
Polîtîkayên avê yên Tirkiyeyê li ser Sûriye û Iraqê tên nîqaşkirin 

2021-09-28 11:35:53


	&nbsp;

	HESEKÊ - Di Komxebeta Avê ya Navneteweyî ya li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê tê lidarxistin de hat diyar kirin ku Tirkiye bi girtina avê ya Çemên Dîcle û Firatê li dijî Sûriyeyê û Iraqê ji şerê çekdarî xetertir şerê avê dimeşîne.&nbsp;

	&nbsp;

	Komxebata Avê ya Navneteweyî ya Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê ku bi tevlîbûna 300 delegeyan duh li Hesekê hat lidarxistin, di roja duyemîn de didome. Di beşa yekemîn a komxebatê de 4 mijarên sereke, çem, çemên navnetewî, peymanên navnetewî yên têkildarî qeyrana avê ya ser siyasî û aboriyê hatin nîqaşkirin.&nbsp;

	&nbsp;

	Di beşa ewil a komxebatê de Midurê Navenda Lêkolîna Firatê Silêman Îlyas, Mamosteyê Hiqûqa Navnetewî Mehmûd Batil û Hevseroka Rêxistina Banga Cenevreyê Zozan Îbrahîm axivîn.&nbsp;

	&nbsp;

	TIRKIYE PEYMANAN TUNE DIHESIBÎNE

	&nbsp;

	Axiveran di mijara çemen Firat û Dîcleyê de ser peymanên ku di navbera Sûriye, Tirkiye û Iraqê de hatin îmzekirin sekinîn. Beşdarvanan bi lêv kir ku Tirkiye ji bo berjewendiyên xwe yên siyasî li gorî peymanan tevnagere.&nbsp;

	&nbsp;

	Axiveran di mijara çavkaniyên avê de bal kişandin ser peymanên navnetewî û bi bîr xistin ku pêdiviya welatan bi parvekirina avê û sûdwergirtina ji ava ku di gelek welatan re derbas dibe, biryara Peymana Helsînkiyê ye. Axiveran bal kişandin ser wê yekê ku Sûriye û Iraq ji ber bendavên ku Tirkiyê li ser çemên Firat û Dîcle çêkirine nikarin ji van çeman sûd wergirin.

	&nbsp;

	Jeostratejîst Gerard Chalian, Damezrênerê Rêxistina Sully Dirty Alan Bound, Aborînas û Endezyarê Çandiniyê Hesen Ezam, Alîkara Koordînasyona Ewlehiya Xurekê ya Bakur û Rojhilatê Sûriyê Lorîn Betal û Aborînas Ehmed Berekat, wekî axaftvan beşdarî beşa duyemîn a komxebatê bûn.

	&nbsp;

	Civîn di bin çar sernavên sereke de hat birêvebirin. Mijarên şerên avê, nakokiyên navneteweyî û ramanên wan ên siyasî, bandora qeyrana avê ya li ser civakê û bandora kêmbûna avê ya li ser çandiniya herêmê hatin nîqaşkirin. Axiveran diyar kirin ku peyman hene ku av ji bo berjewendiyên siyasî neyê bikar anîn û destnîşan kirin ku neqanûnî ye ku dewlet avê wekî amûrek ewlehiya neteweyî bibînin. Axiveran dan xuyakirin ku Tirkiye hiqûqa navneteweyî binpê dike û bi lêv kirin ku Tirkiye avê li dijî Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê weke çekekê bi kar tîne.

	&nbsp;

	PARASTINA AVÊ PARASTINA MIROVAN E

	&nbsp;

	Di rûniştina sêyemîn a komxebatê de, Profesorê Zanistên Siyasî û Hiqûqa Cemaweriyê yê Misrî Muxtar El Xebaşî û Rêvebirê Enstîtuya Têkiliyên Navneteweyî û Lêkolînên Siyasî ya Rouilion û Damezrînerê Rêxistina Corner House Herald Yard wekî axaftvan beşdar bûn.

	&nbsp;

	Axiveran destnîşan kirin ku veguheztina şerê avê di pevçûnên navneteweyî de dê pirsgirêkên li Rojhilata Navîn û cîhanê di qonaxek paşîn de kûrtir bike, dê bibe çavkaniya nakokiya di navbera welat û hukûmetan de û dê bibe sedemek girîng a şerên di navbera civakan de. Axiveran bal kişandin ser polîtîkaya Tirkiyeyê ya li hemberî welatên cîran û gotin ku Tirkiye bi dabeşkirina herêmê hewl dide siberoja gelan bike bin kontrola xwe.

	Axiveran diyar kirin ku Tirkiye, bi depokirina ava 22 bendavên li ser Firat û Dicleyê de hatine çêkirin, armanc dike ku Sûriye û Iraqê bêav bihêle.&nbsp;

	&nbsp;

	Pisporan, hişyarî dan ku bendavên ji aliyê Tirkiyeyê ve hatine çêkirin wê pirsgirêkên cidî li herêmê derxînin û diyar kirin ku bi taybetî Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê ji vê yekê bandoreke neyînî kirine. Axiveran destnîşan kirin ku di navbera parastina ewlehiya avê û parastina ewlehiya mirovan de cûdahî tune.

	&nbsp;

	Komxebat wê bi rûniştinên 4 û 5’emîn ên îro bi dawî bibe.&nbsp;

	&nbsp;