Türkiye’nin, Suriye’den Libya’ya gönderdiği silahlı paramiliterlerin isim listesi ortaya çıktı. Fırat Haber Ajansı (ANF) muhabiri Bêrîtan Sarya’nın haberine göre, Türkiye ve kontrolündeki Suriye Milli Ordusu (SMO) içerisinde yer alan 18 bin silahlı kişi Suriye’den Libya’ya gönderildi. Kuzey ve Doğu Suriye’nin Efrîn ve Ezaz hattından 12 bin 835 silahlı kişi ile Serêkaniyê ve Girê Spî başta olmak üzere Suriye’den toplam 18 bin silahlı kişinin Libya’ya gönderildiği, Türkiye’nin “yabancı askerler Libya’dan çekilsin anlaşmasına uyuyorum” mesajı vermek için silahlı kişilerin bir bölümünü Suriye’ye geri getirdiği belirtildi. Ancak yaklaşık 15 bin silahlı kişinin halen Libya’da tutulduğu bilgisine paylaşıldı. 

 

SURİYE-TÜRKİYE-LİBYA TRAFİĞİ

 

Bölgedeki kaynakların Suriye-Türkiye-Libya hattındaki trafiğe ilişkin ANF’ye aktardığı bilgilere göre, İstanbul’dan hava yoluyla Trablus’a ulaştırılan silahlı kişilerin güvenlik amacıyla alınan tüm kişisel eşyaları ve telefonları Libya’ya ulaştıktan sonra veriliyor. Ardından da Libya’da ayrı gruplar halinde kamplara yerleştirilen silahlı kişilerin ihtiyaca göre cephelere aktarıldığı belirtildi. Savaşın ardından Libya’da ölen ve yaralanan silahlı kişilerin, Türkiye üzerinden tekrar Suriye’ye getirildiği ifade edildi. Geri dönüşlerin yanı sıra gruplar halinde değişikliklerin yapıldığı da paylaşıldı. 

 

ÖZEL ASKERİ EĞİTİM

 

Bölgeden aktarılan bir diğer bilgi ise ateşkes ilan edilerek çatışmaların son bulmasıyla Libya’ya gönderilen yeni grupların çoğunluğunun SMO kontrolünde olan Yermuk Kampı’nda ve Türkiye’nin belirlediği sivillerin alındığı otellerde ayrı gruplar halinde kaldığı yönünde. Türk askerlerinin bulunduğu kamplarda kalan silahlı gruplar da bu kamplarda yine Türkiye’ye ait noktalarda nöbet tuttuğu belirtildi. Aynı kampta silahlı kişilerin özel askeri eğitimlerden geçirildiği belirtildi. 

 

MİLLİ ORDU 

 

ANF kaynakları, “Milli Ordu” adı altında Libya’ya gönderilen silahlı kişilerin sözleşmeleri gereği 2 bin dolar almaları gerekirken, Türkiye’nin bu parayı çoğunlukla yarı yarıya kestiği ve maaşları geciktirdiğini ifade etti. Libya’dan Suriye’ye geri getirilen silahlı kişilerinin büyük bir bölümünün sözleşmesinin bittiğini belirten bir başka kaynak ise şu bilgileri paylaştı: “Suriye’ye geri dönmek isteyenler ancak komutanlara 500 dolar rüşvet vererek bunu gerçekleştirdiler. Libyalılar Suriyelilerden nefret ediyor, Suriye Milli Ordusu elemanlarını ülkelerinde istemiyorlar. Geri dönmek isteyen birçok kişi var. Fakat Türk devlet yetkilileri ve grup komutanları, askeri güçlerini Libya’da tutmaya devam edeceklerini söylüyorlar.”

