ANKARA - CHP ve HDP milletvekilleri, yeni anayasanın şart olduğunu belirterek, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu konudaki çıkışının ise sadece yeniden seçilebilme arayışı olduğunu söyledi.
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Türkiye’nin yeni bir anayasayı tartışmasının vakti gelmiştir” açıklaması tartışmaları beraberinde getirdi. Yeni sistemde anayasa değişikliğinin referandumsuz yapılması için Meclis'te 400 oy, referandumla yapılması için ise 360 oy gerekli. Cumhur İttifakı’nın Meclis’te toplam sandalye sayısı 337 olması dolayısıyla AKP’nin yeni anayasa değişikliği yapması için muhalefetten oy alması gerekiyor. HDP ve CHP’li Meclis Anayasa Komisyonu üyesi milletvekillerinden Erdoğan’ın çıkışına yanıt geldi.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Meclis Anayasa Komisyon üyesi Ali Mahir Başarır, Erdoğan’ın yeni sisteminin yürümediğini ve anketlere göre yeniden seçilemeyeceğini gördüğü için yeni anayasa çıkışını yaptığını belirtti. Çıkışının Erdoğan’ın sistemin yürümediğine dair bir itirafı olarak da değerlendirilebileceğini söyleyen Başarır, “Başkanlık sisteminin üç yıllık karnesi tam bir fiyasko. Yeniden kazanmak için yeni bir sistemin arayışında oldukları içinde gündeme getirmiş olabilir. Yasamanın, yürütmenin, yargının tamamen bir çöküş süreci yaşadığını görüyoruz. Etkisiz bir Meclis, saraya bağlı bir yargı, tek başına karar veren denetimsiz bir yürütme. Cumhurbaşkanı bir dönem daha kazanmak adına kendine ayrı bir sistem yaratmak istiyorsa o ayrı bir skandal tabi” dedi.
‘GENİŞ TABANLI UZLAŞI’
Anayasa metninin, uzlaşma metni olduğunun altını çizen Başarır, şöyle konuştu: “İki parti kendine göre yeni bir sistem yaratmak istiyorsa zaten anayasal çoğunlukları yok, toplumda buna izin vermez. Bir uzlaşı da olmaz, yapamaz. Bu konuda geniş tabanlı bir uzlaşı sağlamak zorundalar. Bunu başarabilirlerse ki bundan umudum yok. Çünkü AİHM’in, AYM’nin kararlarını tanımayan, bunu sorgulayan bir iktidar var karşımızda. Gerçekten demokrasinin tüm kurumları tıkanmış durumda. Bunu uzlaşı ile yapması lazım, uzlaşı ile yaparsa iyi bir sonuç alınabilir. Çünkü özgürlükler, yargı bağımsızlığı, demokratikleşme konusunda bizim duruşumuz net; demokratik, güçlü bir parlamenter rejim, denetlenen bir yürütme, bağımsız bir yargı hepimizin muradı.”
‘YENİ ANAYASA ŞART’
Yeni anayasanın şart olduğunu ve bunu parlamenter ve toplumsal bir uzlaşıyla sağlanabileceğini belirten Başarır, ekledi: “Bir yandan Anayasa değişikliği, bir yandan reform diyorlar ama pırıl pırıl çocukları da gözaltına aldırıp dövdürtüyorlar. Böyle bir şey olamaz. Her yerde kongresini yapıyor ama Boğaziçi üniversite öğrencilerinin demokratik tepkisini kullanmasına izin verilmiyor. Bu olamaz. Yeni bir anayasa konusunda yapılacak çok şey var. Özgürlükler, yasama, yargı, yürütme ve yürütmenin yetkilerinin sınırlandırılması konusunda yapılacak çok şey var.”
‘GÜNDEM DEĞİŞTİRME’
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Meclis Anayasa Komisyon Üyesi Erdal Aydemir de, “Yeni bir anayasa yapma kastı nedir, neler bekliyor? Bu ülkenin yeni bir anayasaya hava kadar, su kadar ihtiyacı var. Yeni bir toplumsal sözleşmeye, demokratik, hukuku önceleyen, ülkede yaşayan bütün farklılıkları ortak paydada buluşturabilecek yeni bir anayasa inşası elzem. Ama Erdoğan’ın bu süreçteki çıkışı tamamen yaşadığı sıkışmışlığına dair taktiksel bir çıkış olarak görüyorum. Yeni bir anayasadan çok şuan ki anayasa hükümlerini uygulamak daha önemli. Anayasayı her gün hükmü ihlal ediliyor, anayasa çiğneniyor. Bunu da Erdoğan başta olmak üzere AKP’nin bütün yetkilileri yapıyor” ifadelerini kullandı.
‘YÜZDE 40 ARTI 1’İN ARAYIŞI’
İktidarın anayasal suçlar işlediğini vurgulayan Aydemir, bu suçlardan vazgeçilmediği taktirde yapılan çağrının inandırıcı olmadığının altını çizdi. Erdoğan’ın yüzde 50 artı 1’i bulamadığını ve yeniden seçilmenin arayışında olduğunu belirten Aydemir, şunları söyledi: “CHP ve İyi Parti’nin talebi güçlendirilmiş parlamenter sistem. Ama AKP-MHP ise başkanlık sisteminden geri adım atmayacağını belirtiyor. Buda bu işin başlamadan biteceği anlamına geliyor. Dolayısıyla da yapılan çağrının samimiyetten uzak, tamamen taktiksel bir çıkış olduğun söyleyebilirim. Ayrıca AKP-MHP yüzde 50 artı 1 i bulamadıkları için bunu yüzde 40 artı 1’e indirmek için bu değişikliği gündeme getirmiş olabileceğini düşünüyorum. Aynı zamanda yeni sistemde bir cumhurbaşkanı en fazla iki kere seçilebilir. Anayasa değişikliği çıkışı ile Erdoğan’ın bu anlamda yeniden seçilebilmesi önündeki engelleri de kaldırmak yönünde değişiklikler de olabilir. Ülkede gerçek anlamda farklılıkların kendisini ifade edebileceği, güvence altına alınmış oldukları yeni bir anayasa gerekiyor.”
MA / Diren Yurtsever