İSTANBUL - Devletin Kürt meselesine dair yaklaşımı, ana akım medyanın geçmişten bugüne Newroz'a bakışını ve dilini de belirledi. 90’lı yıllardan bugüne ya görmezden gelinen ya da çarpıtılan Newroz alanlarını dolduran milyonların talebini Özgür Basın yansıttı. 

 

Ana akım medyanın her yıl ülkenin dört bir yanında milyonlarca insanın katılımıyla gerçekleştirilen Newroz kutlamalarına dair yaklaşımı bugüne dek devletin Kürt meselesiyle paralel seyretti. 1990’lı yıllarda Kürtleri bir bütünen yok sayma tutumuyla Newroz kutlamalarına neredeyse hiç yer vermeyen TV ve gazeteler, baskı ve şiddet politikalarının yumuşadığı 2000’li yılların itibaren kısmen de olsa bu kutlamaları görmeye başladı. 2013-2015 yıllarını kapsayan çözüm süreci döneminde ise Newroz kutlamaları tüm TV ve gazetelerin birincil gündemleri arasında yer aldı. Öyle ki devletin resmi basın yayın organları tarafından kutlamalar için “Diyarbakır’da tarihi gün” başlıkları atıldı.

 

Çözüm sürecinin AKP tarafından sonlandırılarak Kürt meselesinin yeniden şiddet politikaları ile çözülmeye çalışıldığı 2016 yılından bugüne ise Newroz kutlamalarına dair yeniden 90’ların diline dönüş yapılmış durumda.

 

Ana akım medyanın sansür ve iktidarın anlayışını yansıtan diline karşı "Özgür Basın” geleneğini sürdüren gazeteler ise, Newroz’u ve halkın taleplerini manşetlerine taşımayı sürdürdü.

 

1991: NEWROZ TÜRK BAYRAMI OLDU!

 

1991 yılında haftalık olarak yayın yapan Yeni Ülke gazetesi “Newroz Türk bayramı oldu” ve “Kürt halkının direniş ve zafer günü: Newroz her yerde” manşetleriyle çıkarken, Hürriyet gazetesi ise devlet güçlerinin halka saldırısını meşrulaştıran “Kanlı Nevruz’un bilançosu 31 ölü: Bayram mı, isyan mı?” manşetine yer verdi. Gazete haberinde “Günlerdir endişe ile beklenen Nevruz’da korkulan oldu. Tahrikçiler muratlarına erdi… Cizre ve Şırnak kana boyandı; biri polis 31 kişi öldü. Van, Cizre ve Şırnak’ta sokağa çıkma yasağı ilan edildi” ifadelerine yer verdi. Milliyet gazetesi ise ilk sayfasında “Camiye Kürt bayrağı” şeklinde haberi gördü. 

 

MİLLİYET: BAYRAM DEĞİL İSYAN

 

Haftalık yayın yapan Yeni Ülke gazetesi, 1992 Newroz’unu “Newroz pîroz be” manşetiyle duyurdu. Milliyet Gazetesi ise Newroz kutlamalarını “Adana, Şırnak ve Cizre’de büyük çatışma; biri polis 24 ölü: Bayram değil isyan” başlığı ile manşetine taşıdı.

 

ÖZGÜR BASIN KAPATILDI

 

1993 yılında ise özgür basın geleneğinin devamı olan gazeteler Newroz öncesi kapatıldı. 22 Mart 1993 tarihli Hürriyet gazetesi Newroz haberlerini iç sayfada, “PKK, Apo’yu dinledi” başlığıyla duyurdu. Haberin spotunda “Nevruz, üç yıldan beri ilk defa Güneydoğu’da ve bütün yurtta, ufak tefek olayların dışında sakin geçti. PKK, Apo’nun talimatına uyarak ateş açmadı. Halk, halaylar çekerek bayramı barış içinde kutladı” ifadelerine yer verdi. Haberde, PKK’nin Almanya ve Şam’da “kriz masaları” oluşturarak, “Telefon bağlantısı kurarak Nevruz’un nasıl geçtiğini denetlediği” notu düşüldü. Milliyet gazetesi ise “Ne günlere geldik” başlığıyla Newroz kutlamalarını gördü. 

