İnsan Hakları Derneği  (İHD) İzmir Şubesi, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında Ege Bölgesinde bulunan; İzmir, Aydın, Denizli, Manisa, Uşak, Afyon, Kütahya, Antalya, Burdur, Muğla, Balıkesir, Isparta illerindeki hak ihlallerini kamuoyuyla paylaştı. Şube binasından yapılan açıklamayı Şube Başkanı Avukat Zafer İncin yaptı. 

 

İncin, hazırladıkları raporu yerel ve ulusal basın taramaları, kişilerin bizzat veya ailelerinin yaptığı başvurular, cezaevindeki tutukluların gönderdiği mektuplar, tutuklu ailelerinin telefon görüşmeleri aracılığıyla kendilerine ilettikleri bilgiler temel alınarak hazırlandığını dile getirdi.

 

GÖZALTINDA 187 HAK İHLALİ

 

Ege Bölgesinde birçok hak ihlali yaşandığını vurgulayan İncin, valiliğin düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında 21 günlük yasak ilan ettiğini hatırlattı. İncin İzmir Barosu eyleminin yasaklandığını hatırlatarak, “1 basın açıklamasına müdahale, 1 basın açıklamasını yaptırmama, kelime yasaklamaları (cumartesi anneleri), siyasi partilerde faaliyet gösteren gençlere yönelik ajanlık teklifi, bu gençlerin ailelerini sıkıştırarak gençlere baskı oluşturma boyutuyla 3 hak ihlali başvurusu, sosyal medyalarındaki paylaşım nedeniyle 1 hakime inceleme ve 2 hakime mesleklerinden uzaklaştırma verildi. Gazetecilik faaliyetleri sırasında 1 gazetecinin kamera ve fotoğraf makinelerine el koyma yaşandı, 1 gazeteciye de JES haberi nedeniyle Aydın Valiliği’nce dava açıldı. Gaziemir Belediye Başkanı gözaltına alındı. Ayrıca düşünce, ifade özgürlüğü ve örgütlenme özgürlüğü kapsamın da110 gözaltı yaşanmış bunlardan 6 kişi tutuklanmış, 1 kişinin dosyasına kısıtlılık getirilmiştir. Ayrıca gözaltı sırasında 28 kişi darp, şiddet, işkence ve tacize maruz kalmıştır. Gözaltı başlığı altında toplamda 187 hak ihlali yaşanmıştır” diye belirtti. 

 

KADINA YÖNELİK 197 HAK İHLALİ YAŞANDI

 

Her gün, güne bir kadın cinayeti ve tacizi haberleri ile uyandıklarını dile getiren İncin, her ay yüzlerce kadının, erkekler ve devlet tarafından hak ihlaline uğradığını kaydetti. Ege Bölgesi’nde kadın cinayetleri ve eylemlilikleri nedeniyle 28 kadın gözaltına alındığını hatırlatan İncin, “Bu eylemliliklerde 28 kadın şiddet ve darbe, gözaltılar da 4 kadın küfür ve tacize uğramıştır. 4 aylık süre içinde 7 kadın taciz ve tecavüzü yaşanmış,28 kadın da darp edilmiştir. Ayrıca 4 kız çocuğu fuhuşa zorlanmış,5 kız çocuğu cinsel istismar ve tacize uğramıştır. Bölgemizde 27 kadın cinayeti, 14 şüpheli ölüm ve intihar tespit edilmiştir. Erkekler tarafından 21 kadın fuhuşa sürüklenmiş/zorlanmış, 1 kadının evi kundaklanmış, 3 kadın işkence görmüş, 1 kadın kaybedilmiş, 2 kadın öldürmeye teşebbüs edilmiş, 3 kadın zorla alıkonmuş,1 kadın kezzaplı saldırıya uğramış, 5 kadın öldürme tehdidi almıştır. Bu dönemde sosyal medyalardan kadına yönelik hak ihlalleri yaşanmıştır. Taciz 3, kadın cinayetlerini övme 1, İktidar partisi kadınlarına ‘fahişe’ denmesi. Boşanma aşamasındaki 1 kadın çocukları ile tehdit edilmiştir. Ülkemizde tamamen öteki görülen ve her kötülüğün müsebbibi gibi gösterilmeye çalışılan LGBTİ+ bireylere yönelik gözlemlenen hak ihlalleri şunlardır: sağlığa yönelik şiddet 1, cinsel kimliğine saldırı 1, cinsel kimliği nedeniyle aileye haber verme tehdidi 1, psikolojik şiddet 1, Cinsel kimliğini teşhir ederek işinden etmek 1, cinsel kimliği nedeni ile ailesi tarafından dışlanmasına neden olmak. Bu başlık altında toplam 197 hak ihlali yaşanmıştır” şeklinde belirtti. 

