Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekili Kani Beko, hükümetin kıdem tazminatı ile ilgili yapmayı planladığı yasal düzenlemelere dair partisinin İzmir İl Örgütü binasında basın toplantısı düzenledi.

 

Açıklamaya katılan Emekli Sen ve Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) şubelerinden temsilciler, “Kıdem tazminatı kırmızı çizgimizdir” ve “Kıdem tazminatı olmayanın iş güvencesi olmaz” yazılı dövizler taşıdı. 

 

Kıdem tazminatları konusuyla ilgili Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın meclis açıldıktan sonra çalışmalara başlayacaklarını söyleyen Kani Beko, hükümetin 2018 Eylem Planı’nda yer alan düzenleme ile patronların işçileri işten çıkartma maliyetlerini düşüreceğini ifade etti.

 

'İŞTEN ÇIKARILMALARI KOLAYLAŞACAKTIR'

 

Beko, “Hükümetin eylem planında yer alan düzenlemenin amacı, patronların işçileri işten çıkartma ve maliyetlerini düşürmektir. İşçimizin kıdem tazminatları, yani ücretinin ödemesi sonraya bırakılmıştır. Sermaye için ‘yük’ olarak görülmektedir” dedi.

 

Kıdem tazminatı fona/sandığa devredildiğinde, işverenin işçi çıkardığında toplu bir ödeme yapmak zorunda kalmayacağını vurgulayan Beko, şunları söyledi: 

 

“Böylece işten çıkarmalar kolaylaşacaktır. Tüm işçiler ‘gündelikçi’ gibi çalışacak, sendikalaşma imkânsız olacak, işçilere sürekli giriş-çıkış yapılabilecek. Oysa ki mevcut düzenlemede işçiler kıdem tazminatından sadece işten atıldığında değil, birçok durumda faydalanabiliyor. İşveren işçilerin hakkını yediğinde, askerlik hizmeti dolayısıyla, kadınlar evlendiklerinde, bir işçi 15 yıl sigortalılık süresini ve 3 bin 600 gün prim ödeme süresini doldurduysa ve de emeklilik halinde kendi istekleriyle işten ayrıldılarsa kıdem tazminatına hak kazanıyordu. Ayrıca işçilerin kayıt dışı çalıştırılması halinde veya tazminat ödememek için işe giriş çıkış yaptırıldığında dava yolu ile kıdem tazminatını alma şansı vardı." 

 

 

Beko, Zorunlu Tasarrufu Teşvik Fonu, Konut Edindirme Yardımı Hesapları, İşsizlik Fonu vb. diğer fonların bugüne kadar ki siyasal iktidarlar tarafından yağmalandığını ve yağmalanmaya devam edildiğini de belirtti.

 

‘KANAL İSTANBUL PROJESİNE AKTARILACAK’

 

Türkiye’de milyonlarca işsiz açlıkla mücadele ederken, İşsizlik Fonu’ndan patronlara 50 milyon liraya yakın kaynak aktarıldığını söyleyen Beko, hükümetin Bireysel Emeklilik Fonu’nda biriken bütçeyi Kanal İstanbul projesine aktarmak istediğini kaydetti.

 

Kanal İstanbul projesinde 19 mütahitle yapılan bir ön anlaşma olduğunu belirten Beko, kaynak yeterli olmadığından ihaleye verilemediğini söyledi. Kıdem tazminatlarını bu yüzden gasp edilmek istendiğini ifade eden Beko, “Kıdem tazminatları Bireysel Emeklilik Fonu’nda belirli bir kaynak haline gelmeye başladığında projeye aktarılacak” dedi.

 

FON UYGULAMASI GELİRSE YAŞANACAK 14 HAK KAYBI 

 

Beko, Kıdem Tazminatı Fon’u planında yer alan 15 yıllık çalışma süresi ile 3600 prim gününü doldurma koşulu nedeniyle yaşanacak 14 hak kaybını şöyle sıraladı:

 

1. Askere gidenler kıdem tazminatı alamayacak.

 

2. Evlenen kadın işçi, bir yıl içinde işinden ayrılırsa tazminat alamayacak.

 

3. İşyerinde bir yıllık kıdemi olan işçi işten çıkarılırsa tazminat ödenmeyecek.