 

ÖZGÜR GÜNDEM: RESMİ ‘NEVRUZ’ TUTMADI 

 

1994 yılında PKK’nin “Newroz’u evde kutlayın” çağrısı üzerine bölge kentlerinde halk sokaklara çıkmadı. Türkiye kentlerinde ise daha farklı bir tablo ortaya çıktı. Hemen hemen Kürtlerin bulunduğu tüm Türkiye kentlerinde halk sokağa çıktı. Özgür Gündem gazetesi “Resmi ‘Nevruz’ tutmadı” manşeti ile gördü. Milliyet gazetesi sür manşetinde, Avrupa’dan gelip Newroz kutlamalarına katılanları hedef göstererek, “Nevruz’un akbabaları” başlığını attı. Haberde İstanbul’daki kitlesel bir Newroz fotoğrafı kullanıldı.

 

GAZETELERDE YER ALMAYAN NEWROZ

 

Tüm baskı ve saldırılara rağmen yıldan yıla kitleselleşen Newroz kutlamalarının önüne geçemeyen devlet, 1995 yılında farklı bir yaklaşım içine girdi. Devlet erkanı yaptığı açıklamalarla Newroz’un “Türk geleneği” olduğunu savunarak resmi "Nevruz" kutlamaları yapmaya başladı. Bir çok yerde "Nevruz" organizasyonlarını tertip eden devlet, Newroz'u kutlamaya çalışan halklara ise şiddetle yaklaşmayı sürdürdü. Özgür Ülke gazetesi 2 Şubat 1995 tarihinde kapatıldı ve ancak Mart ayının son günlerinde tekrar açılabildi. Milliyet gazetesinde ise her hangi bir Newroz haberine yer verilmedi. Gazete, sayfalarının nerdeyse tamamı devletin sınır ötesi operasyonlarına ayırdı. 

 

DEMİREL’İN ‘NEVRUZ’U!

 

Demokrasi gazetesi 22 Mart 1996 tarihinde “Dün Newroz’du” manşeti ile çıktı. Gazete Newroz kutlamalarından fotoğrafları manşetine taşıdı. Meydan gazetesi ise “Nevruz alarmı” manşeti ile devletin Newroz kutlamaları karşısında aldığı “güvenlik önlemleri”ne dikkat çekti. Milliyet gazetesi Newroz haberlerini dönemin Cumhurbaşkanı Demirel’in “nevruz” kutlamasına katıldığı fotoğraf karesi ile “Olaysız Nevruz” şeklinde verdi. Demirel’in fotoğrafının altında ise Diyarbakır’da halkın kutladığı ve ellerinde PKK bayrakları olan kutlamadan fotoğraf verildi. 

 

‘NEWROZ COŞKUSU HER YERDE’

 

1997 yılında Demokrasi gazetesi kutlamaları manşetten "Newroz coşkusu her yerde" başlığı ile duyururken, Milliyet gazetesi ilk sayfanın alt köşesinde gördüğü Newroz haberini “Eylemli, olaysız Nevruz” şeklinde verdi. 

 

SEMA YÜCE NEWROZLAŞTI

 

1998 yılında “Kürtlerin direniş bayramını kardeş halklar ortak kutluyor: Newroz pîroz be” manşetiyle çıkan Ülkede Gündem gazetesi, 22 Mart günü ise “Yüzbinler diriliş ateşini gürleştirdi” manşetiyle okuyucuyla buluştu. 24 Mart tarihli gazetede ise “PKK’li tutuklu Sema Yüce’den kirli savaşa protesto çığlığı: Newroz ateşiyle bedenini yaktı” manşetiyle Sema Yüce’nin eylemine yer verildi. Önceki yıllara göre daha kitlesel geçen Newroz kutlamalarını Milliyet gazetesi ise hiç görmedi. 

 

KOMPLO NEWROZ’A DAMGA VURDU

 

1999 yılındaki Newroz’da öfke vardı. PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye getirilişi nedeniyle sokaklara çıkan halk, Öcalan'a özgürlüğü haykırdı. Olağanüstü “güvenlik” önlemlerine rağmen onbinler onlarca kentte sokağa çıktı ve irade beyanında bulundu. Özgür basın geleneğinden gelen gazeteler kapatıldığı ve sansürlendiği için Newroz’u manşetine taşıyamadı. Milliyet gazetesi ise, Newroz haberlerini “Nevruz’da bol gözaltı” başlığı ile servis etti. 

