
Her ku qanûn tê taloqkirin, cînayetên kar zêdetir dibin

2020-07-18 09:19:23


	ENQERE - Qanûna Tenduristî û Ewlekariya Kar a hejmara 6331’an a ku ji bo pêşîlêgirtina cînayetên kar xwedî rojek girînge cara 4’emîn tê taqolkirin. Pisporê qanûnê Ertûgrûl Bîlîr, diyar kir ku ger qanûn nehatiba taloqkirin, &nbsp;dibe ku jiyana bi sedan mirovên karker xelas bikira.”

	Qanûna Tenduristî û Ewlekariya Kar a hejmara 6331’an a ji bo sererastkirina tenduristiya kar a li cihê kargehan, pêşxistina ewlekariya karkeran, şertên ewlekariyê, parastina xebatkaran, maf, berpirsiyartî û lixwegirtinê, carek din hat taloqkirin. Qanûna di salên derbasbûyî de jî, li ser hev 3 caran hat taloqkirin, AKP’ê berî 3 rojan anî Meclîsê bi hincetên cuda 3 salên din hat taloqkirin.

	&nbsp;

	Divaya bû ev qanûn di Tîrmeha 2014’an de biketa meriyetê. Lê AKP’ê yekîn car ev qanûn taloqî 1’ê Tîrmeha 2016’an kir. Dûre jî taloqî 1’ê Tîrmeha 2017’an û pişt re jî taloqî 1’ê Tîrmeha 2020’an hat kirin.&nbsp;

	&nbsp;

	CÎNAYETÊN KAR ZÊDE BÛN&nbsp;

	&nbsp;

	Ji ber ku di kargehan de, pisporên ewlekariya kar nehatin bi cih kirin, her tim cînayetên kar zêde bûn. Li gorî rapora Tenduristiya Karkeran û Ewlekariya Kar a Meclîsê, di dema desthilatdariya AKP’ê de, ji sala 2003’yan heya Hezîrana 2000’an, bi giştî 24 hezar û 894 karkeran di cînayetên kar de jiyana xwe ji dest dane. Diviya xebitîna pisporên ewlekariya kar biketa meriyetê, lê dîsan neket meriyetê û her ku çû cînayetên kar zêdetir bûn. &nbsp;Ji ber vê ji sala 2004’an ve bê rawestandin cînayetên kar dewam dikin.&nbsp;

	&nbsp;

	Li gorî raporê, di sala 2003’an de 811, di 2004’an de 843, di 2005’an de hezar û 96, di 2006’an de hezar û 601, di 2007’an de hezar û 44, di 2008’an de 866, di 2009’an de hezar û 171, di 2010’an de hezar û 454, di 2011’an hezar û 710, di 2012’an de 878, di 2013’an de hezar 235, di 2014’an de hezar 886, di 2015’an de hezar û 730, di 2016’an de hezar 970, di 2017’an de 2 hezar û 6, di 2018’an de hezar û 923, di 2019’an de hezar û 736 û di 6 mehên dest pê kê yên 2020’an de jî herî kêm 934 cînayetên kar rû dan û karkeran jiyana xwe ji dest dan.

	&nbsp;

	JIYANA MIROV DI XETERIYÊ DEYE

	&nbsp;

	Pisporê tenduristiya karkeran û ewlekariya kar Ertûgrûl Bîlîr, derbarê mijarê de axivî û diyar kir ku desthilatdariyê heya niha cara 4’emîne ku vê qanûnê taloq dike. Bîlîr, da zanîn ku bi zanebûn vê qanûnê taloq dikin û wiha got: “Ger ev qanûn bê qebûl kirin, divê dewlet pere bide bijîşkên kar û pisporên ewlekariya kar. Ji bo vê perî nede, her tim pêşnûmeyê taloq dikin. Hemû kes jî vê rastiyê dizane.”

	&nbsp;

	Bîlîr, da zanîn ku ger pisgorên ewlekariya kar û bijîşk di kargehan de neyin xebitandin, wê ev bibe sedema gelek qezayan û jiyana mirovan. Bîlîr, dest nîşan kir ku ger qanûn nehatiba taloqkirin, &nbsp;dibe ku jiyana bi sedan mirovên karker xelas bikira û wiha bi dawî kir: “Wê tenduristiya bi hezaran mirov bihat parastin. Ji ber ku pisporên ewlekariya kar û bijîşkên ji bo tenduristiya karkeran di kargehan de nayin xebitandin, ev jî bandoreke neyînî li mirovan dike.”

	&nbsp;

	MA / Selman Guzelyuz

	&nbsp;