Uluslararası komployla 9 Ekim 1998’de Suriye’den çıkarılarak 15 Şubat 1999’da Türkiye’ye getirilen PKK Lideri Abdullah Öcalan, 23 yıldır İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde ağır tecrit koşullarında tutuluyor. 27 Temmuz 2011’den sonra “hava muhalefeti” veya “koster bozuk” gerekçeleriyle avukatları görüşmesi engellenen Öcalan’a yönelik bu yasak, “çözüm” adı altında 2013 ile 2015 yılları arasında İmralı Heyeti ile yapılan görüşmeler döneminde de devam etti. Bu süreçten sonra da İmralı başvuruları reddedilen avukatlara, bu kez 20 Temmuz 2016’da ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında 4 kez 6’şar aylık yasaklama getirildi. 

 

6 AY GÖRÜŞME YASAĞI

 

Daha sonra Bursa 1’inci İnfaz Hakimliği’nin 13 Mart 2019’da aldığı 2019/1299 esas, 2019/1300 sayılı kararıyla “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun Gereğince Hükümlüler Hakkında Getirilen Kısıtlamalar” içeren 5275 sayılı Kanun’un 59’uncu maddesi kapsamında avukatların, Öcalan ile İmralı Adası’nda tutuklu bulunan Ömer Hayri Konar, Veysi Aktaş ve Hamili Yıldırım’la görüşmeleri 6 ay süreyle yasaklandı. 

 

DİSİPLİN SUÇU!

 

Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eşbaşkanı Leyla Güven’in 8 Kasım 2018’te başlattığı açlık grevi eylemlerinin devam ettiği 20 Mart 2019’da, avukatların görüş yasağına karşı yaptığı başvuruyu karara bağlayan Bursa 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi, başsavcılığın 17 Nisan’da verdiği mütalaa doğrultusunda 13 Mart’ta itirazın kabulüne karar verdi. Bursa İnfaz Hakimliğinin verdiği avukatların müvekkilleriyle görüştürülmemesi kararının kaldırılmasıyla, avukatlar 2 ve 22 Mayıs, 12 ve 18 Haziran ile 7 Ağustos 2019’da 5 ayrı görüşme gerçekleştirdi. Ancak bu tarihten sonra avukatların yaptığı başvurular, ya yanıtsız bırakıldı ya da reddedildi. 

 

YOL HARİTASI

 

PKK Lideri’nin 2009 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) gönderdiği savunmasına ek olarak hazırladığı "Yol Haritası" gerekçesiyle 23 Eylül 2020’de Bursa İnfaz Hakimliği tarafından 6 aylık avukat görüş yasağı kararı aldığı ortaya çıktı. Verilen bu ceza 23 Mart 2021’de dolmasına rağmen engelleme devam ediyor. 

 

Öcalan’a, 30 Eylül 2020 tarihinde de Disiplin Kurulu tarafından aile görüşmelerinin 3 ay süreyle yasaklanması cezası verildi. Bu disiplin cezasından sonra Ocak ayında Öcalan’a, 3 aylık görüşmeyi yasaklayan yeni bir disiplin cezasının verildiği ortaya çıktı. Ancak bu ceza, Öcalan’ın avukatlarına tebliğ edilmedi. 

 

7 YILDA 5 AİLE GÖRÜŞÜ 

 

Avukatların yanı sıra Öcalan’ın aile ve vasisiyle görüşmelerine de izin verilmiyor. İmralı Heyeti’nin Öcalan ile görüşmelerinin sonlandırıldığı 5 Nisan 2015’ten sonra aile görüşleri de engellendi. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından kaygıların artması üzerine 50 Kürt siyasetçi 5 Eylül 2016’da Öcalan’la görüşme talebiyle açlık grevi eylemi başlattı. Eylemin devam ettiği 11 Eylül 2016’da kardeşi Mehmet Öcalan, İmralı Adası’na giderek ağabeyiyle bir görüşme gerçekleştirdi. Ancak bu görüşmeden sonra yapılan aile ve vasi görüşmeleri, ya yanıtsız bırakıldı ya da gerekçe gösterilmeden reddedildi. 