 

‘LASTİKLER GÖZALTINDA’

 

2000 yılının Newroz kutlamalarını Özgür Bakış gazetesi “Bu ateş sönmez” manşeti ile verdi. Milliyet gazetesi ise Newroz’da yakılan tekerleklerin polis tarafından toplatılması üzerinden haberi “Lastikler gözaltında” başlığıyla verdi ve Diyarbakır’da Newroz öncesi alınan “önlemlere” dikkat çekti. 

 

‘YER GÖK GÖRKEM’

 

2001 yılında Yedinci Gündem gazetesi Newroz’u "Newroz’da 1 milyon kişi ‘Halkın programını’ yazdı: Yer gök görkem” başlığıyla manşetine taşıdı. Milliyet gazetesi 24 Ocak 2001’de suikast sonucu öldürülen Diyarbakır Emniyet Müdürü Gaffar Okan üzerinden “Gaffar da Nevruz’daydı” başlığıyla kutlama haberini servis etti. 

 

‘NEWROZ YASAK TANIMADI’

 

2002 yılında Türkiye genelinde kutlamalar yasaklandı. Yasağa rağmen halk sokaklara çıktı. Yedinci Gündem gazetesi halkın yasağı tanımayışını “Newroz yasak tanımadı" manşetiyle gördü. Milliyet gazetesi Newroz kutlamalarını “Nevruz ateşi bu yıl can yaktı” başlığı ile iç sayfa manşetinde gördü. Gazetede, Mersin ve İstanbul’da yaşanan çatışmalara dikkat çekti. 

 

HALK ÖZGÜRLÜĞE YÜRÜYOR 

 

2003 yılında ise gazeteler Newroz haberlerini hiç görmedi. Gazeteler tüm sayfalarını Irak savaşına ayırdı. 2003 yılındaki kutlamaları Yeniden Özgür Gündem Gazetesi, "Dehaq'a karşı Newroz ateşi" manşetiyle verdi. 

 

2004 yılında ise İstanbul'da alanlara çıkan on binler PKK Lideri Öcalan'a uygulanan tecride karşı direnişi yükseltti. Ülkede Özgür Gündem gazetesi, 22 Mart tarihli sayısında "Halk özgürlüğe yürüyor" manşeti ile çıktı. Newroz haberlerini iç sayfada gören Milliyet gazetesi, “Nevruz kutlamasında gazeteciye dayak” başlığı ile haberi verdi. 

 

GAZETE NEWROZ’U OKUYUCUYLA BULUŞTURAMADI!

 

2005 yılında ise, Ülkede Özgür Gündem gazetesi, 20 Mart günü "Öcalan Newroz'da demokratik projesini açıklıyor, Konfederalizm bugün ilan ediliyor" manşetiyle çıktı. 21 Mart gününde "Bu başka Newroz" manşetiyle kutlamalara geniş yer veren gazete, İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından basılmayan yayının toplatılma kararı verdiğini okuyucularına duyurdu. Milliyet gazetesi ise, “Öcalan’ın gölgesinde…” başlığıyla Newroz haberini servis etti. Diyarbakır’da yüzbinlerin katıldığı Newroz kutlamasının fotoğrafını manşetine taşıyan gazete, “Diyarbakır’daki büyük Nevruz kutlaması İmralı’ya destek gösterisine dönüştü” ifadelerini kullandı. 

 

‘SÖZ SIRASI AMED’DE'

 

2006’da İstanbul'da Kazlıçeşme Meydanı’nı dolduran yüz binler PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın siyasi iradeleri olduğunu haykırdı. "Söz sırası Amed'de" manşetiyle 21 Mart 2006 tarihinde çıkan Ülkede Özgür Gündem gazetesi, sonraki gün, "Halkın Newroz mesajı" başlığıyla çıktı. Milliyet gazetesi, “protokol ‘ateş üzerinde” manşeti ile devlet erkanının “nevruz” kutlamalarını haberine taşıdı. İç sayfada yer verilen Kürtlerin Newroz kutlamaları için ise “PKK gösterisi gibi” başlığı ile servis edildi. Haber iç sayfa manşetinde dönemin başbakanı Erdoğan’ın Newroz mesajını “Erdoğan’dan nevruz mesajı” ile servis etti. 

