AB'de 'basın özgürlüğü ihlali' raporu: Türkiye'de 317 ihlal yaşandı

img
HABER MERKEZİ – Avrupa Komisyonu tarafından finanse edilen MFRR Projesi kapsamında AB ve AB'ye aday ülkelerdeki basın özgürlüğü raporuna göre, Türkiye'de gazetecilere yönelik 2024'te 317 hak ihlalinin yaşandı. Tutuklama, gözaltı ve hapis, 128 gazeteciyi kapsayan 51 vaka ile Türkiye'deki en yaygın ihlal türü oldu.
 
Avrupa Komisyonu tarafından finanse edilen Medya Özgürlüğü Hızlı Müdahale (MFRR) Projesi kapsamında; Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF), Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) ve Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) tarafından 2024'te Avrupa Birliği (AB) ve AB adayı ülkelerde "basın özgürlüğüne yönelik hak ihlalleri" raporlandı. Bin 548 hak ihlalinin belgelendiği belirtilen raporda, 2024'te 2023'te kaydedilen bin 153 hak ihlalinin arttığı belirtildi. Raporda, bu durumun endişe verici olduğu kaydedildi. 
 
Raporda, Kuzey ve Doğu Suriye'de haber takibi yaptığı sırada 19 Aralık'ta Türkiye'nin SİHA ile hedef alarak katlettiği gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin'e de yer verildi. 
 
Dört bölümden oluşan raporda, 27 AB üye Devleti ve AB’ye aday statüsündeki 9 ülkenin basın özgürlüğü durumunun analiz edildiği belirtildi. İlk bölümde başlıca sorunları ve eğilimleri açıklayan raporun ikinci bölümünde seçim süreçleri, çevre haberciliği ve yanıltıcı haberlere dair açıklamalar yer aldı. Üçüncü ve Dördüncü bölümlerde ise Türkiye’nin de arasında olduğu 6 AB aday ülkesi ve 6 AB üye ülkesinin durumu analiz edildi. Raporda, "Gazetecilere yönelik yasal saldırılar da 2024 yılında artarak 556 medya çalışanı veya kuruluşunu etkileyen 319 davaya dönüştü. Buna ek olarak, sansür ve müdahale 2023'te yüzde 23,7'den 2024'te yüzde 35,6'ya yükselerek önemli bir artış gösterdi. Bu durum özellikle çevre ve seçim haberciliğinde kendini göstermiş olup, 69 ihlal genellikle iklim protestolarında meydana gelen çevre haberciliği ile ilgili, 206 ihlal ise sansür ve sözlü saldırıların en yaygın olduğu seçim haberciliği ile ilgilidir" denildi.
 
Gösteriler ve protestoların gazeteciler için en tehlikeli ortamlar arasında yer aldığı belirtilerek, vakaların yüzde 51’inde gazetecilerin, genellikle polis veya devlet güvenlik güçleri tarafından fiziksel saldırıya uğradığı kaydedildi.
 
AB ÜLKELERİN GENEL DURUMU 
 
AB’ye üye 27 ülkedeki ihlallerin kaydedildiği raporda, Belçika, Fransa, Hollanda, Slovakya, Macaristan, İtalya olmak üzere toplamda 6 ülkenin ayrıntılı bilgilerine yer verildi. AB’nin genel durumunun yer aldığı bölümde, bin 446 medya kuruluşu ve çalışanının saldırıya uğradığı 942 basın özgürlüğü ihlalinin raporlandığını belirtilerek, gazetecilik faaliyetlerinin engellenmesinin en sık rastlanan ihlal olduğu kaydedildi. Raporda, "Engellenen gazetecilik faaliyetleri arasında en belirgin olanı, akreditasyonun keyfi olarak reddedilmesi veya haber yapmalarının genel olarak engellenmesi de dahil olmak üzere gazetecilerin haber yerlerine erişiminin engellenmesidir. Bu tür vakalar çoğunlukla, gazetecilerin protestoları haberleştirdiği, özel şahısların ve polisin ana failler olduğu veya kamu görevlilerinin ve siyasi partilerin sıklıkla basın çalışmalarının engellenmesine dahil olduğu siyasi etkinlikler ve basın toplantıları sırasında meydana geldi" denildi.  
 
Raporda, gazetecilerin 10'u yaralanmayla sonuçlanan 22 vakayla polis şiddetine maruz kalmasının yanı sıra ekipmanlara da saldırılar olduğu kaydedildi. 
 
