Irak Hükümeti ve KDP arasında 9 Ekim 2020 yılında imzalanan "Şengal Anlaşması" ile birlikte Şengal'e dönük tehdit, baskı ve saldırılar arttı. 10 Mart’ta merkezi hükümet ve KDP'nin, DAİŞ’in 2014 yılında bölgeye yönelik saldırısı sonrasında oluşturulan Êzîdxan Asayiş Güçleri’nin 24 saat içerisinde Şengal’den çıkarılmasını istemesi üzerine olağanüstü toplanan Şengal Demokratik Özerk Meclisi (MXDŞ), bu tehditlere karşı Şengal kent merkezinde büyük bir yürüyüş organize etti. Irak asayiş güçlerinin zırhlı araçlarla yolları kapatarak, yürüyüşü engellemeye çalışmasına rağmen binlerce kişi bir araya gelip, yürüyüş gerçekleştirmişti. Bu yürüyüş sonrası Şengal'e dönük yönelimler şimdilik durmuş vaziyette.

 

Kendisi de Şengalli olup, uzun süredir burada gazetecilik yapan İbrahim Êzidî, Êzîdxan Asayişi'nin durumunu, Özerk Meclis ile Irak hükümeti arasındaki görüşmeler ile halkın Bağdat ve KDP'ye yönelik tepkisini Mezopotamya Ajansı'na (MA) değerlendirdi. 

 

PLANLAR GİZLİ DEĞİL AÇIK 

 

Şengal’e yönelik saldırı ve tehditlerin merkezi hükümet ve KDP arasındaki anlaşmadan çok önce başladığını söyleyen İbrahim Êzidî, o süreçte gizli gizli yapılan planların bugün artık açık yapıldığını dile getirdi. Buna rağmen bütün dünyanın Şengal'e yönelik saldırı girişimlerine ve tehditlerine sessiz kaldığını ifade eden Êzidî, “Zaten bu sessizlikten sonra Bağdat ve Hewlêr arasında Şengal anlaşması imzalandı. Türkiye'nin baskıları ile Barzani ailesi ve Irak Başbakanı Mustafa El-Kazimi arasında imzalanan bu anlaşma, Şengal’e yönelik saldırılara ön açtı. Ancak Şengal halkı bu anlaşmayı hiçbir zaman kabul etmedi. Irak Hükümeti bugün her ne kadar Şengallilerin direnişi karşısında bu anlaşmayı yürürlüğe koyamadıysa da, anlaşmayı uygulamaktan da vazgeçmedi. Anlaşma hala ortada duruyor. Fakat tüm baskı, tehdit ve saldırılara rağmen Êzîdxan Asayişi ve Özerk Yönetim Şengal'de kalmayı sürdürecektir" dedi.

 

ANLAŞMA DAYATMASI 

 

Anlaşmanın Şengal halkı nezdinde kabul görmemesi üzerine Türkiye'nin bölgeye dönük tehditlere giriştiğini belirten Êzidî, son dönemde artan saldırıların tek nedenin Şengal anlaşmasını Şengallilere zorla kabul ettirmek olduğunu ifade etti. Êzidî, “Şengallileri bu anlaşmayla iradesiz bırakmak istediler. Dolayısıyla Êzîdxan Asayişi’nin Şengali terk etmesini istiyorlar. Ancak Asayiş, içinde hiçbir yabancı güç barındırmıyor. Bütün üyeleri Şengalli kadın ve erkeklerden oluşuyor. Êzidî toplumunun çocuklarıdır. Son ferman karşısında başkaldırıp, kendini örgütleyen Êzîdxan’ın gençleridir" dedi.

 

MUSUL VE BAĞDAT'A DOKUNULMUYOR 

 

Êzîdxan Asayişi kurulduğunda herhangi bir asayiş gücü ve güvenlik gücünün Şengal topraklarında olmadığını da hatırlatan Êzidî, şunları söyledi: "Şengal'de güvenlik boşluğu olduğundan dolayı Asayiş Güçleri kuruldu. Şimdi de bu güçleri kanunlarla yok etmek istiyorlar.  Şu anda Şengal bölgesinde 20 bine yakın Haşdi Şabi gücü bulunuyor. Musul ve Bağdat'da aşiretlere bağlı binlerce silahlı güç bulunuyor. Aşiret ismiyle silahlı güçler var. Irak Hükümeti neden bu güçleri Irak topraklarından çıkarmıyor? Neden sadece Şengal’deki Asayiş’i hedef alıyor? İçişlerinde yaşanan bütün sorunları bir kenara bırakıp, Şengal'e karışıyorlar. Bağdat ve çevresinde yaşanan sorunları Şengal'de çözmeyi istiyorlar." 