 

Libya’da gerilimin başlamasıyla Türkiye’nin Efrîn ve Ezaz hattından en az 12 bin 835 silahlı kişiyi bölgede aktardığı, bunlardan sadece bin 226’sının Suriye’ye geri getirildiği öğrenildi. Efrîn-Ezaz hattından toplanan ve Hawar Kilis Sınır Kapısı’ndan Türkiye’ye, oradan da Libya’daki iç savaşa gönderilen 2 bin 700 silahlı kişinin de isim listesine ulaştı. 

 

ANF’nin, silahlı kişilerin Suriye’de kaldıkları süreyle ilgili yaptığı araştırmalardan derlenen bilgiler şöyle: 

 

Sultan Murad Tümeni ve Hamza Tugayı: Kendilerini “tümen” ve “tugay” olarak adlandıran silahlı gruplar, Türkiye’nin Libya’ya konumlandırdığı gücün önemli bir kısmını oluşturdu. Sultan Murad Tümeni’den 1722 ve Hamza Tugayı’dan 1810 ise silahlı kişinin Libya’ya taşındığı öğrenildi.

 

Bunlardan 40 kişilik bir grup 25 Temmuz 2020 günü Hawar Kilis Sınır Kapısı’ndan giriş yaptıkları Türkiye’de, 12 gün boyunca eğitime tabi tutulduktan sonra Libya’ya gönderildi. Aynı şekilde 75 kişilik grup da 23 Şubat 2021’de, 35 kişilik grup ise 14 Mart 2021 tarihinde Hawar Kilis Kapısından Türkiye’ye, oradan da Libya’ya aktarıldı.

 

Süleyman Şax Tugayı: Bu silahlı grup 1910 elemanını Libya’ya gönderdi. Bunlardan 125’i 26 Şubat 2021, 90’ı da 11 Şubat 2021 tarihlerinde Hawar Kilis Kapısından Türkiye’ye geçirilerek Libya’ya gönderildi.

 

Mutasım Billah Tugayı: 22 Haziran 2020 günü Türkiye’ye geçirilen bu silahlı gruptan 150 kişi Kırıkhan’da bir kampta 1 haftalık eğitim aldıktan sonra Libya’ya götürüldü. Ayrıca gruptan Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetim Alanlarından Fırat Bölgesi için hazırlanan 150 kişi, Türkiye’nin elindeki El Watiya Hava üssüne yapılan hava saldırısı sonrası Libya’ya aktarıldı. Bu grup 9 Temmuz 2020 günü Hawar Kilis kapısından Türkiye’ye oradan da Libya’ya aktarıldı.

 

Siqur El Şimal Tugayı: Bu grup 430 üyesini Libya’ya gönderdi. Bunlardan 45’i 17 Temmuz 2020 günü Türkiye’ye geçerek Kırıkhan’da gördükleri 10 günlük eğitimden sonra Libya’ya götürüldü.

 

El Tesha (9): Bu grup 150 üyesiyle Libya’daki savaşa katıldı. Bunlardan 50 kişi 17 Aralık 2020 günü Hawar Kilis Kapısı’ndan Türkiye’ye giriş yaparak Kırıkhan Kampında 10-13 günlük bir eğitimden ardından Libya’ya aktarıldı. Bölgedeki kaynaklar, bu grubun o süreçte Sirte için hazırlandığını belirtiyor.

 

Feyleq El-Mecid: Bu grup da 978 elemanını Libya’ya gönderdi. Bunlardan 40 kişilik bir grup, 20 Temmuz 2020 tarihinde Hawar Kilis Kapısı’ndan Türkiye’ye geçirilerek, burada belli bir süre eğitim aldıktan sonra Libya’ya gönderildiği tespit edildi. 16 Temmuz 2020 günü Hawar Kilis Sınır Kapısı’ndan Türkiye’ye gönderilen 65 kişilik grup ise diğer bazı gruplar gibi Kırıkhan’da eğitim aldıktan sonra Libya’ya aktarıldı.