AB ADAY ÜLKELERİN GENEL DURUMU 
 
AB’ye aday ülkelerden 9’unun incelendiği ve Arnavutluk, Bosna Hersek, Gürcistan, Sırbistan, Türkiye ve Ukrayna’nın ayrıntılı bilgilerinin yer aldığı raporda bin 121 medya kuruluşu ya da medya çalışanını etkileyen 606 vakanın belgelendiği belirtildi. Aday ülkelerde seçim süreçlerinden gazetecilerin haberleri nedeniyle tehditlerle karşılandığı belirtilen raporda, "Türkiyeli gazeteciler Altan Sancar ve Ömer Akın, yerel seçimler sırasında yaşandığı iddia edilen seçim usulsüzlükleri ve seçmen sahtekarlığı ile ilgili haberleri nedeniyle yetkililer tarafından soruşturma altına alındı" denildi. 
 
TÜRKİYE
 
Raporda, Türkiye'de basın özgürlüğü, hükümetin baskıları, kapsamlı sansür ve gazetecilere yönelik yargılamalar nedeniyle sürekli tehdit altında kaldığı belirtilerek medya kuruluşu ve çalışanına yönelik 317 hak ihlalinin raporlandığı kaydedildi. Türkiye’de 2024 yılında en endişe verici gelişmenin "Etki Ajanlığı" yasa tasarısının yeniden gündeme getirilmesi olduğu kaydedilen raporda, yasa tasarısının gazetecilerin casus olarak muamele görmesine neden olduğu ancak sivil toplum örgütleri ve gazeteciler tarafından gösterilen tepkilerin yasa tasarısının ertelenmesine neden olduğu hatırlatıldı. 
Türkiye'de kaydedilen ihlallerin çoğunun tutuklama ve gözaltılar olduğu belirtilerek, "Tutuklama, gözaltı ve hapis, 128 gazeteciyi kapsayan 51 vaka ile Türkiye'deki en yaygın (yüzde 37,8) ihlal türü oldu. Türkiye gazetecileri hapsetme konusunda en kötü sicillerden birine sahip ve bu raporun yayımlandığı tarihte 18 gazeteci hapiste. İzleme dönemi boyunca yetkililer, muhalif sesleri bastırmak için sürekli olarak toplu gözaltılar ve gazetecilerin evlerine şafak baskınları düzenledi. Toplamda 32 gazeteci gösterileri takip ederken veya gösterilere katılırken gözaltına alındı. Hem yerli hem de yabancı gazeteciler sık sık gözaltına alındı ve seyahatleri sırasında ülkeye giriş ve çıkışları yasaklandı" ifadelerine yer verildi. 
 
Raporda, gazetecilerin sıklıkla "terör propagandası yapmak" veya "cumhurbaşkanına ve kamu görevlilerine hakaret etmek" ile suçlandığı belirtilerek, en az 32 gazetecinin çalışmaları nedeniyle hapis cezasına çarptırıldığı kaydedildi. Raporda, şu ifadelere yer verildi: "Gazeteciler Hamdiye Çiftçi Öksüz, Erdem Gül, Ahmet Altan, Nazlı Ilıcak ve Fevzi Yazıcı'nın da aralarında bulunduğu sekiz gazeteciye terörle bağlantılı suçlamalarla altı yıl üç aya varan uzun hapis cezaları verildi. İzleme döneminde en az 11 gazeteci ölüm tehditlerinin hedefi oldu. Sinan Ateş'in cinayet davasını haberleştiren gazeteciler sözlü olarak tehdit edildi ve yasal işlemlerle hedef gösterildi. Türkiye'deki yerel seçimler sırasında ve sonrasında gazeteciler yaptıkları haberler nedeniyle çok sayıda saldırıya maruz kaldı. Seçim sonuçları ülke çapında protestolara yol açtı ve gösterileri takip eden gazeteciler, özellikle polis tarafından defalarca hedef alındı."
 
Raporda, Ekim ayında Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) Açık Radyo’yu kapatması ve Çağlayan Adliyesi önünde yaşanan silahlı saldırıya yayın yasağı getirildiği hatırlatıldı. 
 
KATLEDİLEN NAZIM DAŞTAN VE CİHAN BİLGİN 
 
Rapor, Türkiye ve bağlı Suriye Milli Ordusu’nun (SMO), Kuzey ve Doğu Suriye’ye dönük saldırılarını takip ettikleri esnada Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) ile katledilen gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin’e yer verdi. Raporda şunlar belirtildi: "Kürt gazeteciler ve haber kuruluşları ile Kürt sorunun takip eden muhabirler, yetkililerin yanı sıra özel şahıslar tarafından da defalarca hedef alınmıştır. Aralık ayında, Kürt medyası Hawar Haber Ajansı (ANHA) için çalışan gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin, Suriye'nin kuzey ve doğusundaki son askeri çatışmaları takip ederken şüpheli Türk insansız hava aracı saldırısıyla hedef alındı ve öldürüldü. Olay geniş çaplı kınamalara yol açtı ve polis, meslektaşlarının öldürülmesini protesto eden yaklaşık 40 gazeteciyi gözaltına aldı. Bunlardan yedisi daha sonra ölen gazetecilerin fotoğraflarını taşıdıkları için ‘propaganda’ suçlamasıyla tutuklandı."
 
