ANKARA - Toplumsal Hukuk Kadın, Türkiye genelinde Las Tesis eylemlerine yönelik gerçekleşen müdahalelere ilişkin rapor hazırladı. 

 

Şilili kadınların geçen yıl tecavüze, şiddete, tacize karşı başlattığı ve tüm dünyaya yayılan Las Tesis eylemi, ülkede de pek çok kentte yapılmış ancak polis müdahalesi veya valilik yasaklarıyla engellenmek istenmişti. Kadınların şiddete karşı kendilerini dans ederek ifade etmelerine karşı müdahaleler polis şiddeti ile sınırlı kalmamış “Kabahatler Kanunu” kapsamında idari para cezaları belirlenmesi, öğrencilerin öğrenim burslarının kesilmesi gibi yöntemlerle kadınların şiddete karşı sözleri, ifade özgürlüğü baskılanmaya çalışılmıştı.

 

Toplumsal Hukuk Kadın, “Türkiye’de Las Tesis Eylemleri Ve Eylemlerde Kadınların Toplanma Ve İfade Özgürlüğüne Yönelik Müdahaleler” başlıklı bir rapor hazırladı. Raporda, Las Tesis eylemlerine yönelik müdahaleler ile Toplumsal Hukuk Kadın’ın müdahalelere karşı takip ettiği hukuki süreçlere yer verildi.

 

Raporda, Türkiye genelinde kadınların düzenlediği Las Tesis eylemleri ve bu eylemlere müdahaleler şöyle sıralandı:

 

“8 Aralık 2019: Kadıköy'de, Şilili kadınların dünyaya yaydığı ‘Las Tesis’ protestosu için toplanan kadınlara polis müdahale etti, 7 kadın gözaltına alındı. Gözaltına alınan kadınlar hakkında 2911 sayılı Kanuna aykırılık iddiasıyla dava açıldı. İstanbul Anadolu 29. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın ilk duruşması 2 Kasım 2020’de gerçekleşti. Dava, 23 Şubat 2021 tarihine ertelendi.

 

9 Aralık 2019: İstanbul Valiliği Las Tesis eylemine polis müdahalesi ile ilgili yaptığı açıklamada polis şiddetini meşrulaştırmaya çalıştı.

 

12 Aralık 2019: 'Las Tesis' protestosu Ankara'da polis tarafından engellendi. Ankara Kadın Platformu’nun Kızılay Güvenpark’ta gerçekleştirmek istediği eyleme polis müdahale etti. Güvenpark'tan ayrılan kadınlar, daha sonra Kızılay AVM önünde toplanarak kadına yönelik şiddeti dans ederek protesto etmek istedi. Burada dansı engellemeye çalışan polis, dansın ardından dağılmakta olan kadınlara da müdahale ederek, 9’u kadın 10 kişiyi gözaltına aldı.

 

14 Aralık 2019: CHP’li kadın milletvekilleri, Meclis’te Las Tesis dansı yapan kadınlara yönelik polis müdahalesini, bu dansın şarkısının sözlerini söyleyerek protesto etti. Süleyman Solu Las Tesis sözlerine tepki gösterdi. Süleyman Soylu’nun tepkisi kadınlara yönelik devam edecek saldırıların da habercisi oldu.

 

15 Aralık 2019: Kadınlar Beşiktaş’ta Las Tesis dansında buluştu. Las Tesis eylemi, İzmir’de de 15 Aralık’ta yüzlerce kadının katılımı ile Alsancak Kıbrıs Şehitleri Caddesi’nde gerçekleştirildi. Las Tesis performansından bir gün sonra İzmir Emniyeti tarafından 24 kadın hakkında yakalama kararı çıkarıldı ve kadınlar evlerinden gözaltına alındı. Las Tesis performansına katılan ve gözaltına alınan 24 kadın hakkında İzmir 7. Asliye Ceza Mahkemesi’nde dava açıldı. 10 Kasım 2020 tarihinde görülecek olan davanın ilk duruşması, adliye binasının depremde hasar görmesi nedeniyle 21 Ocak 2021 tarihine ertelendi.

