Yaşanan ekonomik krizden dolayı Van esnafı zor günler geçiriyor. Sadece 2020 yılının ilk 7 ayında kentte bulunan 416 esnaf iş yerini kapatmak zorunda kalırken, birçok esnaf ise borçlarla boğuşuyor. Kimi esnaf çeklerini ödeyemediği için bankların icralarıyla karşı karşıya kalırken, kimileri ise satış yapamamaktan şikayetçi. Esnaflar tüm bu durumlardan hükümeti sorumlu tutuyor. 

 

İKİ İŞYERİ KAPATTI

 

24 yıldır esnaf olan Muhiyettin Yılmaz, ekonomik kriz ve salgın hastalıktan dolayı 5 işletmesinden 2’sini kapatmak zorunda kaldığını söyledi. Gelirin giderini karşılamadığını ifade eden Yılmaz, 17 çalışanını işten çıkarmak zorunda kaldığını belirtti. Yılmaz, 5 kişinin çalıştığı fırınını da kapatmakla karşı karşıya kaldığını söyleyen Yılmaz, “Eskiden 50 kiloluk un torbasını 50-60 TL’ye alıyorken, şimdi aynı unu 130 TL’ye alıyoruz. Odunu ve işçiliği de eklenince dükkân kazanmıyor. Kiram 6 bin 200 TL. Her ay 10 bin 500 TL bu dükkânın gideri var. Yine gıda üzerine bir işletmem vardı. Her ay 60 bin ile 70 bin TL para kazanıyordum ama iki yıldır cepten yiyoruz” dedi.

 

ESNAFA DESTEK SÖZÜ NEREDE?

 

Hükümetin “her şey iyiye gidiyor” açıklamalarına tepki gösteren Yılmaz, “Yaşadığımız tüm sıkıntıların nedeni ekonominin kötüye gitmesi ve doların yükselmesidir. Piyasanın canlanması için paranın olması lazım. Türkiye’yi ayakta tutan şey ticarettir. Şimdi bizim güçlenmemiz için de devletin destek vermesi lazım ama devlet bize hiçbir destek vermedi. Bunların yanında elektrik ve su faturaları da son kuruşuna kadar bizden aldılar. Hani esnafa destek vereceklerdi? Bu mu destek? Kendi haline bırakılan hastanın durumu neyse, biz esnaflar da işte o durumdayız. Günde 5 kişi ya da 10 kişi iş istiyor. Geçenlerde biri 700 TL’ye çalışacağını söyledi. Ben kendi adıma çok utandım. İnsanlar çok zor durumda. Bazen dua ediyorum, bir müşteri gelsin de mal satıp borcumu ödeyeyim. Artık kârı geçtik, sadece borçlarımızı ödeminin peşine düştük. Artık elimizdeki sermayeyi yiyoruz” diye konuştu.

 

‘KAYYIM ZULMÜ’

 

Esnaflardan Mustafa Karakoyun, son 3 yıldır ekonomik krizden dolayı içinde bulundukları durumun “felaket” olduğunu söyledi. Ekonomik krizin yanı sıra Van Büyükşehir Belediyesi kayyımının yaptığı kira artışlarına isyan eden Karakoyun, “Başka bir zulmü de kayyım yönetimi bize uyguluyor.  Kiralarımız 400 TL iken, kayyım bin 500 TL’ye çıkardı. Yasada bile kira artışı yüzde 15 ile 20 olarak gösterilirken, bize uygulanan artış yaklaşık yüzde 400 oldu. Bu nedenle büyük bir mağduriyet yaşıyoruz. HDP, yönetimde olduğu dönem buradaki kiralarda bir artış yapmadı. Kayyım geldiği gibi burayı ihaleye açtı ve kiralarımız birden yükseldi. Bize söyledikleri şey ise ‘istemiyorsanız buradan çıkın’ oldu. Geçen yıl bu dönemlerde elektrik faturalarımız 70 ile 80 TL arasında gelirken, şimdi 120 ile 150 gibi bir fatura ödüyoruz. Bazı çarşı esnafı biriken kiralarını ödemekte güçlük çekiyor. Kiralarımızı ödemediğimiz ay ise yüzde 5 faiz uyguluyorlar” şeklinde anlattı. 

 

SATIŞLAR YÜZDE 70 DÜŞTÜ

 

Esnaf Bekir Saçıntı, var olan durumun salgın nedeniyle ilan edilen sokağa çıkma yasaklarıyla daha kötü bir hal aldığını belirterek, satışların yüzde 70 oranında düştüğünü söyledi.