yönelik hukuksuzlukların bugün de devam ettiğini belirtti. Abdullah, Kürtlerin buna karşı geliştirdiği direniş ile bu antlaşmayı kabul etmediklerini ve tüm dünyaya da antlaşmanın meşru olmadığını ispatladıklarını söyledi. Türkiye'nin Kurdistan coğrafyasına yönelik saldırılarının son zamanlarda artmasına da dikkat çeken Arêz Abdullah, buna karşı Kurdistani bir ittifak ve birlik siyaseti içinde mücadele edilmesinin önemine işaret etti.
Diğer panelistler de son yüzyılda Kürt halkı tarafından verilen mücadeleler üzerinde değerlendirmeler yaparak, yeni yüzyıla ulusal kongre ve birlik siyaseti ile girilmesinin önemini vurguladı.
Panel, soru ve cevap şeklinde devam etti.