Gelişen teknoloji ile birlikte son yıllarda hazır yorganlara rağbet artınca, el dikimi yorgancılık da kaybolmaya yüz tutmuş meslek grupları arasında yerini aldı. Yün ve pamuk gibi doğal malzemeler kullanılan yorganlara el emeği göz nuruyla kültürlere özgün desen ve motifler işlenirdi. Fakat bu yorganların yerini şimdilerde fabrikasyon ürünler aldı. 

 

Mersin'in Akdeniz ilçesinde yaşayan 56 yaşındaki Osman Çevik, bu mesleğin kentteki son temsilcilerinden biri. Çevik, teknolojik gelişmeler ve yeni çırak yetişmediği için 44 yıldır yaptığı bu mesleğin nasıl kaybolmaya yüz tuttuğunu anlattı. 

 

ÇIRAK YETİŞMİYOR

 

Babasının da yorgancı olmasından ötürü henüz 12 yaşındayken babasının yanında bu mesleği öğrendiğini paylaşan Çevik, kendisi gibi ağabeyinin de yorgancılığı öğrense de bu mesleği yapmadığını belirtti. Babası gibi kendisinin de oğlunu yanına çırak alarak, bu mesleği öğrettiğini söyleyen Çevik, bu mesleğin bugün geldiği noktayı şöyle dile getirdi: "Oğlum bu işi  öğrendi ama sürdürmek istemedi. Mesleğimiz artık eskisi gibi değil, para kazanamıyoruz. Bir yerden de destek alamıyoruz. Gelecek vadetmediği için gençler artık yapmıyor. Yapmadığı için de bu meslek yok olmakla yüz yüze. Bir meslekte çırak yetişmiyorsa, o meslek ölmeye mahkumdur. Bizim mesleğimiz de maalesef bitme noktasına geldi. Bizim mesleğimiz zamanında çok fazla tercih ediliyordu. Hazır işler ortaya çıkınca yorgancılığa talepte azaldı. Bu hazır ürünler olmadığı zamanlarda bizler daha fazla iş yapardık. 24 saat boyunca çalışsak yine de işlerimiz bitmezdi. Hazır ürünlerde üretimler yaygınlaşınca bizim iş bitti.” 

 

FİYATLARI 250-600 TL 

 

Bir yorganın işçiliğinin 250 ila 600 TL arasında değiştiğini söyleyen Çevik, elyaftan beyaz bir yorgan dikilmek istendiğinde 250 TL, pamuk istendiğinse ise 300 TL aldıklarını belirtti. Çevik, nevresimiyle birlikte takım olarak istendiğinde ise bu fiyatın 600 TL’ye çıktığını kaydetti.

 

İĞNEYLE KUYU KAZMAK...

 

Kullandıkları malzemelere gelen zamlardan da şikayet eden Çevik, “Geçen yıl pamuğun kilosunu 15 TL’ye, şimdi ise 30 TL alıyoruz. Nevresimin metresi geçen yıl 12 TL iken, şimdi 30 TL. Elyafın kilosu 8 TL iken, şimdi 25 TL oldu. Yüzde yüz artışlar var. Bir yorgan komple olarak 200 TL’ye mal olurken, şimdi 300 TL’ye çıktı. İpek yorganların fiyatları daha farklı. 3 bin TL kadar çıkıyor. İpek yorganı yapmak üç gün sürer. Ellerimizde yapıyoruz. Yorganın üstüne nakşedilen desenleri elimizde yapmış oluyoruz. İğneyle kuyu kazmak derler ya, biz de aynen öyle dikiyoruz. Sabahtan akşam kadar iğneyle yorgan dikerseniz ekmek kazanırsınız ama aksine kazanamıyorsunuz” diye belirtti.

 

Bu mesleği yapan son nesil olduklarını ifade eden Çevik, zahmetli olan bu meslekte çalışanların düşük ücretler aldığını ve bu nedenle gençlerin bu mesleği tercih etmediğini söyledi. Özellikle pandemi sürecinde zor günler geçirdiklerini anlatan Çevik, sadece bir sefere mahsus 3 bin TL destek aldığını paylaştı.

 

‘BU MESLEĞİ YAPMAYA MECBURUZ’

 

Bu mesleği yapanlarda nefes darlığı, diz kapağında kireçlenme ve görme problemleri gibi hastalıklar yaşandığını aktaran Çevik, “Doktor bana bu işi bırak dedi. Ama bıraksam ne yapacağım ki, başka bir işim yok. Bu meslek ölmeye yüz tutmuş olsa da yapmaya mecburuz” dedi.

 

MA / Esra Solin Dal