AMED - Gaz fişeğiyle katledilen 18 aylık Mehmet Uytun'un ölümüne dair davanın duruşması yarın görülecek. Olay yeri keşfinin henüz yapılmadığını aktaran avukat Yakup Güven, "Adalet mücadelemizi sürdüreceğiz” dedi.

 

Şirnex'in Cizîr (Cizre) ilçesinde 9 Ekim 2009 tarihinde askerlerin attığı gaz fişeğinin başına isabet etmesi sonucu hayatını kaybeden 18 aylık Mehmet Uytun'un ölümüne dair Uzman Çavuş Hakan Alkan'ın yeniden yargılandığı davanın 3'üncü duruşması yarın görülecek. Duruşma, Cizre 1'nci Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülecek.

 

KEŞİF HENÜZ YAPILMADI 

 

Uytun ailesinin avukatı Yakup Güven, 10 Eylül 2024’te görülen duruşmada mahkemenin olay yerini ve anını canlandıracak biçimde bir keşfin yapılacağı yönünde karar kurduğunu anımsattı. Güven, “İlçe Jandarma Karakolu’ndan 40-TBA-6 T0627-07 G0000090 seri nolu bombaatarın halen envanterde olup olmadığının bildirilmesi, halen kullanımda ise istenilen yer ve zamanda en az altı adet 40 MKE MOD 63 GE MEKE 06 B 101-003 kafile numaralı mühimmatla birlikte silahın hazır edilmesi talep edilmişti. Karakol, cevap yazısında bombaatarın envanterde mevcut olduğu, kendilerine gönderilen yazıda belirtilen mühimmatın ise envanterde mevcut olmadığının tespit edildiğini belirtti. Mahkeme de bu hususun tespitinden sonra keşfin yapılmasına karar vermişti" diye kaydetti. Güven, mahkemenin karar kurduğu olay yeri keşfinin hala gerçekleşmediğini kaydetti. 

 

'TAKİPSİZLİK FAİLLERİ CESARETLENDİRİYOR'

 

Taleplerine rağmen sanığın tutuksuz yargılandığına dikkati çeken Güven, asker ya da polisin fail olduğu dosyalarda cezasızlık pratiğiyle karşı karşıya kaldıklarını ifade etti. Güven, mevcut dosyada çok fazla eksiklik olduğuna işaret ederek, "Soruşturma izinlerinin verilmemesi, bunlara yapılan itirazlar, Anayasa Mahkemesi’ne başvurular... Yine kovuşturma evresine olaydan 11 yıl sonra geçilebildi. Bütün bu süreç kendi başına soruşturmanın etkisiz yürütüldüğüne delildir. Bölgede sivil yurttaşların bu biçimde hayatını kaybettiği veya yaralandıkları bu olaylar münferit olamayacak kadar fazladır. Bu tür olaylara ilişkin başlatılan soruşturmaların takipsizlikle sonuçlanması ve beraat kararları çıkması failleri cesaretlendirmektedir. Bu durum yeni insan hakkı ihlallerine davetiye çıkarmaktadır” diye kaydetti. 

 

Olay yeri keşfinin önemli olduğunu vurgulayan Güven, "Keşfin yapılması durumunda bizler de orada bulunacağız. Faillerin fiillerine uygun cezalarla cezalandırılması için aileyle beraber yıllardır yoğun çabalar sarf ettik. Adaletin sağlanması için mücadelemizi sürdüreceğiz” dedi. 

 

DAVA HAKKINDA

 

Mehmet Uytun, Şirnex'in Cizîr ilçesinde evlerinin balkonunda annesinin kucağındayken 9 Ekim 2009 günü yaşanan protesto gösterileri sırasında başına gaz fişeği isabet etmesiyle ağır yaralandı. Uytun, kaldırıldığı Diyarbakır Devlet Hastanesi'nde 19 Ekim 2009’da hayatını kaybetti. Valilik, Uytun'un göstericilerin attığı taşlar sonucunda yaralandığını iddia etti. 10 Ekim 2009 tarihli olay yeri inceleme tutanağında, olay yerinde kırmızı renkli gaz fişeği boş kapsülünün bulunduğu tespit edildi. 