Raporun tamamına bu bağlantıdan ulaşılabilir: https://www.mfrr.eu/monitoring-report-2024-1548-media-freedom-alerts-in-the-past-year/
 

Diğer başlıklar

09:24 Din âlimlerinden Enver Emirkulu: Meclis toplanıp adım atmalı
09:23 ‘Çağrıyı ilmek ilmek örecek olmanın heyecanını yaşıyoruz’
09:22 TİHV Temsilcisi Aba: Devlet hızlı adımlar atmalı
09:07 Akademisyen Yasemin Özgün: Adım atılmaması kuşkuları derinleştiriyor
09:06 İstanbul Newrozu’na çağrı: Özgürlük mesajı vereceğiz
09:05 İran'daki ekonomik kriz bayram alışverişine yansıdı
09:05 Yıllardır Newroz’u tek başına kutluyor: Bu yıl barış için yakacağım
09:02 Terzilerde Newroz yoğunluğu
09:01 Halkların buluştuğu Newrozlar
09:00 15 MART 2025 GÜNDEMİ
08:19 Bismil'de 28 noktada Newroz ateşi yakıldı
14/03/2025
23:49 SOHR: Suriye sahil kesiminde bin 500 Alevi katledildi
23:45 Sêrt’te Newroz ateşi yakıldı
23:06 Êlih’te kitlesel Newroz kutlaması
22:09 Suriye Kadın Meclisi: Anayasa Taslağı’nı kabul etmiyoruz
21:53 İstanbul’da 17 kişi tutuklandı
21:33 ‘Yayladağı Sınır Kapısı açılarak yardım koridoru oluşturulsun’
21:28 Irak’tan QSD ile Şam arasındaki anlaşmaya destek
21:23 Sudani DAİŞ’in Irak ve Suriye Emiri’nin öldürüldüğünü duyurdu
21:19 Wan’da ilk Newroz ateşini kadınlar yaktı
21:12 Hamas’tan bir heyet ateşkesi görüşmek için Kahire’ye gitti
20:36 Putin'den Trump'a yanıt: Eğer teslim olurlarsa canları bağışlanacak
19:39 Qileban’da gençlerden havai fişekli Newroz kutlaması
19:37 Eslem Teker’in ölümü nedeniyle belediyeye soruşturma
19:02 İran’da zorunlu başörtüsü yasası askıya alındı
18:17 Bologna Belediyesi’nden Abdullah Öcalan’a fahri hemşehrilik
17:52 Trump: Rusya ile 'iyi ve verimli' görüşmeler yaptık
16:44 Riha'da tutuklanan iki genç tahliye edildi
16:40 HDK Eşsözcüsü Meral Danış Beştaş: Demokrasi mücadelesini büyüteceğiz
16:11 İran rejiminin gözaltına aldığı 4 kadından günlerdir haber alınamıyor
16:02 Kuzey ve Doğu Suriye Halk İnisiyatifi Alevi katliamını kınadı
15:57 SOHR: Suriye'de 24 saate 110 kişi katledildi
15:50 Bornova'da imar tepkisi: İtirazımız Gezi'den gelir
15:49 Konya'daki binanın çökme nedeni belirlendi
15:26 Agirî Belediye Eşbaşkanı Hazal Aras'ın davasında tefrik kararı
15:24 14 Mart Tıp Bayramı: Sağlık emekçileri grevde
15:17 DEM Parti'nin önergesi üzerine Amed'de 7 kavşak yapım kararı alındı
14:50 DEM Parti Kadın Meclisi'nden Saadet Partisi'ne ziyaret
14:47 Adana ve Mersin Newroz'larına katılım çağrısı
13:55 TJA: Sakine anneyi mücadelemizde yaşatacağız
13:41 MSD: Geçici hükümetin anayasa taslağını reddediyoruz
13:34 Curnê Reş’te Newroz ateşi yakıldı: Demokratik siyaseti büyüteceğiz
13:19 Cumartesi Anneleri davasında beraat kararı
12:53 Holoz Yaylası helikopterlerle bombalandı
12:46 Mazlum Doğan'ın memleketinde Newroz: Öcalan'ın özgürlüğü sağlanmalı
12:21 Mehmet Sait Yıldırım’ın tahliyesinin engellenmesine karşı başvuruya ret
12:16 Rusya ve Ukrayna arasında çatışma
12:07 İSİG: Her yıl en az 60 çocuk çalışırken ölüyor