 

62 ÇOCUK HAK İHLALİNE MARUZ KALDI

 

Çocuğa yönelik hak ihlalleri de artış gösterdiğini belirten İncin, şunları söyledi: “2 çocuk darba uğramış, 2 çocuk istismar edilmiş,6 çocuk cinayeti görülmüş, 1 şüpheli çocuk ölümü yaşanmış, sokağa çıkma yasakları nedeniyle 4 çocuğa psikolojik şiddet uygulanmış, 15 çocuk ihmal nedeniyle ölmüş, 8 çocuk yaralanmış, 5 çocuk cinsel istismar ve tacize uğramış, pandemide 1 çocuğun sağlığı tehlikeye atılmış, 1 çocuk sosyal medya paylaşımlarından gözaltına alınmıştır. Yine büyükler tarafından, 3 çocuğa hırsızlık yaptırılmış,3 çocuğa uyuşturucu kullandırılmış, 4 çocuk fuhuşa zorlanmış, 2 çocuk suça itilmiştir. Çocuk işçilerden 2 çocuk, işte ölmüş,2 çocuk annesiyle tutuklanmış, 1 çocuk da polise mukavemetten tutuklanmıştır. Bu alanda 62 hak ihlali yaşanmıştır.”

 

3 BİN 414 MÜLTECİ İHLALİ YAŞANDI

 

Ege Bölgesi'nde sınırda bulunan illerinden kaynaklı mülteciler için bir geçiş alanı olduğunu belirten İncin, “ 737 mülteci yurtdışına geçmeye çalışırken yakalanmış, 2 mülteci ölümü yaşanmış, 4 mülteci geçiş sırasında kaybolmuş, 2 mülteci şüpheli şekilde ölmüş, 2585 mülteci sınıra itilmiş, Geri Gönderme Merkezlerinde (GGM) tutulan 28 mülteci sınırdaşı edilmiş, pandemide 1 mülteciye kağıt reçete zorunluluğu dayatılmış, Harmandalı GGM’inda 55 mülteci sağlık hizmeti alamamıştır. Mültecilere yönelik 3 bin 414 hak ihlali yaşanmıştır” dedi. 

 

ÇALIŞMA YAŞAMINDA 263 HAK İHLALİ

 

Çalışma yaşamında hem savaşlar hem pandemi hem de ekonomik krizler nedeniyle birçok işten çıkarılma, tazminat alamama, eylem yapamama, örgütlenmeyi engelleme, sağlık ve avukat örgütlerine saldırı gibi hak ihlalleri tüm yurtta görüldüğünü belirten İncin, “Bölgemizde de 142 işçi yaralanmış, 33 işçi iş cinayeti sonucu ölmüş, 54 sağlıkçı koronaya yakalanmış, 2 intern doktor devlet ihmali sonucu korona olmuş, 1 sağlıkçı koronadan ölmüş, 11 (sağlıkçı, avukat) çalışan saldırıya uğramış. Ayrıca sendikal faaliyetleri nedeniyle 4 işçi cezalandırılmış, pandemiden dolayı sağlıkçıya ödeme yapılmaması nedeniyle 1 hak ihlali yaşanmıştır. Meslek odalarının çalışmasını engellemeye yönelik 1 hak ihlali yaşanmış, Türkiye’de her gün yayınlanan pandemide şaibeli bilgileri vermeyle doğru bilgilenme hakkının engellenmesi 1, olayın faili olan 1 kişiye bilirkişi görevinin verilişi toplamda 263 hak ihlali yaşanmıştır” diye aktardı. 

