Esnafa destek sunulmaksızın geçilen “Tam kapanma”  süreci 13’üncü gününde. Koronavirüs (Kovid-19) salgınından dolayı bir yıldan fazladır zor günler geçiren esnaflardan bir kısmı, destek de alamayınca çözümü iş yerini tamamen kapatmakta buldu. Şekerleme satan esnaf için “en bereketli” günler olarak bilinen Ramazan Bayramı'nın arife günü de "Tam kapamaya” denk geldi. Esnafın yasaklar açıklanmadan önce aldığı ürünler, raflarda kaldı. Ramazan Bayramı’na aylar öncesinden hazırlık yapan esnaf, fiyat araştırması yaparak yüklü miktarda sermeyenlerini şekerlemelere yatırdı. Ancak uygulanan kısıtla ile ürünler esnafın elinde kaldı. 

 

Urfa’da Ramazan Bayramı arifesinde alış-veriş yapan insan akışının en fazla olduğu Haşimiye Meydanı'ndaki esnaflar, yasaklardan önce şekerlemeye yatırım yaptıklarını, ancak son 12 gündür “Siftah yapmadan” eve döndüklerini anlattı.  

 

DURUM KRİTİK

 

Çarşıda 10 yılı aşkındır esnaf olan Ferman Subay (37) durumlarının “Kritik” olduğunu söyleyerek içinde bulundukları durumu özetledi. Meydanın kentin en işlek mekanı olduğunu vurgulayan Subay, yüksek miktardaki kiraları önceki birikimlerinden ödediklerini belirtti. Subay, “12 gündür az bir siftah ile kapatıyoruz. Eskiden 3-4 bin TL ciro yaparken, şimdi 200 TL’ye sevinir duruma gelmişiz” dedi. 

 

ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ

 

Son bir yıldır zararına satış yaptıklarını dile getiren Subay, “Ramazan ayında biraz satış yapar, kazancımız artar diye düşündük ama daha kötü bir duruma girdik. Yatırım yaptık, hepsi depoda kaldı. Kiramızı ödeyemiyoruz. Mülk sahibi ile tartışmamız an meselesi. Sadece zarara uğrayan biz değiliz, insanlar işsiz kaldı. Artık insanların alım gücü kalmadı. Devletten şimdiye kadar bir kuruş destek alamadık. Ramazan Bayramı'nda açtırmadınız kira desteği verin. Bu bayramda esnafın yüzünü güldürün” şeklinde konuştu.

 

FİYATLAR NEDEN ARTTI? 

 

Çarşıda 20 yıldır şekerleme satan Salih Aydoğdu (40), 8 aydır şekerleme imalat işini de kendisi yapıyor. İmalata başlarken 20 kilo olan teneke yağı 175 TL’ye aldığını belirten Aydoğdu, şimdi 275 TL’ye aldığını, 100 TL olan un çuvalını 150 TL’ye aldığını ifade etti. “Yağ ve un fiyatı ne oldu da bu kadar arttı?” diye soran Aydoğdu, yasak kararından öne 70-80 bin TL şekerlemeye yatırım yaptığını sabah 11.00’da dükkanını açtığını, kimi günler siftah yapmadan kapattığını ekledi. 

 

ESNAFIN YÜZÜ GÜLMÜYOR 

 

Haşimiye Meydanı’nı Urfa’nın “kalbi” olarak tanımlayan Aydoğdu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu meydanda bulunan bütün esnaflar aylık 4-5 bin TL olan kiraları ceplerinden ödüyor. Salgından en fazla etkilenen kesimlerin başında biz esnaflar geliyoruz. Daha önce bayramlar yaklaşınca yüzümüz gülüyordu, ancak şimdi öyle bir şey söz konusu değil. Büyük marketler açıkken küçük esnafların kapatılması bana mantıklı gelmiyor.” 

 

40 BİN TL ZARAR 

 

Muhammed Enes Yılmaz (23) ise babasının yanından çırak olarak başladığı dükkanı iki yıldır kendisi işletiyor. Yasaklardan aylar önce şekerlemeye yatırım yaptıklarını dile getiren Yılmaz, “Bu işler bayramdan 3-4 ay önce başlar. Fiyat araştırması yapılır. Ürün en uygun fiyata alınıp depoya koyulur ve bayramın gelmesi beklenir. Biz bu süreci bitirdik, sonra yasaktan haberdar olduk. Daha bayram bitmedi ama şimdiye kadar 40 bin zarardayız. Son bir yıldır işler yüzde 60 azaldı” diye konuştu.

 

Haşimiye Meydanı2nın çevresinde yerleşim yerlerinin olmadığına dikkat çeken Yılmaz, “Yürüyüş mesafesinde alışveriş yapmaya gidiliyor. Burada yerleşim yeri olmadığı için yürüyüş mesafesine de girmiyor. Burada diğer yerlere oranla kiralarda çok yüksek. Çarşıda 4 esnaf kökten kapattı, artık bu işi yapmıyor. Esnafın kirası birikti, borcu borç ile ödüyor” ifadelerini kullandı. 

Yurttaşların alım gücünün azaldığının altını çizen Yılmaz, devamında şunları söyledi: “Bu yıl şekerlemenin kilosunda 5 TL zam var. Geçen yıl 25 TL’den satılan şeker bu yıl 30 TL’den satılıyor. Bun yanında geçen sene kar edilerek satılıyordu, ancak bu yıl zarar edilerek satılıyor. 10 müşterimizden iki tanesi fiyatı öğrenince almaktan vazgeçiyor.” 

 

MA / Emrullah Acar