 

4. Prim gün ve çalışma süresi koşulu nedeniyle işçi haklı bir nedenle işten ayrılsa (geçerli sağlık nedeni, işverenin tacizi, kötü muamelesi gibi) dahi tazminat alamayacak. Ayrıca işçinin iş koşullarındaki değişikliği kabul etmemesi, ücretinin ödenmemesi halinde işi bırakması gibi nedenlerle işten çıkarılması halinde de tazminat alamayacak.

 

5. Hak etme koşulu gerçekleşinceye kadar parası Fon’da hapis kalacak. Belki de kıdem tazminatını almaya ömrü yetmeyecek.

 

6. Kıdem tazminatı miktarı azalacak, şimdi her bir yıllık kıdem karşılığı 30 günlük brüt ücret tutarı olan kıdem tazminatı, 14 günlük ücrete düşürülecek. Yeni kıdem tazminatı miktarı şu anda aylık %8,3 iken Fon’a devredilmesinden sonra %3,8’e düşecek. Artık işçi, son aldığı ücret üzerinden değil, fona yatırılan prim miktarının yıllık ortalaması üzerinden tazminat alacak. 

 

7. İşveren, ücret ya da ücret benzeri, ikramiye vs. ödemeleri zamanında yapmazsa, işçi ya duruma katlanacak ya da katlanmak istemeyip işten çıkarsa, kıdem tazminatı alamayacak. Yani işverenin ücret ödememesi bir anlamda cezasız kalacak. İşverenler istediği zaman, istediği şekilde iş şartlarını değiştirebilecek, işçiye ya kabul et ya da işten çık diyebilecek.

 

8. Emeklilikte yaş şartını beklemek için işten ayrılan işçi tazminat alamayacak.

 

9. İşten çıkarılma kolaylaştığı için sendikalaşma büyük darbe yiyecek.

 

10. Esnek ve güvencesiz çalışmaya karşı direnç azalacak. Tazminatın caydırıcı özelliği kaybolacak. 

 

11. Tazminattaki faiz ödemesi ortadan kalkacak.

 

12. Fon yönetimindeki işçi eşit oyla temsil edilmeyecek.

 

13. İşsiz kaldığı dönemde aldığı kıdem tazminatı bir anlamda işçinin geçim güvencesidir. Ancak fona devredildiğinde bu geçim güvencesinden mahrum kalacak.  İşçi, ailesiyle birlikte açlığa, işsizliğe mahkum olacak. Çok düşük olduğu için yetmeyen işsizlik ödeneği, kıdem tazminatından mahrum kalan işçi ve ailesinin hiçbir ihtiyacını karşılamaya yetmeyecek.

 

14. Getirilmek istenen düzenleme ile fondan 15 yıl sonra parasını alabilecek asgari ücretli bir işçinin uğradığı zarar en az 7.500 lira olacaktır. Ücreti daha yüksek olan işçilerin uğradığı zarar ise çok daha fazla olacak.

 

TÜM İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATI ALMASI İÇİN NE YAPMALI?

 

Kani Beko açıklamasının tüm işçilerin kıdem tazminatı alabilmesi için yapılması gerekenleri ise şöyle sıraladı; 

 

1. Mevcut yasaya (1475 sayılı yasanın yürürlükteki 14. Maddesi) bir cümle koyarak, bir yılın altında çalışanlara da kıdem tazminatı ödenmesi sağlanmalıdır.

 

2. İflas nedeniyle ödenmeyen kıdem tazminatını devletin ödemesi ve işverenden haciz yoluyla tahsili sağlanmalıdır.

 

3. İflas halinde bankaların, devletin değil işçilerin alacaklarının ödenmesi öncelikli ve imtiyazlı hale getirilmesi gerekmektedir.

 

4. Kıdem tazminatı ödemeyen işverenlere ağır yaptırımlar getirilmelidir.

 

5. 12 Eylül askeri darbesinin ürünü olan ‘kıdem tazminatı tavanı’ kaldırılmalıdır.

 

6. Sendikal barajlar, örgütlenmenin ve grev hakkının önündeki tüm engeller kaldırılmalıdır. Örgütlü işçinin kıdem tazminatını gasp etmek mümkün olmayacaktır.

 

CHP’li Beko açıklamasını, “Kıdem tazminatlarımızı leş kargalarına yedirmemek için mücadelemize devam edeceğiz” diyerek sonlandırdı.