VAN - İHD Van Şubesi hazırladığı raporda Turan’ın yetkililerin ihmali sonucunda cezaevinde yaşamını yitirdiğine yer verdi.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Van Şubesi, Van Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde 21 Ocak’ta şüpheli bir şekilde yaşamını yitiren 70 yaşındaki Ramazan Turan’a ilişkin hazırladıkları raporu açıkladı. Açıklamaya Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Genel Sekreteri Coşkun Üsterci, İHD ve TİHV üyeleri de katıldı. İHD’nin avukatlarından Erhan Dönmez, Van Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nden mektup yoluyla İHD’ye başvuran 3 tutuklunun ortak mektubu ve görüştükleri tutukluların ifadelerini okudu. Dönmez, sorumlu personellerin görevlerini yerine getirmemelerinden dolayı Turan’ın yaşamını yitirdiğine dikkat çekti.
‘DÜŞMANCA BİR TUTUM SERGİLENDİ’
Sağlığa erişim hakkı önündeki engellerin artması ile yaşanan yaşam hakkı ihlallerinin de arttığına dikkat çeken Dönmez, “Yaşanan yaşam hakları ihlallerinin birçoğu mahpusun tekli hücrede tecrit edilmişken gerçekleşmiştir. Covid-19 salgını bahanesiyle hapishanelerde tecrit ve izolasyon derinleşmiştir. Covid-19 salgını sürecinde yaşanan sevk iptalleri, olumsuz karantina uygulamaları nedeniyle hastaneye sevkler ve tedaviye erişimde yaşanan sorunlar ve hastane dönüşünde mahpusların uzun, belirsiz sürelerle karantina koğuşunda bekletilmeleri başlıca sorunlar arasındadır. Ramazan Turan'ın da sağlığa erişim hakkı engellenmiştir. Diğer bir tespit ise infaz koruma memurlarının, müdürlerin mahpuslara dönük düşmanca davranışları, keyfi uygulamaları her geçen gün arttığı gözlemlenmiştir. Tüm bu sebeplerle engellenen sağlık hakkı ile idare, sağlık memurları ve infaz memurların keyfi davranışları mahpus Ramazan Turan’ın yaşamının yitirilmesine sebep olduğu tespit edilmiştir” dedi.
Sabah sayımından akşam sayımına kadar onlarca kez Turan’ın sağlık sorununun acil olduğunun bildirilmesine rağmen yetkililerin harekete geçmediğine dikkat çeken Dönmez, son olarak tutukluların gönderdiği mektupları okudu.
‘HASTANEYE GÖTÜRÜLMEDİ’
Bir tutuklunun gönderdiği mektupta yaşananlar şöyle dile getirildi: “Turan’ın hastaneye götürülmesi için yaptığımız tüm başvurular geçiştirilmiştir. Hiçbir personel duyarlılık göstermemiş ve revirde çalışan personel sadece bir ağrı kesiciyi Ramazan Turan'a tedarik etmiştir. Akşam sayımından sonra başgardiyan ve yanındaki birkaç gardiyanla A36 odasına gelmiş ve üst katta yatalak olan Ramazan Turan'ı tehditkar bir dille ‘Bak hiçbir şeyin yok, yarın testini yapacağız, seni hastaneye götürürsem hücreye alacağım sonra’ demiş. Ramazan Turan takatinin kalmaması sonucunda ve hücreyi kabul etmesi üzerine acile sevk edilmiştir. Bu sevk sırasında şüpheli bir şekilde yaşamını kaybettiği bizlere yansımıştır. Tutukluluğun üzerinden henüz 20 gün geçmişken yapılan uygulamayla canına kast edilmiştir. Cezaevine girişte de çıplak aramaya maruz kalıyor ve tek başına bir odaya götürülüyor” ifadeleri yer aldı.
