Ağrı’nın Doğubayazıt (Bazid) ilçesinde Kela Behlûl Paşa olarak bilinen İshak Paşa Sarayı ve Kürt filozof Ehmedê Xanî 'nin Türbesi, yerli ve yabancı turistlerin uğrak yerlerinden biri. İshak Paşa Sarayı mimarisiyle ziyaretçilerini büyülerken, aynı bölgede bulunan Ehmedê Xanî Türbesi, Beyazıt Eski Camisi ile Urartu Kalesini de ziyaret edilen mekanlardan. Büyük bir kısmı yıkılan Urartu Kalesi'ne çıkan turistler İshakpaşa Sarayı'nı izliyor. 

 

İSHAK PAŞA SARAYI

 

Doğubayazıt’a 5 km mesafede, ovaya hakim dik bir tepe üzerinde tüm heybetiyle görenleri kendine hayran bırakan İshak Paşa Sarayı, yapılan kötü restorasyona rağmen büyüsünü koruyor. 1685 yılında Mir Mihemed Pirbela'nın oğlu Evdi Paşa tarafından yapımına başlanan sarayın 1784 yılına kadar ancak yapımının tamamlandığına bir çok kaynak yer veriyor. 

 

Üç tarafı sarp ve dik olan bir tepe üzerine kurulan Saray’ın içine girmeye başladığınız andan itibaren serinliği bütün bedeninizi sarıyor. Sarayın, bazı bölümleri tek, bazı bölümleri iki, bazı bölümleri ise üç katlı ve iki büyük avludan oluşuyor. 116 odası bulunan Saray, içinde barındırdığı cami, divan odası, fırın, mutfak, ahırları ve hamamıyla sanki küçük bir şehri andırıyor. Yine Sarayı’n üzerindeki motifleri göz kamaştırıyor. Saray’ın kimi bölümleri ziyaretçilere kapalı iken, restorasyon adı altında Saray'a camdan ve demirlerden yapılan çatı kısmı ise mevcut mimariye ayrıksı bir görüntü veriyor. 

 

URARTU KALESİ VE BEYAZIT ESKİ CAMİ

 

Eski kentin ikinci uğrak mekanı ise Urartu Kalesi'nin hemen yanında yer alan Beyazıt Eski Camisi. Buradan ilerlediğinizde de Urartu Kalesi'ne çıkıp İshak Paşa Sarayı ve Ehmedê Xanî'nin büyüsüne kapılıyorsunuz. Özellikle akşam saatlerinde güneşin batışını izlemeye gelen insanlar doyumsuz manzaranın tadını çıkarıyor. Kalenin tarihine ilişkin net bilgiler olmasa da Urartulardan kalma olduğu fikri hakim.

 

XANÎ’YE ZİYARETÇİ AKINI

 

Bütün bunları ziyaret ettikten sonra bu kez yönünüzü Kürt filozof ve Ehmedê Xanî’nin Türbesi'ne çeviriyorsunuz. Xanî, 1650-1651 yılında Hakkari'de dünyaya gelir. Kürt edebiyatına önemli bir katkı sunan Xanî’nin 1707 yılında Doğubayazıt’a hayatını kaybettiği belirtilir. Türbeye, “Ahmed-i Hanî Türbesi” yazılı kapıdan içeri geçiyorsunuz. Bir belleğin yok edilmesi adına Xanî’nin “Hanî” olarak lanse edilmesi ise size ayrı bir acı veriyor. 

 

Her ne kadar kapısına “Covid-19 virüsü salgınından dolayı Türbe ziyarete kapalıdır” yazısı asılmış olsa da ziyaretçiler Xanî’nin Türbesine akın ediyor. İçeri giremeyen yurttaşlar, türbenin etrafında gezip camlarından içeri bakarak dualar okuyor.

 

Herkesin mutlaka ziyaret etmesi gereken bu tarihi yapıların birbirine yakın olması ziyaretçilere ayrı bir kolaylık sağlıyor.