 

22 Aralık 2019: Konya ve Mersin’deki kadınlar, kadın cinayetlerini, şiddeti ve cinsel saldırıları, devlet politikalarına karşı buluşurken, Mersin’deki kadınların performansı valilik tarafından yasaklandı. Özgecan Aslan Barış Meydanı’nda bir araya gelen kadınların Las Tesis eylemi, sözler gerekçe gösterilerek valilik kararıyla yasaklandı.  Mersin’de kadınlar yasaklama kararına karşı tepkilerini açıklamayla gösterdi.

 

24 Aralık 2019: Üniversiteli kadınların Ankara Üniversitesi'nde yapacakları Las Tesis eylemi öncesi TGB'liler kadınları tehdit ederek provokasyona kalkıştı. TGB'lilerin yaptığı basın açıklaması sırasında kadınlar tepkilerini mor boya atarak gösterdi. Polis boya atan kadınlarla birlikte toplam 9 kadını gözaltına aldı. Gözaltına alınan kadınların 4’ü hakkında 2911 sayılı Kanunun 30. maddesi kapsamında dava açıldı. Davanın ilk duruşması 26 Kasım 2020 tarihinde görülecek. Eylem nedeniyle kadınların KYK bursları kesildi.

 

25 Aralık 2019: Las Tesis dansını Ankara Üniversitesi Cebeci Kampüsü’ne taşıyan Üniversiteli Kadın Kollektifi’nden 5 kadın gözaltına alındı. Bu eylem de kadın öğrencilerinin KYK burs kesintilerine gerekçe yapıldı.

 

25.12.2019: Las Tesis için saat 12.30'da El heykeli önünde buluşma çağrısı yapan Kuşadası Kent Konseyi Kadın Meclisi'ne Kuşadası Kaymakamlığı engel oldu. Kuşadası Kent Konseyi Kadın Meclisi, Kaymakamlığın engellemelerine basın açıklaması ile tepki gösterdi.

 

29 Aralık 2019: Antalya’da Kazım Özalp Caddesi'ndeki Attalos heykeli önünde bir araya gelen yaklaşık 100 kadın, "Yaşamak istiyoruz" yazılı pankart açarak dans etmek istedi. Polis, eyleme ‘dans sırasında söylenecek sözlerin içeriğini’ bahane ederek izin vermedi. Çevik kuvvet polisleri, kadınları çember içine alarak bekledi.

 

8 Mart 2020: Adana ve Ankara 8 Mart eylemlerinde Las Tesis dansı yapıldı.”

 

26 kadın hakkında soruşturma yürütüldü

 

Toplumsal Hukuk Kadın, takip ettiği hukuki süreçlere dair de şunları paylaştı:

 

“* Ankara Kadın Platformu, pek çok ülkede kadınlar tarafından kadın cinayetlerini, cinsel saldırı ve istismarı protesto etmek üzere yapılan Las Tesis dansını Ankara’da yapmak üzere, 12 Aralık 2019 Perşembe günü saat 17.30’da Kızılay Güvenpark’a çağrı yaptı. Güvenpark’ın polisler tarafından kapatılması üzerine kadınlar Kızılay AVM önünde bir araya gelmeye başlayarak kadına yönelik şiddete karşı tepkilerini dans ederek gösterdi. Polis dans eden kadınlara birden fazla kez müdahale etti. Kadınlar Kızılay’dan Demirtepe istikametine doğru dağılırken polis müdahalesini sürdürerek bu müdahale sırasında 9’u kadın 10 kişiyi gözaltına aldı. Toplumsal Hukuk Kadın çalışmasından iki meslektaşımız da bu müdahale sırasında gözaltına alındı. Gözaltı süreci Toplumsal Hukuk Kadın tarafından takip edildi. Ankara Barosu Toplumsal Dava ve Hukuk Araştırmaları Merkezi de (TODAM) eylem ve gözaltı sürecini takip etti. Kolluk sağlık raporu için hastaneye götürdüğü kadınlara Kabahatler Kanunu kapsamında emre aykırılıktan idari para cezası uyguladı. Kadınlar idari yaptırım tutanağına şerh düşmek istediklerinde tutanağın birer nüshası kadınlara verilmedi.