 

‘NEWROZ PÎROZ BE’

 

İstanbul'da her geçen yıl kitleselleşen Newroz'da 2007 yılında da yüz binler alanlarda oldu. Ortak talep ise PKK Lideri Öcalan'ın İmralı'da zehirlendiği iddialarının araştırılması ve tecridin son bulmasıydı. 2007'de Güncel gazetesi, "Newroz pîroz be" manşeti ile okuyucuyla buluştu.  Milliyet gazetesi, Newroz kutlamaları için devlet erkanının katıldığı programları haber olarak gördü. Erdoğan’ında katıldığı “Nevruz” kutlamaları için “Şiirle barış mesajı” başlığı attı. Kürtlerin Newroz’u  için tam sayfa ayıran gazete “Renkli ve olaylı” başlığı kullandı. Gazete sayfa adını da “Nevruz” olarak verdi. 

 

DEMOKRATİK ÖZERKLİK NEWROZU

 

Sokaklara çıkan yüz binler İmralı Cezaevi'nin kapatılmasını, operasyonların durdurulmasını, demokratik Anayasa ve Kürt kimliğinin kabulünü ve anadilde eğitimi talep etti. 300 bin insan İstanbul'dan Amed Newroz'una selam durdu. 2008'de Haftaya Bakış gazetesi "Demokratik Özerklik Newroz’u” manşeti ile okuyucunun eline ulaştı.

 

2009 Newroz’u yerel seçimler öncesine denk geldi. Newroz alanlarına çıkan milyonlar seçim öncesi iradelerini ortaya koydu. Günlük gazetesi "Milyonlar seçimini yaptı” manşeti ile Newroz kutlamalarında ortaya çıkan sonucu analiz etti. 

 

YER GÖK NEWROZ

 

2010 yılında ise birçok gazete Newroz’u sayfalarına taşıdı. Newroz’a kısmi anayasa değişikliği gölgesinde gidildi. Günlük gazetesi, "Yer gök Newroz" ve "Milyonlar evet dedi" manşeti ile okuyucu ile buluştu. Cumhuriyet gazetesi “Nevruz kutlandı” manşeti ile hem Diyarbakır Newroz’unu hem de resmi ”nevruz” kutlamalarına yer verdi. Milliyet gazetesi, “Yüzbinler Newroz’u olaysız kutladı” başlığı ile haber yaparken, “Diyarbakır’da yüzbinlerin toplandığı medyana Öcalan damgasını vurdu” notu düştü. Sabah gazetesi ise “İşte açılım Nevruz’u: Sıfır olay” manşeti ile duyurdu. Gazete sadece İstanbul ve Diyarbakır’da 400 bin kadar kişinin Newroz kutlamalarına katıldığını yazdı. Sözcü gazetesi “Nevruz değil Apo şov” başlığı atarken, Star gazetesi “Nevruz’un dili barış” manşeti ile haberi duyurdu. Yenişafak gazetesi ise Abdullah Gül’ün katıldığı Ankara “nevruz”una dikkat çekerek, “Cumhurun Nevruz’u” başlığı ile manşetten gördü. 

 

TEK MERKEZDEN MANŞETLER! 

 

2012 yılında ise 21 Mart günü dışında Newroz’un kutlanması İçişleri Bakanlığı’nca yasaklandı. 18 Mart günü İstanbul ve Diyarbakır’da sokaklara çıkan yüzbinler Newroz’u kutlamakta kararlıydı. Diyarbakır’da halk polislerle çatışarak Newroz alanını doldururken, İstanbul’da ise Hacı Zengin isimli yurttaş müdahale esnasında yaşamını yitirdi. Gündem gazetesi yasağa rağmen sokaklara çıkan yüzbinlerin mücadelesini “Newroz Meydan Okudu” manşetiyle verdi.