11:57 Gözaltındaki belediye çalışanları adliyeye sevk edildi
11:50 Sakine Arat kitlesel uğurlandı: Barışa hasret gitti
11:46 85 Nobel Ödüllü isimden Nergis Muhammedi için çağrı
11:22 Kayyıma 'hırsız' diyen genç gözaltına alındı
10:43 Abdullah Öcalan’ın aile ve vasisinden görüşme başvurusu
10:00 ‘Özgür Basın bilinçli olarak hedef alınıyor’
09:44 Gümüşhaneli Selma Altan'ın Newroz sevdası
09:25 Flash TV'ye el kondu: Kanalın sahibi gözaltına alındı
09:06 Şirnex’te yasağın üzerinden 9 yıl geçti: Yaralar halen sarılamadı
09:06 Yemek zammını protesto eden öğrencilere soruşturma
09:05 TTB Merkez Konsey Üyesi: Öncelikle hasta tutsaklar serbest bırakılmalı
09:03 90’lardan bugüne Newroz kutlamaları
09:00 14 MART 2025 GÜNDEMİ
08:58 'Bijî Serok Apo' sloganıyla Newroz kutlaması
13/03/2025
23:59 Dêrik'te Newroz ateşi yakıldı
23:56 Çorum’daki fabrika yangını kontrol altına alındı
23:31 Akçadağ Cezaevi'nde 34 tutsak hastaneye kaldırıldı
23:10 Özerk Yönetim: Anayasa taslağı bileşenlerin kimliğini yansıtmıyor
22:47 Serêkaniyê’de husumetli aileleri DEM Parti ve DBP barıştırdı
22:43 AKP’li belediye hakkında ‘yalan beyan’ iddiasıyla suç duyurusu
21:32 Tişrîn Barajı çevresi ve Sirrin köylerine saldırı
21:23 Erdoğan ile Sırrı Süreyya Önder ne konuştu?
21:13 Aleviler BM'ye seslendi: Soykırımı durdurmak için acil adımlar atın
21:01 Cemil Bayık: Kongrenin toplanması için şartlar oluşturulmalı
20:22 Temelli: Atılması gereken adımlar var, kimse ipe un sermesin
19:58 Oyuncu Şinasi Yurtsever hayatını kaybetti
19:55 DTB Suriye'deki alevi katliamını kınadı
19:51 Sancar: Süreci ve işleyişi güvenceye alacak kanuna acil ihtiyaç var
19:40 Amed surlarında meşaleli Newroz kutlaması
18:42 ABD-Rusya görüşmesi öncesi Kremlin kısa süreli ateşkesi reddetti
18:35 İsrail Şam'ı vurdu
18:31 SOHR: Suriye’de bin 476 kişi katledildi
18:28 Kanada Suriye'ye yönelik yaptırımları hafifletme kararı aldı
18:26 İngiltere Ukrayna'ya asker konuşlandıracak
18:11 Amed Newroz'undan önce Abdullah Öcalan ile görüşme bekleniyor
18:08 DEM Parti Kadın Meclisi AKP Heyeti ile Meclis’te bir araya geldi
17:54 Özgür Gündem davasında ceza istendi
17:41 Azerbaycan: Ermenistan ile mutabakata varıldı
17:39 Sêrt Newroz’una katılım çağrısı
17:26 Zap nehrinde bir kadın cenazesi bulundu
17:22 Ahmed El Şara, ‘geçiş süreci anayasa taslağını’ imzaladı
17:19 Samandağ'da kitlesel protesto: Alevi katliamını durdurun
16:58 Halk buluşmalarında tarihi çağrının toplumsallaşmasına vurgu
16:45 Yönetmen Öz’ün davası ertelendi
16:38 Rahşan Demirel mezarı başında anıldı
16:06 İzmir’in ilk Newroz ateşi Kadifekale'de yakıldı
16:05 Zenubiya Kadın Topluluğu: Alevi katliamının failleri yargılanmalı
15:31 KESK ‘Ortadoğu ve Barış Konferansı’ düzenleyecek
15:29 Alevi katliamını savunan Kılıçarslan hakkında suç duyurusu
15:22 Xelfetî Newroz’unda tek talep Öcalan'ın özgürlüğü
15:19 DGD Platformu’ndan tarihi çağrıya destek: Çözüm için sorumluluk alacağız
14:43 Cizîr Newrozu’na çağrı