‘HASTANE YERİNE BALGAM İLACI VERİLDİ’
Bir diğer tutuklu M.F.Ö.’nün gönderdiği mektupta ise şu belirlemeler yapıldı; “Van Yüksek Güvenlikli Cezaevinde var olan bu insanlık dışı politika ve ihmalkarlık yüzünden Ramazan Turan ölüme terk edildi. Rahatsızlanan Ramazan Turan yanında bulunan arkadaşın tüm ısrar ve dil dökmesine rağmen 13 saat boyunca boğazı şiş, su ve yemek yiyip içmeden ve acile götürülmediği için ölümüne sebep olundu. Boğazı şiştiği ve yataktan kalkamadığı halde hastaneye götürmek yerine revir personeli tarafından balgam ilacı veriliyor. Ramazan Turan hastaneye gitmek için ısrarda bulunduktan 13 saat sonra tekerlekli sandalye ile odadan çıkartılıyor ve hastaneye götürülüyor. Sonuçta ölümüne büyük bir kapı aralanarak sebep olundu.”
KOĞUŞ ARKADAŞININ AKTARIMLARI
Raporda cezaevinde görüşülen tutukluların beyanlarına da yer verildi. İHD’nin görüştüğü Turan’ın oda arkadaşı Uzan Tokay, şu bilgileri paylaştı: “3 Ocak günü Ramazan Turan'ın kaldığı karantina koğuşu olan A-36 koğuşuna getirildim. Bu koğuş hastane dönüşleri için karantina koğuşu olarak kullanılıyor. Ben koğuşa girdiğimde daha önce tanımadığım Ramazan Turan tek başına koğuştaydı. O da 3-4 gündür bu koğuşa getirilmişti. Tek başınaydı ve yanında temel ihtiyaç malzemeleri dahi hiçbir şey yoktu. Çukurca’da yol kontrolünde alınıp apar topar buraya getirilmişti. Tutuklandığından beri ailesi ile de görüşememişti. Onunla aynı koğuşta Ocak ayının 20’sine dek beraber kaldık.20 Ocak sabahı saat 07.30 sularında Ramazan Turan uyanır, uyanmaz kendisini iyi hissetmediğini söyledi. Bana boğazını gösterdi. Boğazında şişkinlik vardı. Ben de gardiyan çağırma butonuna bastım ve durumu onlara anlattım. Gardiyanlar bana, ‘Sayım gelip gitsin ilgileniriz’ dedi. Sayımdan sonra defalarca kez butona bastım ve arkadaşının durumunun iyi olmadığını söyledim ama ilgilenmediler.”
‘TURAN İHMAL SONUCU ÖLDÜ’
Gardiyanlara haber verdikten 13 sonra Turan’ın hastaneye götürüldüğünü söyleyen Tokay, “Arkadaşı götürdükten bir saat sonra gardiyanlar tekrar geldi. Eşyalarını hazırlamamı ve Ramazan’ın başka koğuşa götürüleceğini söylediler. Ben eşyalarını hazırladım ama eşyalarını bir gün sonra yani 21 Ocak Cuma günü aldılar. Durumunu sordum bana Turan’ın hastanede yatırıldığını ve bunun dışında bilgi vermeyeceklerini söylediler. Daha sonra arkadaşın hayatını kaybettiğini öğrendim. Ben yaşananları cezaevine gelen ve ifademi alan jandarma personeline de anlattım. Ramazan Turan büyük bir ihmalin sonucunda hayatını kaybetti.13 saatin sonunda hastaneye götürülmesi böylesi bir sonucu ve ölüme yol açtı. Bu hususta cezaevi kameraları da incelenebilir. Her şey kayıt altında” bilgilerini paylaştı.
‘ETKİN BİR SORUŞTURMA YAPILMALI’
TİHV Genel Sekreteri Coşkun Üsterci ise, “Ramazan Turan’ın raporu, cezaevlerinde uzunca bir dönemdir dile getirdiğimiz ağır hasta, yaşlı ve infazı ertelenmeyen mahpuslar kon usunda önemli bir örnek. Bu ihlaller, siyasal iktidarın insan haklarını referans almaktan vazgeçtiğinin göstergesidir. Yakın dönemde farklı cezaevlerinde yaşanan ölüm olayları da bunun göstergesidir. En son Abdullah Ece adında bir tutuklu sağlığa erişim engeli olduğu için yaşamını yitirdi. Ramazan Turan yine benzer ihmaller sonucu yaşamını yitirdi. Yetkililerden etkin ve hızlı bir şekilde Ramazan Turan’ın ölümüyle ilgili soruşturmanın yapılmasını bekliyoruz. Yine son günlerde Van’da Hadi ve Makbule Özer çiftinin tutuklanması da unutulmamalıdır” diye belirtti.