Şivişki Yaylası’nda pancar mesaisi: Hem şifa hem geçim kaynağı 2025-05-13 09:07:20   COLEMÊRG - Yıllar sonra Şivişki Yaylası’na çıkan yurttaşlar, doğal olarak yetişen Mendê, Kenger, Tirşok, Rêvas,  Siyabo ve Bukê gibi şifalı pancarları topluyor.    Colemêrg ve ilçelerinde ilkbaharın gelmesiyle birlikte yüksek rakımlı dağlarda karların erimesinin ardından doğal olarak yetişen pancar çeşitleri, bölge halkı için sadece bir geçim kaynağı değil, aynı zamanda önemli bir besin kaynağı. Sabahın erken saatlerinde yola koyulan ve saatlerce süren zorlu bir yürüyüşün ardından toplanan pancarları kimileri kazanç için satarken, kimisi evde kışlık olarak saklayarak yıl boyunca tüketiyor. Mendê, Kengir, Tirşok, Rêvas, Bûkê, Alo, Sîrik, Stêrkê, Hegedan, Lûşe, Çorîn ve Siyabo gibi onlarca şifalı otun yetiştiği bölgede, Nisan ayının sonu ile birlikte pancar toplama mesaisi başlıyor. Bölge halkı, Haziran’ın sonuna kadar yağışların olmadığı günlerde sabahın erken saatlerinde yola koyuluyor.   Colemêrg’e bağlı ve su kaynaklarının olmaması nedeniyle boşaltılan Dizê köyü, yıllarca  “özel güvenlik bölgesi” ilanıyla giriş ve çıkışlara yasaklandı. Yasakların sonlandırılmasıyla birlikte bölgeye girebilen halk, bu günlerde yayladan pancar topluyor. Kent merkezine 44 kilometre uzaklıkta bulunan ve şimdiki Şivişki Vadisi olarak bilinen bu köyde ikamet eden ise yok. Yıllar sonra köyüne gelen 67 yaşındaki Sait Çiftçi’nin pancar toplama mesaisi sabah saat 05.00’te başlıyor. Çiftçi, topladıkları pancarları kış ayları için stokladıklarını söyleyerek, ekliyor: “Buradaki pancarların çoğu kanser gibi ağır hastalıkların dermanıdır.”     KIŞ İÇİN STOKLUYOR   Şivişki Yaylası’nda pancar toplayanlardan biri de Zehra Çiftçi. Yaylayı daha önce hiç görmediğini belirten Zehra Çiftçi, “Sabah şafak vaktinde buraya geldik. Bukê, Lûşê, Stêrkê, Kîvark gibi birçok ürün topladık. Topladığım ürünleri ise eve götürüp temiz yıkadıktan sonra bidonlara dolduruyorum. Kışın kahvaltılıklarda ve yemeklerde kullanmak için poşetleyip saklayacağım. Pilav, Bulgur, Keledoş, Dewîn gibi birçok yemekte kullanıyoruz” diyor.      ÖZGÜR YAYALAR TEMENNİSİ    71 yaşındaki Hacı Çiftçi, geç geldikleri için pek bir şey toplayamamalarından dert yanıyor. Yaylanın daha önce yasaklı olduğunu söyleyen Çiftçi, “Önceleri karakoldan izin alınmadan buraya gelinemiyordu. Şimdi gönül rahatlığıyla gelip gidebiliyoruz. Artık bu ülkede Türk’ün, Kürt’ün özgür ve eşit bir şekilde kardeşçe yaşamasını istiyoruz. Huzur ve barış ortamının sağlanmasını istiyoruz. İnkarın olmadığı, eşit ve barış içinde bir yaşam olsun. Umarım artık insanların korkmadan yaşadığı bir ortam sağlanır” diye belirtiyor.    TOPRAĞIN NİMETLERİ    Yıllar sonra yaylaya çıkabilen yurttaşlardan Zübeyde Çiftçi de, “Topladığımız pancarları peynir ve yemeklerde kullanıyoruz. Atalarımızın miras buralar. Buraları bırakmamak gerekir. Yaşlandık bizden sonraki nesillerin bu topraklara sahip çıkması gerekir. Yıllar sonra pancar toplamaya geldik. Bukê isimli pancarın bidonu köyümüzde 600 TL’ye satılıyor. Biz de satın almamak için topraklarımızın nimetlerinden faydalanıyoruz” ifadelerini kullanıyor.    Yurttaşlar, yıllar sonra geldikleri köylerinde meşakkatli pancar toplama işlemi sonrası bir araya gelip, stranlar söyleyerek yorgunluğu atıyor.    MA / Mazlum Engindeniz