 

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Las Tesis etkinliğine katılmak isteyen 26 kadın hakkında 2911 sayılı kanuna muhalefet ve TCK 301 kapsamında soruşturma yürüttü. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2020/37084 Soruşturma No, 2020/54564 Karar Nolu kararıyla kadınlar hakkında ‘Kovuşturmaya Yer Olmadığı’ kararı verildi.

 

* Gözaltına alınan 7 kadın adına belirlenen idari yaptırım kararlarına itiraz edilmiştir. Toplumsal Hukuk Kadın tarafından yapılan itirazların 6’sı kabul edilmiş, 1’i reddedilmiştir. Ankara İl Emniyet Müdürlüğü idari yaptırım kararlarına itiraz üzerine Sulh Ceza Hâkimliklerine sunduğu beyanlarda, kadınlara Ankara Valiliği’nin 21.01.2018 tarihli yasaklama kararına aykırı davrandıkları gerekçesiyle idari para cezası uygulandığını belirtmiştir. Bahsi geçen yasaklama kararı OHAL döneminde Zeytindalı operasyonu ile ilgili alınmış bir karar olup, OHAL döneminde dahi hukuki dayanağı olmadığı gibi, OHAL sonrasında herhangi bir müdahale veya yaptırım kararının gerekçesi yapılabilecek bir karar değildir. Ankara İl Emniyet Müdürlüğü hak tanımaz tavrını bir kez daha göstermiştir.

 

OHAL döneminde, özellikle Ankara’da, demokratik hak kullanımı niteliğindeki eylemlere polis müdahalesi ve yakalama işlemleri sonrasında 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesinin 1. fıkrası uyarınca idari para cezası uygulanması oldukça yaygınlaşmıştır. Uygulama OHAL sonrasında da hiçbir hukuki dayanak olmadan sürdürülmüştür. 

 

Ankara Sulh Ceza Hâkimliklerinin itirazları kabul gerekçesi idari para cezalarının ‘2. Sınıf emniyet müdürü tarafından geçersiz yetki devrine istinaden’ verilmiş olmasıdır.

 

* Polis müdahalesi ile ilgili olarak, kadınların toplanma özgürlüğünü ihlal eden, kadınları darp eden kolluk görevlileri ve talimatı veren amirleri hakkında suç duyurusunda bulunulmuştur. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Memur Suçları Soruşturma Bürosu’nun 12.11.2020 tarihli 2020/150636 Soruşturma No, 2020/95025 Karar nolu kararıyla 5 kadının şikâyetiyle ilgili olarak kovuşturmaya yer olmadığı kararı verildi. Savcılık kararının gerekçesini Ankara Valiliği’nin ‘ZeytinDalı Operasyonu’ ile ilgili yasaklama kararına dayandırdı. Hiçbir hukuki dayanağı olmayan yasaklama kararına gerekçe yapan Savcılık, kadınların somut şikâyetleri ile ilgili soruşturma yürütmezken, kadınlar hakkındaki takipsizlik kararını da yok saydı. Hukuka aykırı karara itiraz edilecek. İki meslektaşımıza yönelik müdahale ve gözaltına alınmalarıyla ilgili ayrıca yaptığımız suç duyurusu hakkında henüz bir karar verilmedi.”

 

Ankara’daki dava 26 Kasım’da 

 

Raporun sonunda TGB’nin “Ankara Üniversitesi'nde ‘Las Tesis’ dansı adı altında devlet düşmanlığı yapılmasına izin vermeyiz!” diyerek yaptığı açıklama sırasında mor boya atarak tepkilerini gösteren kadınların gözaltı sürecinin takip edildiği belirtilerek, 4 kadın hakkında 2911 sayılı Kanunun 30’uncu maddesine aykırılıktan dava açıldığı kaydedildi. Davanın ilk duruşmasının 26 Kasım tarihinde Ankara 11’inci Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüleceği vurgulandı.