 

Ayrıca El-Mutasêm Tugayı’ndan 1170, Cêş El-Watanî’den 600, Feyleq El-Rehmen’den 790, Ehrar El-Şerqiyê’den 600, Cêş El-Islem’den 585, Lîwa El-Weqas’tan 400, Lîwa Semerqend’den 350’den, Feyleq El-Şam’dan 365, Heyêt Tehrîr El-Şam 80, Foc 113’den 25 silahlı kişi Libya’ya gönderildi.

 

DAİŞ’Lİ VE SURİYELİ OLMAYANLAR 

 

Ebu Yeqzan El Misri komutasındaki Suriyeli olmayan 150 silahlı kişi, Hawar Kilis Sınır Kapısı’ndan Türkiye’ye, oradan da Libya’ya götürüldü. Türkiye güdümünde yer alan ve Libya’ya gönderilen Suriye Milli Ordusu (SMO) adlı gruplar içerisinde daha önce DAİŞ’te yer almış çok sayıda silahlı kişi olduğunu belirten kaynaklar, özellikle Ebu Yeqzan Misri komutasındaki bu gruba dikkat çekiyor. Adı geçen bu silahlı grubun tamamının DAİŞ’te yer alan ve Suriyeli olmayan kişilerden oluştuğu ifade edildi.

 

KARMA GRUPLAR 

 

Yine “Milli Ordu” adı altında ayrı gruplar halinde Türkiye’ye, oradan da Libya’ya aktarırken, birkaç gruptan meydana gelen karma grupların da hazırlanarak, Hawar Kilis Sınır Kapısı üzerinden Türkiye’ye oradan da Libya’ya aktarıldığı belirtildi. 2020 yılının Temmuz ayında dikkat çeken aktarıma ilişkin trafikte yer alan silahlı kişilerin ANF’ye aktardığı bilgiler de şöyle: 

 

Fırqat Hamza/ Süleyman Şah/ Firqa Sultan Murat’tan 150 kişi, Sultan Murat Tümeni/ Hamza Tugayı/Süleyman Şax Tugayları’ndan 150 kişilik ek bir grup, Sultan Murat Tümeni/ Hamza Tugayı/ Fatih Sultan Mehmet Tugayı/ Siqur El Şimal Tugayı/ Süleyman Şax Tugayı’ndan oluşan 150 kişilik karma bir grup, Firqa Hamza/ Süleyman Şax 150 kişilik karma bir grup, Liwa Siqur el Şimal/ Fırqa Hamza’dan oluşan 120 kişi Libya’ya aktarıldı.

 

BİR YILDA 18 BİN KİŞİ GÖNDERİLDİ

 

Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti ile 27 Kasım 2019 günü imzalanan anlaşmaların ardından Türkiye Libya’daki iç savaşa müdahil oldu. 2 Ocak 2020’de Libya’ya asker gönderme tezkeresinin AKP-MHP oylarıyla Meclis’ten geçirilmesiyle Suriye’den silahlı kişiler Libya’ya gönderilmeye başlandı. Öncesinde Türkiye’nin isteği üzerine Efrîn ve Ezaz’da bulunan silahlı grupların liderleriyle yapılan toplantıda, her grubun Libya’ya ne kadar silahlı kişi göndereceği karara bağlanmıştı. Libya’ya gönderilecek silahlı kişilerin kaydı için Efrîn’de açılan 4 merkezin dışında da kayda gerek duymayan askeri yetkililer, belirledikleri kişileri Libya’ya gönderdi.

 

Türkiye, 2020 yılının başından bu yana Libya’ya yaklaşık 18 bin silahlı kişi gönderdi. Bunlardan en az 12 bin 835’i Efrîn-Ezaz hattı üzerinden önce Türkiye’ye, oradan da Libya’ya aktarıldı. İdlib’in yanı sıra Serêkaniyê ve Girê Spî’den de Libya’ya silahlı kişilerin gönderildiği ifade ediliyor. 600 üyesi öldürülen Hamza Tugayı ise en fazla kayıp veren silahlı grup olarak kayıtlara geçti.