Dövizdeki artış, Türk lirasının değer kaybetmesi ile derinleşen ekonomik kriz, Diyarbakır’da inşaat sektörünü de vurdu. Kentin tarihi Sur ilçesinde 3 yılı aşkın süredir devam eden yasak nedeniyle turizm gelirlerinin azalmasının yanı sıra ekonomik krizle birlikte en fazla daralma yaşayan sektörlerin biri de başında inşaat sektörü oldu. Sektörde ciddi bir durgunluk mevcut. Mimarlar Odası Şubesi’nin verilerine göre, kentte 2014 yılında yılda 3 milyon 200 bin metrekare, 2015 yılında 2 milyon 450 bin metrekare, 2016 yılında 2 milyon metrekare, 2017 yılında 1 milyon 800 bin metrekare inşaat yapılmışken, bu rakamlar 2018 yılında 1 milyon 150 bin metrekareye düştü. Verilere göre, son 6 yıl içerisinde sektörde yüzde 53’lük bir daralma söz konusu. 

 

DOLAR MALİYETİ ARTTIRDI

 

Konut satışlarının azalmasıyla küçülmenin görüldüğü sektörde, yine özellikle petrol, demir, alüminyum, cam gibi malzemelerin dolar endeksli olması konut yapım maliyetlerini artırdı. Örneğin demirin tonu 2017 yılında bin 600 TL iken, bugün 3 bin TL’yi aşmış durumda. 

 

Yaşanan küçülme ile birlikte sektördeki işsiz sayısı da arttı. Birçok mimar ve mühendisler bu dönemde işini kaybetti. Kentteki işsiz mühendis sayısının Bin’i, mimar sayısının ise 500’ü bulduğu belirtilirken, yeni mezunlar ise iş bulamaz durumda.

 

‘KRİZİN AYAK SESLERİNİN 2017 DUYULDU’

 

Kente dair verilere baktıklarında son 6 yıl içinde yüzde 53’lük bir daralma ile sektörde ciddi sorunların baş gösterdiğini belirten Mimar Arif İpek, krizin ayak seslerinin 2017 yılı ile birlikte duyulmaya başlandığını kaydetti. İpek, “Sektördeki birçok müteahhit firma şu anda faaliyetlerini ya yavaşlatmış yada durdurma noktasına getirmiş durumda. Yine konut kredi faizlerinin yüksek olması, konut satışlarını olumsuz etkilemekte” dedi.

 

‘İFLASLAR KAÇINILMAZ’

 

Kentte sektörde yer alan 4 büyük firmanın iflas ettiği bilgisini veren İpek, böyle devam etmesi halinde önümüzdeki günlerde yeni iflasların kaçınılmaz olacağını ve bunun doğuracağı ciddi bir işsizlik sorunu ile karşı karşıya kalınacağını kaydetti. 

 

‘GİZLİ İŞSİZLİK OLUŞACAK’

 

İpek, inşaat sektörünün kent ekonomisindeki yerinin yadsınamayacak derecede büyük olması nedeniyle sektördeki daralmayla birlikte gizli bir işsizliğin oluşacağını da vurguladı.

 

Ekonomik krizin bölgeye dair yansımasının farklı olduğunu, “2 kat daha fazla hissediyoruz” diyerek ifade eden İpek, 2019 yılı için öngörülerinin de geçmiş yıllardan farklı olmadığını belirtti. İpek, ülkedeki siyasi atmosferin bunda rolünün büyük olduğunu kaydetti.

 

‘KRİZİN FATURASI ÇALIŞANA’

 

Özellikle belediyelere kayyumların atanarak belediye meclislerinin feshedilmesinden dolayı imar planları ve plan tadilatlarının yapılamadığını da belirten İpek, “Bu nedenle sektörde durgunluğun bir sebebi olarak bunu da sayabiliriz. Ekonomide bunca sıkıntıya rağmen yapısal reformların yapılmaması, sadece döviz kuru ile ilgili tedbirlerin alınıyor olması, bu kriz sürecini uzatmaktadır. Hükümet, enflasyonla mücadeleyi zabıta ile yapmakta, krizin faturasını çalışana ödetmeye çalışmaktadır. Temel hak ve özgürlükler konusunda bir an önce adımlar atılmalı. AB süreci canlandırılmalı ve güven ortamı sağlanmalıdır” dedi.

 

MA / Lezgin Akdeniz