 

Güneş gazetesi ise bir kişinin yaşamını yitirdiği Newroz’a ilişkin “Polis: 1 BDP:0” başlığı ile verdi. Radikal gazetesi “İnatlaşma can aldı", Bugün “Nevruz terörü”, Akşam “Yaktılar, yıktılar”, Habertürk “Bayrama bak!”, Hürriyet “Kin ateşi”, Sabah “Bu nasıl nevruz”, Sözcü “Yakıp yıkıp taşladılar - Bunun adı bayrammış”, Star “Silah, şiddet, ateş, Nevruz”, Akit “BDP yine yaktı yıktı”, Zaman “Nevruz ateşiyle sokakları yakmaya çalıştılar”, Cumhuriyet “Erken Nevroz'da bir ölü”, Taraf “Nevroz'da Gaz Faciası”, Birgün “Öldürmüşler Baharı” manşetleri ile Newroz’u haberleştirdi. 

 

ÖCALAN DAMGA VURDU

 

2013 yılı Newroz’u "Öcalan'a özgürlük, Kürtlere statü" şiarıyla gerçekleşti ve PKK Lideri Öcalan'ın Diyarbakır Newroz'unda açıkladığı "Demokratik çözüm manifestosu” selamlandı. Milyonların huzurundan okunan Öcalan’ın mesajı ile başlayan çözüm süreci, tüm gazetelerin manşetinde yer aldı.  Özgür Gündem gazetesi ise “Öcalan Amed’den seslendi: Yeni bir dönem başladı” başlığını manşete taşırken, spotta ise “Ben çağrıma kulak veren milyonların şahitliğinde diyorum ki; artık yeni bir dönem başlıyor, silah değil, siyaset öne çıkıyor. Bu bir son değil, yeni bir başlangıçtır” sözlerine yer verdi.

 

POSTA: MANDELA BAŞARDI ÖCALAN DA BAŞARACAK 

 

Sabah, “PKK çekiliyor” manşeti ile haberi duyururken, “Bugün yeni bir dönem başlıyor. Silahlı direniş sürecinden, demokratik siyasi sürece kapı açılıyor. Silahlar sussun, fikirler konuşsun noktasına geldik. Silah değil, siyaset öne çıkıyor” ifadelerini kullandı. Posta gazetesi ise “Mandela başardı, Öcalan da başaracak” manşeti ile Newroz’u sayfalarına taşıdı. Habertürk gazetesi “Barış zamanı” manşeti ile okuyucuyla buluştu. Zaman gazetesi ise “PKK’ya ‘silah dönemi bitti’ çağrısı” manşetini kullandı. Vatan gazetesi “35 bin candan sonra silahlara veda”, Taraf gazetesi “Yeni dönemin nevruzu”, Radikal “Biji Türkiye”, Cumhuriyet “Yeni döneme geçiş”, Yeni Şafak “Silahlar sustu barış zamanı”, Evrensel, “Amed Newrozu’nda pusula barışı gösterdi” başlıklarıyla tarihi Newroz’u manşetine taşıdı. 

 

HABERTÜRK: BARIŞIRKEN DE KORKMAYIZ 

 

2014 Newroz’una da Öcalan’ın mesajı damga vurdu. Onlarca ulusal ve uluslararası haber kanalı Diyarbakır Newroz’undan canlı yayınlarını "Diyarbakır'da tarihi gün" şeklinde servis etti. Gazeteler ise Diyarbakır’a deneyimli muhabir ve yazarlarını gönderdi. Özgür Gündem gazetesi "Büyük Barışa Davet" manşeti ile çıktı. Gazetede Öcalan'ın mektubuna vurgu yapıldı. Akşam Gazetesi "Derin Örgüte İnat Çözüm Baharı”, Milliyet Gazetesi "Kararlılık Mesajı", Sabah Gazetesi "Çözüme devam Nevruz'u" , HaberTürk “Barışırken de korkmayız”, Star Gazetesi "Barış Nevruzu" başlıklarını tercih etti.

 

DOLMABAHÇE  İLK SAYFALARDA

 

2015 yılında Özgür Gündem gazetesi, PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın mesajına yer vererek, “Dünya Öcalan’ın mesajına, halklar özgürlüğüne kilitlendi: Milyonlar tek yürek” manşeti ile çıktı. Özgür Gündem gazetesi “Öcalan’dan mahşeri topluluğun huzurunda dünya halklarına ve devletlere tarihi mesaj: Demokrasi zamanı” manşeti ile Öcalan’ın mesajına dikkat çekti. Evrensel gazetesi ise “Sorumluluk devlette” manşeti ile Öcalan’ın mesajına yer verdi.

