Irak Hükümeti ile Federe Kürdistan Bölgesi Yönetimi arasında imzalanan Şengal anlaşmasının yol açtığı kriz nedeniyle Êzidî kadınlardan oluşan bir heyet, siyasi parti ve sivil toplum örgütlerine yönelik başlattıkları temasları kapsamında geçtiğimiz günlerde Irak Başbakanı Mustafa El-Kazimi ile de bir araya geldi.

 

Bağdat’ta gerçekleşen görüşmede Êzidî kadınlar, Şengal halkının taleplerinin yer aldığı maddelik taleplerini iletti. Bu talepler arasında Şengal’in Federal Hükümet’e bağlı ademi merkez bir yer olarak kabul edilmesi ve Şengal halklarından oluşacak yeni bir yönetimin kabul edilmesi de yer aldı. 

 

Başbakanı El-Kazimi ile bir araya gelen heyet içerisinde yer alan Êzidî Kadınlarla Dayanışma Vakfı Yöneticisi Riham Hesen, gerçekleştirdikleri görüşmeye ilişkin Mezopotamya Ajansı’na (MA) konuştu.

 

GÖRÜŞMEDEN ÖNCESİ TOPLANTI 

 

Şengal'deki sivil toplum örgütleri olarak yapılan anlaşmayı kabul etmediklerini ve diplomasi yoluyla reddettiklerini söyleyen Hesen, Irak Başbakanı El-Kazimi ile görüşmeden önce Êzidîler olarak kendi aralarında geniş katılımlı bir toplantı yaptıklarını belirtti.

 

Toplantıda ilk önce Başbakan’la görüşüp görüşülmeyeceği üzerinden yoğun bir tartışma yürütüldüğünü ve görüşülmesi yönünde oy birliği sağlandığını anlatan Hesen, akabinde de bu görüşmede Êzidî toplumunun talepleri olarak iletilecek 18 madde belirlediklerini ifade etti.

 

Hesen, “Hemen sonra Bağdat'a gittik. Irak hükümeti ile görüşme yapacak olan heyetimiz 26 kişiden oluşuyordu. Bu 26 kişiden her biri aynı zamanda bir topluluğu temsil ediyordu” dedi.

 

‘BU İTTİFAKI KABUL ETMEDİĞİMİZİ İLETTİK’

 

Başbakanı El-Kazimi ile yaptıkları görüşmenin olumlu geçtiğini dile getiren Hesên, “Bağdat’la yaptığımız daha önceki görüşmelerde konuya dair net bir cevap alamamıştık. Ama yapılan son görüşmede irademiz tanındı ve kabul edildi diyebiliriz. Yapılan toplantıda görüş ve önerilerimizi paylaştık. Onlara Êzidî toplumu olarak bu ittifakı reddettiğimizi ve kabul etmediğimizi ilettik. Êzidî kadınlar DAİŞ'in eline geçtiğinde böyle bir anlaşma niye yapılmadı? Êzidî halkını yüz üstü bırakıp gidenler, bugün bu toplumu korumaktan nasıl bahsedebilirler? Bu konudaki tavrımızı netti ve bunu da gösterdik” diye konuştu.

 

‘IRAK HÜKÜMETİ’NİN ÖZÜR BORCU VAR’

 

Hesen, görüşmeye dair devamında şunları ekledi: “Yapılan toplantıda ittifakı ve Şengal sözleşmesini kabul etmediğimizi vurguladık. Ayrıca Hükümete; ‘Eğer Şengalliler kendi kendini yönetememiş olsaydı, o zaman böyle bir anlaşmaya varılabilirdi ama şuanda böyle bir şeye ihtiyaç olmadığını ve bu anlaşmanın yıkım getireceğini’ söyledik. Başbakana, kendi halkını yüz üstü bırakıp gidenlerin dönüşlerinin iyiye işaret olmayacağını ve bu dönüşün felaketi getireceğini de belirttik. Irak hükümetinin son 6 yıldır Şengale karşı hiçbir sorumluluğunu yerine getirmediğini ve bugüne kadar da sorumlu davranmadığını ilettik. Irak hükümeti bugüne kadar Şengaliler için ne yaptı? Yıkılmış evleri mi inşa etti? Ferman nedeniyle toprağını bırakıp giden insanları mı geri getirdi? Ya da İŞİD'in elinde olan Êzidî kadınları ve çocukları geri almak için bir çabası mı oldu? Şimdiye kadar Irak hükümeti Êzidîlerin yaralarını sarmak için hiçbir girişimde bulunmadı. Irak hükümetinin Êzidîlere bir özür borcu varken, özür dilemedi. Ayrıca Şengale ihanet edenler de cezalandırılmadı."

 

KDP’nin yeniden Şengal’e dönmesinin Êzidîlere dönük fermanın devam etmesi anlamı taşıdığını Hesen, bölge halkının iki taraf arasında varılan anlaşmayı böyle yorumladığını vurguladı.

 

‘ŞENGAL TÜRKİYE'NİN ELİNE GEÇMİŞ OLACAK’

 

Êzidî toplumu olarak hala fermandan geçirildiklerini söyleyen Hesen, “Êzidî toplumunun iradesi kabul edilinceye kadar kimse bu güçleri ve anlaşmalarını tanımayacaktır. KDP ve Irak hükümeti Şengal’e neden bu kadar çok girmek istiyor? Çünkü bu son çatışmalı süreçte Türkiye birçok bölgeyi kaybetti. Bu kaybettiği bölgelerden biri de Şengal'dir. Türkiye şimdi bu ittifak sayesinde Şengal’e girmek istiyor.  Barzani ailesinin Türkiye ile ilişkileri çok iyi. Türkiye bu ilişkileri kullanarak Şengal’e girmek istiyor ve bunu da bu şekilde başarmak istiyor. Herkes şunu çok iyi biliyor ki Şengal eğer KDP'nin eline geçerse, Türkiye'nin eline geçmiş olacaktır. Bundan dolayı Türkiye bu anlaşma ve ittifaka destek veriyor” diye konuştu. 

 

'İTTİFAK DEĞİL İHANET'

 

Êzidîler olarak iradelerini tanımayanları hiçbir şekilde esas almayacaklarının altını çizen Hesen, “Eğer bu anlaşma, demokrasi ve hukukun üstünlüğüne uygun olsaydı Şengal mahkemelerinde değerlendirilir ve tartışılırdı. İşte o zaman Şengal halkı bu anlaşmayı tanıyabilir ve saygı duyabilirdi. Çünkü o zaman Şengal halkının iradesi dahilinde gelişebilecek bir anlaşma olurdu. Ama Êzidî toplumunun iradesi olmadan yapılan bir anlaşma ittifak değil, ihanettir" dedi. 

 

MA / Zeynep Durgut