 

CEZAEVLERİNDE 158 HAK İHLALİ

 

Ege Bölgesi cezaevlerinde durumun giderek kötüleştiğini vurgulayan İncin, sözlerine şöyle devam etti: “3 tutuklu bu süreçte açlık grevine girmiş, 2 tutuklu ölüm orucuna girmiş, koronavirüs sebebiyle 2 ağır hasta mahpus derneğimize serbest bırakılmadıklarına dair başvuruda bulunmuş, 3 yeni ağır hasta tutuklu belirlenmiştir. Hastaneye yatış işlemi yapılmadığından 8 mahpusun tedavi hakkı engellenmiş, 1 tutuklu koğuşta darba maruz kalmış, 1 koğuşta arama bahane edilerek eşyalar parçalanmış, 4 kişiye hukuksuz hücre cezası verilmiş, 34 kişi koğuşta kapasite üzerinde kaldıklarına dair başvuruda bulunmuş, 2 kişi cezaevinde can güvenliğinin olmadığını beyan etmiş, 33 siyasi tutuklu infaz indiriminden yararlandırılmamış, 33 tutuklu kovid-19 tehlikesi ile karşı karşıya kalmış, 22 tutkulunun dilekçe hakkı engellenmiş, 1 kişi havalandırmaya çıkarılmadıklarına dair başvuru yapmış, ölüm orucunda 2 tutukluya zorla müdahale girişiminde bulunulmuş, 1 haberleşme kısıtlaması, 1 pandemi bahane edilerek görüş yasağı, 1 pandemi bahane edilerek avukat kısıtlaması, 1 pandemi gerekçesi ile kitap sınırlaması, 1 pandemi gerekçesiyle sosyal faaliyetlerin askıya alınması, 1 keyfi olarak sevk ve naklin uygulanmaması, 1 keyfi hücre cezası tespit edilmiştir. Ege Bölgesi cezaevlerinde toplamda 158 hak ihlali gerçekleşmiştir.”

 

ÇEVRE HAKKI İHLALLERİ YAŞANDI

 

Doğayı korumak, çevreye zarar vermemek ve gelecek nesillere yaşanılabilir bir dünya bırakmak bu doğada yaşayan herkesin sorumluluğu olduğunu vurgulayan İncin, “1 hukuksuz RES yapılmış, JES için bir hukuksuz onay gerçekleşmiş, Salda Gölü tahrip edilmiş, Kuvar ve silisli kum dökerek çevre kirliliğine neden olunmuş, Prina atıkları nedeniyle çevre kirliliğine neden olunmuş, Prina atıkları nedeniyle Nikita nehri zehirlenmiş, tatil sitesi tarafınca ağaçlar kesilmiş ve dere yatağı değiştirilmeye çalışılmış, yine bir başka yerde dere yatağına müdahalede bulunulmuş, bir jeotermal kuyuda patlama meydana gelmiş, Urla kalker ocağına ÇED sürecinde çevre zararı gerçekleşmiş, Aydın Valiliği JES’te ölçüm yapımını engellemiş, Gaziemir’de radyoaktif atıklar bulunmuş, enerji projeleri için hızlı kamulaştırmaya gidilmiş, otel önüne kalsit dökerek hak sağlığı tehdit edilmiş ayrıca bir orman yangını ve bir hayvana şiddet olayı tespit edilmiştir. Çevre konusunda toplamda 18 hak ihlali gerçekleşmiştir” dedi. 

 

TOPLAM 4 BİN 536

 

Diğer hak ihlalleri alanında ise yaşam hakkı ihlali, darp, silahlı saldırı gibi olayların çokluğu dikkati çektiğini vurgulayan İncin, sözlerini şöyle tamamladı: “74 kişi cinayet sonucu yaşamını yitirmiş, 155 darp, şiddet, yaralama, silahlı saldırı vb. olay yaşanmış, 45 şüpheli ölüm ve intihar gerçekleşmiş, 1 işyerine silahlı saldırı gerçekleşmiş, Roman yurttaşların çadırları yakılmış, Metro çalışması nedeniyle 11 ev zarar görmüş, 1 hasta yakını küfre maruz kalmış, LGS’de pandemiye uygun davranılmamış, 4 sağlıkta ihmal kararı verilmiş, 5 adli mahpusa kötü muamelede bulunulmuş, 1 kişi kendisini yakmış, 2 kişiye maske takmadıkları gerekçesiyle onur kırıcı muamelede bulunulmuş, 1 engelli bireye resmi kurumda darp uygulanmış, 1 İHD yöneticisi basın tarafından hedef gösterilmiştir. Diğer alanında toplamda 302 hak ihlali gerçekleşmiştir.  Ege bölgesinde son 4 ayda toplamda 4 bin 536 hak ihlali gerçekleşmiştir.”