 

Êzidî, saldırı kimden ve nereden gelirse gelsin Şengal'i koruyabilecek güçte olduğunu vurguladığı Asayiş Güçleri’nin, Êzidî toplumunu korumak için kurulan bir güç olduğunun da altını çizdi. Yine kurulan özerk sistem ile Şengal halkının kölelikten, başkalarının egemenliği altında yaşamaktan kurtulduğunu dile getiren Êzidî, dün fermanlarını gerçekleştirenlerin Şengali tekrar boşaltmak istedikleri için saldırdığını belirtti. 

 

ASAYİŞİ ORTADAN KALDIRMAK 

 

Gazeteci Êzidî, Êzîdxan Asayişi'nin üstlendiği görevler ve neden hedefe konulduğuna dair ise şunları ifade etti: "Asayiş, Şengal'in bütün güvenliğini sağlıyor. Eğer Asayiş Şengal'den çıkarılırsa toplum ve Özerk Yönetim büyük bir tehlikeyle karşı karşıya kalacaktır. 2014 yılında DAİŞ'in yaptığı katliamlar ortada. Asayiş olmasa Özerk Yönetimin tek bir adım atmasına izin vermezler. 6 yıldır Êzidîler kendi kendilerini yönetebiliyorsa bu Asayiş güçlerinin sayesindedir. Demokratik özerkliğin en önemli yapılarından biri de güvenliktir. Dolayısıyla ilk önce Asayişi ortadan kaldırmak istiyorlar ve sırasıyla Özerk Yönetimin diğer kurumlarını yok etmeyi amaçlıyorlar."

 

EYLEMLER SALDIRILARI BOŞA ÇIKARDI

 

Şengal anlaşmasına karşı gelişen protesto eylemleri üzerinde de duran Êzidî, ilk dönemde protestolara müdahale etmeyen Irak güçlerinin son dönemde yapılmak istenen her eylem ve etkinliği engellemek için girişimlerde bulunduğunu kaydetti. Irak güçlerinin tehditlerine karşı Şengalli annelerin öncülüğünde son birkaç gündür kitlesel eylemler düzenlendiğini paylaşan Êzidî, bu eylemin aslında yabancı güçlere verilen önemli bir mesaj olduğunu vurguladı.

Êzidî, yapılan tehditlerden sonra Şengal’in etrafının ağır silahlarla sarıldığını da paylaştı. Êzidî, "Iraklı güçler ağır silahlarla Şengal'e saldırmaya hazırlanıyordu. O yüzden Şengal halkının alanlara çıkmasını engellemek için baskı uyguladı. Ancak tüm baskılara karşı Êzidîler alanlara çıkarak bu saldırıyı boşa çıkardı. Temel amaçları Asayiş ve halkı birbirinden ayırıp, saldırıya geçmekti. Ama Êzidî halkı buna izin vermedi" dedi.

 

KDP'DEN ÖZEL SAVAŞ POLİTİKALARI 

 

Şengal'de bir kaç noktada Asayiş güçleri ile hükümet güçlerinin karşılıklı tetikte olduğu belirten Êzidî, şunları aktardı: "Her an çatışmalar yaşanabilir. Iraklı güçler arasında çatışma çıkmasını isteyen gruplar mevcut. Fakat her saldırı karşısında Asayiş Güçleri hazır durumda bekliyor. Özellikle KDP, bölgede çatışmaların çıkması için özel savaş politikaları geliştiriyor. Var olan gerçekleri ters yüz ederek, yalan yanlış bilgiler yayıyor. Ancak bütün provakatif haberlerine rağmen Irak Hükümeti ve Özerk Yönetim bir masa etrafında oturdu ve sorunların diyalog yoluyla çözülmesini istiyor. Dolayısıyla Êzidxan Asayişi hala yerinde duruyor ve duracaktır. Var olan sorunlar da diyalog yoluyla çözülecektir. Aslında ortada bir sorun da görünmüyor, sadece egemen güçlerin baskısıyla Irak hükümeti böyle bir adım atmıştır. Yakında bu da diyalog yoluyla çözülecektir." 

 

DİYALOG SÜRÜYOR

 

Özerk Yönetim ve Iraklı yöneticiler arasında görüşmelerin bir yandan halen sürdüğüne söyleyen Êzidî, "Irak hükümetinin, Asayiş Güçlerinin Şengal'den çıkması için verdiği 24 saat sürenin üzerinden günler geçti. Asayişin kararlı duruşu ve halkın eylemleri Irak'ın saldırı girişimlerini boşa çıkardı. Kamuoyuna yansıdığı gibi Özerk Yönetim sorunların diyalogla çözülmesini istiyor. Hükümet yetkilileri  de bunu kabul etti. Özerk Yönetim, Irak kanunlarına göre Şengal'de özerkliğini sürdürmek ve asayiş güçlerinin Şengal'de kalmasını istiyor. Bu istekler Bağdat yönetimine iletildi. Şimdilik Şengal ve asayiş üzerindeki tehditler durmuş durumda. Ama bu da Irak'ın Asayiş Güçlerine saldırmayacağı anlamına gelmiyor" dedi.

 

MA / Mahmut Ruvanas - Zeynep Durgut