JMO: Yıkımın nedeni denetimsizlik 2023-02-18 18:52:38   İSTANBUL - Mereş merkezli depremlerde ortaya çıkan yıkımın temel nedeninin denetimsizlikten kaynaklandığına işaret eden JMO’ya bağlı Jeofizik mühendisleri, yapıları denetleme yetkilerinin ellerinden alınmasından sonra bu sürecin başladığını belirtti.    Türkiye Mühendis ve Mimarlar Odası’na (TMMOB) bağlı Jeofizik Mühendisleri Odası (JMO), Mereş merkezli meydan gelen iki büyük depremde yaşanan yıkıma ilişkin Beyoğlu’nda bulunan binalarında basın toplantısı gerçekleştirdi. Toplantıya TMMOB yönetim kurulu üyelerinin yanı sıra Jeofizik Mühendisleri katıldı.     YAPI DENETİMDE BOZULMA SÜRECİ    Toplantıda konuşan Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, ülkelerde yaşanan depremlerde acı tablonun ortaya çıkmasının temel nedenini eğitim düzeyinden kaynaklı olduğunu ifade etti. Daha önceki yıllarda deprem yönetmenliği için yapı denetim kuruluşlarının oluşturulduğunu fakat bu kuruluşların JMO’yu tatmin etmediğini ifade eden Ercan, bu kuruluşların zamanla sorumluluklarını yerine getirmeyerek yapılan yapıları denetlemediğini ifade etti. Bu sürecin 2019 yılına kadar devam ettiğini aktaran Ercan, “O zamana kadar yapı denetim kuruluşlarının, seçimini ve parasını yapıyı üstlenen kişi veriyordu. Dolayısıyla burada bozulma başladı. Bu kez tombala ile yapı denetim kurumları seçilmeye başlandı. Ancak yine sorun çözülemedi. Çünkü depremde yıkılan yapıların yüzde 20’si yerden gelen sorunlarla yüzde 80’i ise yapısal sorunlardan kaynaklandı. Ve bu görülemedi” ifadelerini kullandı.   DEPREM ÖNGÖRÜLMÜŞTÜ   Ankara Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Bülent Kaypak da, depremin meydana geldiği lokasyonun daha önce jeofizikçilerin öngördüğünü ve bu öngörüleri çeşitli bilimsel makalelerde yazdığını belirtti. Kaypak, “Depremin nerede ve hangi bölgede olacağı belirlenebiliyor. Tek belirleyemediğimiz şey bu depremin zamanıdır. Bu zamanı kesinlikle hiçbir bilim insanı bilemez” şeklinde konuştu.    ‘İSTANBUL’DA DENETİM YAPILMIYOR’    TMMOB Jeofizik Mühendisler Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Burak Çatlıoğlu ise İstanbul’da 39 ilçe belediyesinin birçoğunda yapılan zemin etüt raporlarını arazide ve rapor üzerinde değerlendirecek jeofizik mühendislerinin bulunmadığını vurguladı. Çatlıoğlu, “Vatandaşlar müteahhitle baş başa kalmış durumda. Müteahhit istediği yöntemle, gerekirse mühendis dahi kullanmadan sondaj yapan teknikerlerin aracılığıyla zemin etüt raporları hazırlıyorlar. Bunun denetimi İstanbul’da yapılmıyor. Bu bir iddia değildir” İfadelerine yer verdi.   ‘DENETİM ODALARIN ELİNDEN ALINDI’   TMMOB Jeofizik Mühendisler Odası Yönetim Kurulu Üyesi Şevket Demirbaş da yaşanan bu felaketin baştan sona hatalarla gerçekleştiğini dile getirdi. Demirbaş, “Denetim mekanizmaları kuruldu. 2013 yılına kadar odaların bir denetimi vardı. Biz orada bir mühendisin yapmış olduğu çalışmaları denetliyorduk. 2013 yılında imar yasasına konulan bir madde ile odaların denetimi elinden alındı ve yapı denetim şirketlerine verildi. Ancak daha sonra yapı denetim şirketlerinin denetlenmesi gerekti. Bunları yerel yönetimlerin yapması lazım. Yerel yönetimlere defalarca oda olarak, ‘jeofizik mühendislerini istihdam edin, biz afet ülkesiyiz, onların rapor denetimlerinden ve uygulamasından yararlanacaksınız’ dedik. Maalesef ‘kadromuz yok, ilk etapta değerlendireceğiz’ dediler. Bunların ciddi bir şekilde yapılması ve ciddi bir şekilde kontrol edilmesi gerekirdi” diye konuştu.