14:32 Ateşkese rağmen 2 günde 715 saldırı
14:32 DEM Parti’den İHD’ye ‘çağrı’ gündemli ziyaret
14:16 DEM Parti Kadın Meclisi, EMEP heyetiyle bir araya geldi
13:56 Cezaevi raporu: Kürtçeye engel, tedaviye erişim, çıplak arama dayatması
13:46 Barış Annesi Sakine Arat yarın Amed’de defnedilecek
13:42 Bakırhan: Öcalan’ın özgür çalışacağı koşulları ne zaman yaratacaksınız?
12:56 Açlık sınırı 22 bin, yoksulluk sınırı 79 bin TL’ye çıktı
12:55 Savunma Bakanlığı’ndan ‘Suriye anlaşması’ açıklaması
12:42 SOHR: 24 saate 177 kişi katledildi
12:15 Yolun kapalı olmasını eleştiren yurttaşa ‘özür videosu’ çektirip şiddet uyguladılar
12:14 Abdullah Öcalan’ın avukatları İmralı’ya gitmek için başvurdu
11:57 Öcalan’ın memleketinde Newroz: Bu ateş sönmeyecek
11:50 Selahattin Erdem: Kurşun namludayken silah nasıl bırakılır?
11:03 Barış Annesi Sakine Arat yaşamını yitirdi
10:47 Efrînliler Kürt Dağları’na dönüş hazırlığında
10:07 Öcalan’la Roma’da 3 ay kalan Yaman: Demokratik toplum ve barış dili geliştirilmeli
10:06 DEM Partili Yüksel Mutlu: Anlaşmayla birlikte Aleviler korunmuş oldu
10:00 'Haber merkezlerinde daha çok kadın olmalı'
09:51 Küçükbalaban: Tarihi çağrıya radikal demokrasi paketiyle karşılık verilmeli
09:47 Yılın doktoru 'nitelikli dolandırıcılık'tan tutuklandı
09:46 Botan'da buluşmalar: Halk çağrıyı coşkuyla karşıladı
09:34 ‘Newroz ateşini özgürlük için yakıp mücadeleyi harlayalım’
09:25 Dr. Gössner: Çağrı Türk hükümetini sorunu çözmeye sevk etmelidir
09:21 ABF Başkanı Aslan: Tüm renklerinin birlikte yöneteceği demoraktik Suriye istiyoruz
09:09 Kayyım atanınca kesinti rafa kalktı
09:08 Kayyım Cizîr’de film çevirmiş!
09:08 Çatışmalarda iki kızını yitirdi: Öcalan'ın çağrısına güveniyoruz, devlet adım atmalı
09:02 Yıl yıl Newroz şiarları
09:02 Sêrt Baro Başkanı: Süreç hukukçularla bir ahenk içinde yürütülmeli
09:00 Newroz'da sahne alacak sanatçılar belli oldu
09:00 13 MART 2025 GÜNDEMİ
12/03/2025
23:59 Siber Güvenlik Kanunu Teklifi kabul edildi
23:45 BAE ve AB’den QSD ve Şam anlaşmasına destek
23:37 Trump'ın Özel Temsilcisi Witkoff Moskova'ya gidiyor
23:06 Bismil’de Newroz coşkusu
22:54 Êlih’te binlerin katılımıyla Newroz ateşi yakıldı
22:24 Almanya G7 ülkelerini Putin'e karşı birlik olmaya çağırdı
22:14 Ateşkese rağmen Metîna ve Amêdiyê’ye saldırı
21:34 Irak Haber Ajansı muhabiri Bağdat’ta katledildi
21:27 Cizîr'de halk konseri
20:06 Savaş uçakları Sirîn’in bir köyünü bombaladı
19:35 İmamoğlu’na üçüncü salon engeli
19:22 Erdoğan: Bölgemiz savaşa, çatışmaya ve gözyaşına doymuştur
19:19 DEM Partili Rojbin Kartal Manzak tahliye edildi
19:14 KHK eylemi 322'nci haftasında
19:02 Alevilerin katledilmesi protesto edildi: Ses çıkar
18:55 DTSO ve TOBB ‘Ekonomide Kadın Çalıştayı’ sonuç bildirgesini açıkladı
18:25 Rize Kalkandere Cezaevi’nden 6 tutsak sevk edildi
17:40 Gazi Katliamı'nın 30'uncu yıldönümünde katledilenler anıldı
17:15 DEM Parti İmralı Heyeti, Erdoğan'dan randevu talebinde bulundu