ARTVİN - HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Şaziye Köse, mevsimlik tarım işçilerinin hukuki bir statüye sahip olmaları gerektiğini vurgulayarak, başta barınma ve hijyen olmak üzere tüm sorunlarına çözüm bulmak için komisyonlar kuracaklarını söyledi.  

 

Tarım hasadının başlamasına kısa süre kala binlerce mevsimlik tarım işçisi yollara dökülmeye başladı. Özellikle bölge illerinden yola çıkan işçiler sene boyuncu Türkiye’nin birçok noktasını dolaşıyor. Doğu Karadeniz’de de yakın zamanda başlayacak olan çay hasadı için bölgeye binlerce tarım işçisinin gelmesi bekleniyor. Çay hasadı devam ederken arkasından fındık ve Batı Karadeniz’de de soğan, sarımsak gibi ürünlerin hasadı başlayacak. Bu ürünlerin hasadında çalışmak için bölgeye gelecek olan tarım işçilerini barınma ve sağlık gibi temel sorunların yanı sıra pandemi de bekliyor olacak. Salgının Türkiye ortalamasının üstünde olduğu Karadeniz’de aynı ortamda çalışacak ve yaşayacak olan on binlerce işçiyi ciddi sağlık sorunları bekliyor. 

 

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Emekten Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Şaziye Köse, mevsimlik tarım işçilerinin yaşadıkları sorunları ve buna karşı yürüttükleri çalışmaları anlattı.

 

700 BİN TARIM İŞÇİSİ 

 

Mevsimlik tarım işçilerinin sayısının 700 bini bulduğunu kaydeden Köse, bu sayının bu kadar yüksek olmasında tarım politikalarının etkisine dikkati çekti. Tarımın çökertilmesiyle insanların topraklarından, geçim kaynaklarından edinildiğini söyleyen Köse, “Çok sayıda insan tarım yapamadığı için işsizler ordusuna katılmış durumda. Urfa bunun en çarpıcı örneklerinden biri. Yüzlerce dönüm arazi boş olarak yatıyor. Bu insanlar kendi topraklarını bırakarak Türkiye’nin çeşitli yerlerinde tarım işçiliği yapmakta. Somut durumlarına baktığımızda beslenme, barınma, hijyen, sağlık koşulları, çocuklarının eğitimi gibi olanaklarının olmadığını görüyoruz”dedi. 

 

IRKÇI SALDIRILAR

 

Tarım işçilerinin yaşadığı başka bir sorunun da, gittikleri şehirlerde hakarete uğramaları olduğunu vurgulayan Köse, işçilerin ırkçı saldırıların hedefi haline geldiğini belirtti. “Bizler bu ülkenin neresinde yaşarsak yaşayalım, hangi kimliğe sahip olursak olalım işçi sınıfının mensubu olduğumuzu unutmamalıyız” diyen Köse, sözlerini şöyle sürdürdü: “Onun için birbirimizi görerek, birbirimize el uzatarak yaşamalıyız. Türkiye’nin herhangi bir yerinde yaşayan bir işçi ile Kürt illerinden gelen tarım işçisinin sorunları ve çözümleri ortaktır. El ele vermedikleri sürece hiçbir işçi sorunu çözülemez.”

 

KURULAN KOMİSYONLAR 

 

Tarım işçilerinin hukuki anlamda bir statü sahibi olmadıklarını ve iş yasalarında yer edinmediklerine dikkat çeken Köse, bu işçilerin sosyal güvenlikten de yararlanamadıklarını aktardı. Parti olarak bu sorunlara karşı çalışmalar yaptıklarını ifade eden Köse, “Çalışma koşullarından kaynaklı bazı sorunların da bertaraf edilmesi gerekiyor. Sağlıklı barınaklarda kalmaları, sağlık hizmeti almaları, beslenme koşullarının düzeltilebilmesi için bir örgütlü duruma ihtiyaç var. Bunun için de çeşitli adımlarımız var. Sadece mevsimlik tarım işçileri ile ilgilenecek emek komisyonları oluşturuyoruz. Bunun ilkini İzmir Torbalı’da kurduk, Urfa’da buna yönelik adımlar attık. Adım adım hareket ederek sorunlarını çözmek için partimizin çalışmaları devam ediyor” diye belirtti.  

 

ÇOCUK YAŞTA ÇALIŞANLAR  

 

Tarım alanında büyük bir çocuk işçiliğinin olduğuna dikkat çeken Köse, “En son Mersin’de mevsimlik tarım işçileri ile buluştuk. İşçilerin minibüsünün içine girdiğim de gözlerim doldu. Çünkü yıllarca öğretmenlik yapmış biri olarak sabahın erken saatinde çocukları o arabanın içerisinde gördüğüm zaman duygusal bir durum yaşadım. Hepsi 12-15 yaş arası çocuklardı, onların o saatte uykuda ya da okulda olmaları gerekiyor. Ama bu çocuklar o saatte tarlalara gidiyordu. Çocuk işçiliği sözüm ona yasak ama mevsimlik tarım işçiliğinde böyle bir durum yok. Hepsi 5 yaşından başlayarak aileleri birlikte ucuz iş gücü olarak tarlalarda çalışıyor. Yevmiyelerini sordum, yevmiye 5 lira artarken fazladan 10 kasa doldurmaları gerektiğini söylediler. 3 kuruş artış yapıldığında işin yükü de arttırılıyor” ifadelerini kullandı. 

 

Bu yaşlarda çalışan çocukların 5-10 yıl sonra sağlık sorunları ile karşılaşacaklarını belirten Köse, çocuk işçiliğinin yasak olmasının yetmeyeceğini denetlenmesi gerektiğini dile getirdi. Yasalarda bu yönde boşluklar olduğunu belirten Köse, “18 yaşına kadar çocuk olarak kabul ediyoruz. Fakat bütün haklarından mahrum bir şekilde binlerce çocuk tarlalarda perişan edilmiş oluyor. Buradaki sorun ailece bu alanlarda gidip çalışıldığı için çocuklar yoksunluk ve yoksulluk yaşıyor. Ama bu o çalışma alanlarında da gerekli şartlar sağlandığı takdirde bertaraf edilebilir bir durumdur. Netameli ve zor bir durumdur fakat hiçbir şey çözümsüz değildir. Çocuk işçiliği ile ilgili de bir komisyon çalışması başlattık. Bunun için gerekli olan adımların tamamını atacağız” dedi. 

 

HUKUKSAL STATÜ 

 

Mevsimlik tarım işçilerinin sorunlarının çözümü için ilk adımın hukuki bir statülerinin olması olduğunu söyleyen Köse, ikinci adım olarak ise işçilerin bir dernek ya da sendika altında örgütlenmeleri olduğunu belirtti. İşçilerin örgütlü olmadığı için gerçek ücretlere kavuşamadıklarını vurgulayan Köse, ücretlerini belirlemek için pazarlık hakları olmadığını bu yüzden de ne verilirse ona çalıştıklarını aktardı. 

 

MA / Tolga Güney