 

Milliyet gazetesi manşetine Bahçeli’nin “İhanet Mektubu” sözlerini taşıdı. Manşetin yan tarafından ise Diyarbakır’da PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın Dolmabahçe Mütabakatına dair “Dolmabahçe tarihi eşikti” şeklindeki sözlerini taşıdı. Sabah gazetesi ise Erdoğan’ın “Çözüm süreci tüm Türkiye’yi kapsıyor” sözlerini manşetine taşırken, Diyarbakır Newroz’u için ise “Barış Nevruz’u” sözlerini kullandı. Cumhuriyet gazetesi “Saray’a isyan” manşeti ile haberi verdi. Posta gazetesi “Herkes coştu”,  Zaman gazetesi “Silahlara veda çağrısı”, Sözcü “İmralı’nın mesajlarını okutanlara çağrı: Tayyip ile Apo’yu el ele bu meydanda görmek istiyoruz”, Star ise Erdoğan’ın “İzleme heyeti ‘ada’yı meşrulaştırır” sözlerini manşete taşırken, altında ise “Öcalan’ın Nevruz mesajı: Çatışma süreci bitti kardeşlik süreci başladı” ifadelerini kullandı. Habertürk gazetesi “Nevruz’da  4 mesaj”, Aydınlık gazetesi “Bölenler bölünüyor”, Yurt gazetesi ise Öcalan’ın mesajına atıfta bulunarak, “Eşme ruhu” manşeti attı. 

 

BARIŞ BİR HAFTADA GELİR 

 

2016 yılında Newroz’a bölge kentlerindeki öz yönetim direnişleri damga vurdu. Devletin tüm baskı ve katliam politikalarına rağmen milyonlar alanlara çıktı. Siyasi iktidar güdümünde haber yapan ana akım medya 90’lardaki rolüne geri dönerek, halkın talepleri karşısında savaşı derinleştirme peşinde koştu. Özgür basın ise savaşa karşı halkın iradesini manşetine taşıdı. 22 Mart 2016 tarihinde Özgür Gündem gazetesi Diyarbakır’da milyonların katıldığı Newroz’u manşetine “Çözüm İmralı’da” başlığıyla taşıdı. Evrensel gazetesi “Diyarbakır Newroz’undan çözüm mesajı: Silahlar sussun müzakereler başlasın”, Cumhuriyet gazetesi ise “Barış bir haftada gelir” başlığıyla Diyarbakır Newroz’unda yükselen sesi sayfalarına taşıdı.

 

Sabah gazetesi sabah erken saatlerde alandan çekilmiş bir fotoğraf eşliğinde “Diyarbakır yüz vermedi” başlığını kullanırken, Posta, Milliyet gazeteleri ise ilk sayfalarında Newroz’a hiç vermedi. İç sayfalarda ise ablukayı “alınan önlemler” olarak öne çıkardı. Zaman gazetesi ise Sabah gazetesi gibi, “Diyarbakır’da Newroz sönük geçti” diyerek, “Teröre karşı Malazgirt ruhu” manşeti attı. Sözcü gazetesi ise Newroz kutlamasını hedef alarak, “Hainler Diyarbakır’da şov yaptı: Yapana da yaptırana da yazıklar olsun” manşeti attı. Star gazetesi, “Nevruz’u vurdular” şeklinde haber yaparken, Taraf gazetesi de “Diyarbakır’da Nevruz ateşi buruk yandı” başlığı ile haber geçti. 

 

‘HAYIR’ ÖNE ÇIKTI

 

2017 Newroz’u ise 16 Nisan referandumu öncesine denk geldi. Alanlara çıkan yüzbinler başkanlığa “hayır” dedi. Özgürlükçü Demokrasi gazetesi “İşte halk iradesi” manşeti ile meydanlara çıkan milyonları manşetine taşıdı. Cumhuriyet gazetesi ise manşetten “Nevruz ateşi barış için yandı” dedi. Gazete “hayır/na” şiarını öne çıkardı. Evrensel gazetesi Diyarbakır Newroz’unu “Hayır’da barış, Barış’ta da hayır var” manşetini atarken, Star gazetesi, Diyarbakır Newroz’un ilk sayfanın göbeğinden “Nevruz ateşi olaysız yandı” diyerek, öz yönetim direnişlerinde devletin baskı politikalarının sonuç verdiğini iddia etti. Milliyet gazetesi bu yıl da meydanları dolduran yüzbinleri görmezken, İstanbul Valiliği’nin “Nevruz” kutlamasını “Nevruz coşkusu” diye servis etti. Posta gazetesi ise “Coşkulu Nevroz” şeklinde ilk sayfada haberi servis etti. Habertürk gazetesi ise “Nevruz kutlandı” demekle yetindi.