 

Öcalan, yapılan başvurunun kabul edilmesiyle 3 yıl sonra 12 Ocak 2019’da kardeşi Mehmet Öcalan ile yarım saat süren bir görüşme gerçekleştirdi. Öcalan, 5 Haziran ve 12 Ağustos 2019 tarihlerinde de bayram dolayısıyla kardeşi Mehmet Öcalan ile görüşme gerçekleştirdi. Görüşmelere dönük engellemelerin sürdüğü 27 Şubat 2020’de İmralı Adası’nda çıkan bir yangın, kamuoyunda kaygılara neden oldu. Artan tepkiler üzerine Mehmet Öcalan, 3 Mart 2020’de bir görüşme gerçekleştirdi. 

 

Koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle kamuoyunda artan kaygılar üzerine Öcalan, 21 yıl boyunca tutulduğu İmralı’da ilk kez telefon görüş hakkını kullanabildi ve 27 Nisan 2020’de kardeşi Mehmet Öcalan’la telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Öcalan’ın sağlık ve güvenlik koşullarıyla ilgili iddiaların kamuoyunda kaygıya neden olması üzerine 25 Mart’ta bir kez daha kardeşi Mehmet Öcalan ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Mehmet Öcalan, görüşmenin 4 buçuk dakika sürdüğünü ve yarıda kesildiğini duyurdu. 

 

ÖCALAN’A VOLTA CEZASI!

 

İmralı’da “hava muhalefeti” ve “koster bozuk” gerekçeleriyle başlayan, daha sonra OHAL kapsamında getirilen yasaklamalar ve 5275 sayılı madde dayanak gösterilerek, “disiplin suçu” gerekçesiyle devam eden aile ve avukat görüşleri önündeki engel, son olarak Ocak ayında verilen ancak gerekçesi öğrenilemeyen disiplin cezasıyla sürdürüldü. 

 

Hukukun işlenmediği İmralı’da disiplin cezalarında sınır tanınmıyor. Tecride kılıf yapılan cezalara ilginç bir gerekçe eklendi. Öcalan’ın Eylül 2018’de “spor faaliyeti” sırasında “volta attığı” gerekçesiyle 3 ay aile görüşünün engellendiği ortaya çıktı. Öcalan’ın, İmralı Adası’nda bulunan diğer tutuklularla voleybol ve basketbol oynadıktan sonra volta attığı gerekçesiyle cezaevinin Disiplin Kurulu Başkanlığı tarafından açılan disiplin soruşturması kapsamında, Öcalan’ın “spor faaliyetini sohbet faaliyetine dönüştürdüğü” gerekçesiyle 14 Eylül 2018 Tarihinde “3 ay ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma” cezası verildi. 

 

ÖCALAN İTİRAZ ETTİ

 

Verilen cezaya ilişkin Bursa İnfaz Hakimliği’ne itirazda bulunan PKK Lideri Abdullah Öcalan, voltanın cezaevlerinin en standart tek hareket biçimi olduğunu belirterek, bu hakkın engellendiğini ve yanlışın düzeltilmesi gerektiğini vurguladı.

 

CPT: ALDATICI GEREKÇE

 

Öcalan’a verilen bu disiplin cezası, Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi’nin (CPT) 6-17 Mayıs 2019 tarihlerinde yaptığı ziyarete dair 6 Ağustos 2020’de açıklanan raporunda da yer aldı. CPT, aile ziyaretlerinin engellenmesine gösterilen gerekçelerin aldatıcı olduğunu belirttiği raporunda, görüş yasağına “CPT, bir disiplin cezası biçimi olarak aile temaslarına getirilen kısıtlamaların, yalnızca suçun bu tür temaslarla ilgili olması durumunda uygulanması gerektiğini vurgulamak ister. Bunun mevcut durumda söz konusu olmadığı aşikardır” şerhi düştü. 

 

CPT, aynı raporunda Öcalan ve İmralı Cezaevi’nde bulunan diğer tutukluların aile ve avukat görüşleri için sürdürülebilir bir sistem geliştirilmesi gerektiğinin altını çizerek, “CPT, Türk makamlarını İmralı Cezaevi’ndeki tüm mahkumların, istedikleri taktirde, yakınlarından ve avukatlarından etkili bir şekilde ziyaret alabilmelerini sağlamak için gerekli adımları atmaya çağırıyor. Bu amaçla, ‘disiplin’ nedenleriyle aile ziyaretlerini yasaklama uygulamasına son verilmelidir. Ayrıca Komite, Türk makamlarından İmralı Cezaevi’nde tutuklu bulunan tüm mahkumlara aile üyeleri ve avukat ziyaretleri hakkında aylık olarak açıklama yapmalarını talep etmektedir” ifadelerine yer verildi.

 

MA / Özgür Paksoy