 

Bunun üzerine 3 Kasım 2009'da ifade veren Uzman Çavuş Hakan Alkan, attığı gaz fişeğinin duvara isabet ederek yere düştüğünü öne sürerek, suçlamayı reddetti. Ayrıca kırmızı renkli gaz mühimmatını kullanmadığını ileri sürdü. Jandarma da, 3 Mart 2010'da kırmızı renkli mühimmatın envanterlerinde bulunmadığını iddia etti. Adli Tıp Kurumu'nun 23 Şubat 2012 tarihli raporunda, Uytun'un "künt kafa travmasına bağlı kafatası kemik kırığı beyin kanaması ve sonrası gelişen komplikasyonlar sonucu" hayatını kaybettiği belirtildi.

 

11 YIL SONRA SORUŞTURMA İZNİ VERİLDİ

 

Cizre Kaymakamlığı, 31 Ağustos 2012'de uzman çavuş Alkan hakkında “taksirle ölüme sebebiyet vermek” suçundan soruşturma başlatılması yönündeki savcılık talebini "yeterli delil bulunmadığı" gerekçesiyle reddetti. Diyarbakır Bölge İdare Mahkemesi de, avukatların kaymakamlık kararına karşı itiraz talebini reddetti.  Bunun üzerine Uytun ailesi avukatları, Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuruda bulundu. AYM, 15 Aralık 2015'de etkili bir soruşturma yürütülmemesi nedeniyle “yaşam hakkının ihlal” edildiğine karar verdi. Cizre Cumhuriyet Başsavcılığı, bunun üzerine 15 Mayıs 2019'de yeniden soruşturma talebi istedi. Ancak kaymakamlık talebi, 21 Eylül 2019'de bir kez daha reddetti.

 

Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi’nin, avukatların itirazını kabul etmesi üzerine Alkan hakkında soruşturma başlatıldı. Ardından Alkan hakkında 26 Ekim 2020’de olaya dair iddianame hazırlandı. İddianamede Alkan’ın "tamburlu bomba atar ile dikkatsiz ve tedbirsiz şekilde ateş ederek Mehmet Uytun’un ölümüne sebebiyet verdiği" belirtildi. Davanın ilk duruşması 8 Şubat 2021'de Cizre 1’inci Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.

 

UZMAN ÇAVUŞA VERİLEN CEZA BOZULDU

 

Alkan’a, 21 Haziran 2021 tarihinde görülen karar duruşmasında "taksirle ölüme neden olma" suçundan 3 yıl hapis cezası verilerek, ceza 18 bin 200 TL olarak paraya çevrildi. Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3’üncü Ceza Dairesi, avukatların itirazı üzerine, tanıkların ifadelerindeki çelişkilerin giderilmesini isteyerek, 19 Ekim 2022’de kararı bozdu.

 

ISRARLA AĞIR CEZADA GÖRÜLMESİ ENGELLENDİ

 

Bunun üzerine yeniden başlanılan yargılamanın ilk duruşması 3 Ocak 2023'te görüldü. Bu duruşmada, kırmızı renkli kapsülle aynı nitelikteki bir gaz fişeğinin ateşlenmesi sonrası kapsülün ne kadar sıcaklığa ulaştığı ve bu sıcaklık itibariyle isabet ettiği bir kişide yanık izi oluşturup oluşturmayacağı hususunda uzmanlık raporu istendi. 2 Mayıs 2023'te görülen 3’üncü duruşmada dosyaya giren ATK raporunda, Uytun'un gaz fişeği sonucu yaşamını yitirdiğine dikkat çekildi. Avukatlar, rapor üzerine dosyanın ağır ceza mahkemesinde görülmesini talep etti. Ayrıca sanık ve tanığın tekrar dinlenmesi talep edildi. Ağır ceza mahkemesi talebine yanıt verilmezken, diğer talepler reddedildi. 11 Mayıs 2023'te dosya ağır ceza mahkemesine gönderildi. Ancak sanık avukatının itirazı üzerine yargılamanın asliye ceza mahkemesinde görülmeye devam edilmesine karar verildi. 14 Eylül 2023'te görülen karar duruşmasında sanık Alkan’a "taksirden ölüm" suçlamasıyla 3 yıl 4 ay hapis cezası verildi. 

 

EKSİK HUSUSLAR NEDENİYLE YENİDEN BOZULDU

 

Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3’üncü Ceza Dairesi, 21 Şubat'ta eksik araştırma nedeniyle kararı bozdu ve davanın yeniden görülmesine karar verdi. Bunun üzerine sanık askerin yeniden yargılandığı davanın ilk duruşması 10 Eylül 2024’te görüldü. 24 Aralık 2024’te görülen son duruşmada, avukatların sanığın tutuklanması talebi reddedildi.