Zorla göç ettirilen gruplar arasında toplumsal dayanışmayı geliştirmek, zorunlu göçün neden olduğu temel hak ihlallerini kamuoyunda görünür kılmak ve yurttaşların yeniden yerleşim sürecinde yaşadıkları sosyal, ekonomik ve psikolojik sorunlar hakkında farkındalık yaratmak amacıyla 2016 yılında İstanbul'da kurulan Göç İzleme Derneği’nin (GÖÇİZDER) mal varlığına el konuldu. Resmi Gazete'de 31 Ağustos’ta yayımlanan kararda, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in imzası yer aldı. Ankara 4’üncü Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilen kararın gerekçesinde ise derneğin “örgüt ile iltisaklı” olduğu iddia edildi.

 

DERNEK YÖNETİCİLERİ BERAAT ETTİ 

 

Özellikle 90’lı yıllardaki köy boşaltmaları sürecinde gayrimüslimler ile Kürtlerin yaşadıkları hak ihlalleri ve yine 2015-2016 yılları arasında sokağa çıkma yasakları döneminde göç etmek zorunda bırakılan yurttaş ve kadınların yaşadıklarına dair hazırladıkları raporlar nedeniyle geçmiş dönemlerde de benzer süreçlerle karşı karşıya kalan derneğin 2022 yılında 22 üye ve yöneticisi gözaltına alınırken, 16’sı “örgüte üye olmak” iddiasıyla tutuklandı.  Bu süreçte derneğin İstanbul’da bulunan binası polis tarafından basıldı ve dernek tarafından yayımlanan kimi kitaplar ile raporlar hakkında mahkeme tarafından toplatma kararı çıkarıldı. Tutuklanan üye ve yöneticilerin yargılandığı İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesince 9 Şubat’taki duruşmada, “kesin ve inandırıcı delil” elde edilmediği gerekçesiyle beraat kararı verildi. 

 

GÖÇİZDER’e yönelik açılan ve Bakırköy 15. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde devam eden kapatma davasının Haziran’da görülen duruşmasında ise, dernek üye ve yöneticilerinin beraat ettikleri İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’ne yazı yazılmasına, MASAK raporlarında yer alan derneğe ait yayın ve materyallerin gönderilmesine karar verilerek, bir sonraki celse 11 Ekim’e ertelendi. 

 

GÖÇİZDER Eşbaşkanı Abdullah Kılıç ve dernek avukatı Ahmet Baran Çelik, yaşanan hukuksuzluğa dair değerlendirmelerde bulundu.

 

'AMAÇ DERNEĞİ PASİFİZE ETMEK'

 

Derneklerinin 2016 yılından bu yana kuruluş amacı kapsamında çalışma yürüttüğünü belirten Eşbaşkan Kılıç, ancak çalışmalarının yargı eliyle sık sık engellenmeye çalışıldığını söyledi. Mal varlığının dondurulması kararının da bu kapsamda devreye konulduğuna işaret eden Kılıç, “Geçmiş dönemlerde de bununla ilgili olarak derneğimiz ve dernek yöneticilerimiz hakkında soruşturmalar açılmış ve bu soruşturmalar beraat ile sonuçlanmasına rağmen bakanlık dernek yöneticilerimiz ve derneğimiz hakkında mal varlığı dondurma kararı almıştır. Bu hukuk dışı bir karardır. Buradaki amaç derneği pasifize etmek” diye belirtti. 

 

SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİNE ÇAĞRI 

 

Baskılara rağmen çalışmalarını aynı kararlılıkla sürdüreceklerinin altını çizen Kılıç, sivil toplum örgütlerine ise şu çağrıda bulundu: “Ülkeyi yöneten kişilerin yanlış politikalarından dolayı maalesef insanlar yerleri ve yurtlarından edilmekte ve hayatları tarumar olmaktadır. Bunun sonucu olarak göçmen ve mültecilik sorunu ortaya çıkmaktadır. Bu kapsamda yönetenlere yanlış politikalarını sürdürme imkanı vermemeliyiz. Antidemokratik toplumlarda sivil toplum örgütleri gerçekten de önemli bir yere sahip ve bizlerde baskıcı rejimlerin baskılarını boşa çıkarmak için var gücümüzle birbirimizle dayanışma hali içerisinde olmak zorundayız.”

 

‘KARAR HUKUKİ DEĞİL SİYASİ’

 

 

Mal varlığının dondurulması kararının dernek hakkında açılan davalardan bağımsız olmadığını söyleyen avukat Ahmet Baran Çelik de, “Bu hukuki bir karar değil çünkü bu mal varlığını dondurma kararının dayanağı olan MASAK raporu ve iddialar nedeniyle dernek üye ve yöneticilerinin tamamı geçmiş dönemlerde yargılandı ve bütün herkes beraat etti. Bu beraat kararı da kesinleşti. Beraat ve kesinleşme kararına rağmen bakanlık siyasi saiklerle böyle bir karar almış durumda. Yani bir yargılama süreci geçirilip beraatla sonuçlanmasına rağmen iktidar yargı eliyle elde edemediğini siyasi bir kararla elde etmek istiyor” dedi.

 

'ÇALIŞMALARI RAHATSIZ ETTİ'

 

Çalışmalarından rahatsız olunduğu için derneğin kriminalize edilerek, işlevsiz hale getirilmek istendiğine dikkati çeken Çelik, “GÖÇİZDER hem içte yaşanan zorunlu göç hem de dış ülkelerden gelen göçlere yönelik çalışmalar yürüten bir kurum. Bu konuda ciddi çalışmalarıyla beraber önemli rapor ve kitapları söz konusu. Ama esasında derneğe duyulan rahatsızlık geçmişteki çalışmalarından kaynaklı. 2015- 2016 yılları arasındaki sokağa çıkma yasakları dönemini en iyi özetleyen ve gözler önüne seren çalışmalarından dolayı hedefe konulmuş durumda. Amaç bu çalışmaların devamının gelmemesi ve GÖÇİZDER’in fiilen kapatılarak çalışmaz hale gelmesi” ifadelerini kullandı.

 

'DERNEĞİMİZ BANKA HESAPLARINDAN İBARET DEĞİL'

 

Karara karşı hukuki girişimlerde bulunacaklarını belirten Çelik, şöyle devam etti: “Karar Resmi Gazete’de yayımlandı. Ancak bu karar bir mahkemenin denetimine sunulacak ve onaylarsa devam edecek. Onaylanmasa mal varlığını dondurma kararı kalkacak. Karar onaylanırsa yargı yolu açık olduğu için itirazlarımız olacak ve bu süreçte dernek kapatılmayacak. Ancak derneğimiz hiçbir zaman banka hesapları ve binalardan ibaret olmadı. O yüzden karar ne olursa olsun çalışmalarımız devam edecek.”

 

MA / İbrahim Irmak