 

‘NEWROZ ATAŞİ EFRÎN’İ TEMİZLEYECEK’ 

 

2018’de dünyanın pürdikkat kesildiği Diyarbakır Newrozu, tüm yasak ve engellemelere rağmen yüzbinlerin katılımı ve coşkusuyla kutlandı. Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Efrîn’e yönelik saldırılarına yönelik tepkilerin damgasını vurduğu 2018 Newroz’unu ana akım medya neredeyse görmedi. Ana akım medya TSK’nin Efrîn’e yönelik işgalini manşetlerine taşırken, Özgürlükçü Demokrasi Gazetesi “Newroz ateşi Efrîn’i temizleyecek” manşetiyle çıktı. Evrensel gazetesi “Türkiye’nin dört bir yanından gerçekleştirilen Newroz mitinglerinde barış talebi damgasını vurdu. Baskılara rağmen kitlesel geçen mitinglerde Afrin harekatına tepki gösterildi” diyerek “Barışın bir sahibi var” manşetiyle çıktı.  Hürriyet Gazetesi “Ateşler yakıldı Newruz kutlandı” başlığıyla ilk sayfadan küçük bir şekilde Newroz’u görürken Cumhuriyet gazetesi ise “Newruz ateşi umuda yandı” başlığıyla ilk sayfanın göbeğinde gördü. Star gazetesi ise “Newruz özgürleşti” diyerek en altta haberi görürken diğer gazeteler ise meydanları dolduran milyonları görmezden geldi. 

 

TECRİDE DİKKAT ÇEKİLDİ

 

“Mutlaka kazanacağız, tecridi kıracağız” sloganıyla PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki ağırlaştırılmış tecridin kaldırılması talebiyle kutlanan 2019 Newroz’u, gazetelerin birinci sayfasında yer bulmadı. İktidar güdümündeki gazeteler “kör sağır dilsizi” oynarken, bazı gazeteler de isimi Türkçeleştirerek kısaca değindi.

 

Sadece 2 gazete Newroz’u manşetten görürken bunlardan Yeni Yaşam Gazetesi “Newroz’la kazanacağız tecridi kıracağız” manşetiyle çıkarken Evrensel Gazetesi de “Halk buradayız dedi’” manşetiyle okuyucuyla buluştu. 

 

Birgün Gazetesi ise, birinci sayfadan “Newroz büyük bir coşkuyla kutlandı” diyerek kısa bir haber olarak gördü. Sözcü Gazetesi ilk sayfasında resmi “Nevruz”a vurgu yaparak “Türkiye Nevruz’u coşkuyla kutladı” diye geçerken, Güneş Gazetesi “Nevruz coşkusu”, Cumhuriyet Gazetesi ise “Nevruz’u on binler kutladı” diyerek yüzbinlerin aktığı kutlamayı küçük bir haber olarak yansıttı.  Diğer hiçbir gazete ise, milyonlarca insanın bir araya geldiği Newroz kutlamalarını ilk sayfalarında görmedi. 

 

2020’YE KORONA ENGELİ

 

Tüm dünyayı etkisi altına alana koronavirüs nedeniyle 2020’de kitlesel Newroz kutlamaları iptal edildi. 1990’lı yıllardan bu yana Diyarbakır başta olmak üzere Türkiye’nin bir çok yerinde alanları tıka basa dolduran Kürtler, salgın nedeniyle 2020 Newroz’unu kitlesel bir şekilde kutlayamadı. Fakat halklar sembolik de olsa 21 Mart akşamı evlerinin balkonlarında ateş yakarak Newroz’u kutladı. 

 

2021 Newroz’una sayılı günler kalırken Newroz hazırlıkları ise devam ediyor. “Newroz ateşiyle direnelim, özgürleşelim” şiarıyla düzenlenecek olan 2021 Newroz’u 30’u il 61 merkezde kutlanması bekleniyor.