Fikra 'azadiyê' ya Abdullah Ocalan bû îlham

img
NAVENDA NÛÇEYAN- Aktîvîsta KJAR'ê Kejal Şêxmohemdî da xuyakirin ku fikra "azadî" ya Abdullah Ocalan ê ku hat xwestin bi komploya navneteweyî bê "tunekirin" ji bo jinên rojhilatî bûye hêz û îlham. 
 
Komploya navneteweyî ya li dijî Rêberê PKK'ê Abdullah Ocalan ku di 9'ê Cotmeha 1998'an de hat destpêkirin û bi radestkirina wî ya ji bo Tirkiyeyê dewam kir, li çar parçeyên Kurdistanê bû sedema hêrseke mezin. Kurdistanî û dostên wan di pêvajoya komployê de li hemû cîhanê kolan veguherandin qada çalakiyê. Yek ji cihên ku di pêvajoya komployê de bertek lê zêde bûn bajarên Îran û Rojhilatê Kurdistanê bûn.
 
Dema ku Abdullah Ocalan li Ewropayê hewl dida pirsgirêka kurd li ser bingeheke demokratîk çareser bike (21'ê Mijdara 1998'an), Serokê Partiya Neteweyî ya Îranê û Wezîrê Karên Hundir ê berê Dariûş Forûhar û hevjîna wî Pervaneh Eskenderî li Tehranê di mala xwe de bi kêran hatin qetilkirin. Dostê kurdan Forouhar beriya bê kuştin bi çend rojan, ji bo "Îtalya mafê hêwirandinê bide Abdullah Ocalan" xwest li ber Sefaretxaneya Roma ya li Tehranê mîtîngekê birêxistin bike û ji bo vê li Wezareta Karên Hundir dabû. Kiryar nehatin dîtin, lê piştî bi salan nûçeya ku îstîxbarata Îranê bi hevkariya MÎT'ê Forouhar û hevjîna wî kuştiye, ji aliyê BBC'ya Farisî ve hat belavkirin.
 
ÇALAKIYÊN LI ROJHILATÊ
                                                                                                                                                                         
Piştî Abdullah Ocalan di 15'ê Sibata 1999'an de radestî Tirkiyeyê hat kirin, gelê Rojhilat li Herêma Kurdistanê bi taybet li Tehran, Selmas, Mehabad, Kirmanşan, Îlam, Urmiye, Makû, Seqiz, Merîwan, Bukan, Kamiyaran, Pîranşehr, Serdeşt û li herêmên din çalakî pêk anîn. Li Rojhilatê Kurdistanê qedexeya derketina derve hat ragihandin û li Kirmanşan, Urmiye û Selmasê 6 kes hatin qetilkirin. Bi milyonan kes di 18’ê Sibatê de li ber Sefaretxaneya Tirkiyeyê ya li Tehranê kom bûn û daxwaza azadiya Abdullah Ocalan kirin.
 
Di 18’ê Sibatê de li Zanîngeha Kurdistanê ya Senendajê ji aliyê xwendekar û mamosteyan ve çalakî hatin lidarxistin. Di xwepêşandanên ku bi piştgiriya gel mezin bûn de xwendekar û hîndekar rastî lêdan û binçavkirinan hatin û nêzî 900 xwendekar hatin girtin. Meşa ku hatibû plankirin di 22’yê Sibatê de li bajarê Sine bi pêşengiya xwendekaran were lidarxistin, beriya destpêkirina meşê bi çend saetan hat qedexekirin. Wê demê Walî Abdullah Remzanzade ferman da ku gule li meşvanan were reşandin û herî kêm 20 çalakvan hatin kuştin û bi dehan jî birîndar bûn. Ji bo kesên jiyana xwe ji dest dan nehat hiştin merasîma cenaze jî bê lidarxistin, lê xwepêşandan û êrişên kontra yên rejîmê mehekê dom kirin.
 
BERXWEDANA 'JIN, JIYAN, AZADÎ'
 
Li bajarên Îran û Rojhilatê ên ku di pêvajoya komployê de bertek lê zêde bûn, di orta sala 2022’yan de dirûşmeya “Jin, jiyan, azadî” ku li ser esasê paradîgmaya “Azadiya Jinê” ya Abdullah Ocalan hatibû avakirin, bilind bû.
 
Jina kurd Jîna Emînî di 13’ê Îlona 2022’yan de li paytexta Îranê Tehranê ji aliyê dewriyeyên Îrşad ve bi hinceta “Li gorî rêgezan çarşefê tevngeriyaye" hat binçavkirin û di encama tundiya polîsan de jiyana xwe ji dest da. Piştî qetilkirina Emînî cara ewil jin û mêr bi hev re daketin qadan û dest bi çalakiyên girseyî kirin.
 
Xwepêşandanên ku di 17’ê Îlonê de piştî merasîma cenazeyê Emînî li bajarê wê Seqizê dest pê kirin, ji nişka ve li welêt belav bûn û veguherîn berxwedana li dijî rejîmê. Di xwepêşandanên ku 8 mehan dom kirin û li zêdetirî 100 bajaran belav bûn de herî kêm 551 kes ji aliyê leşker û polîsên rejîmê ve hatin qetilkirin. 
 
Di çalakiyê de dirûşmeya sereke "Jin, jiyan, azadî" bû. Ev dirûşme ji Îran û Rojhilatê li hemû cîhanê belav bû.
 
Di salvegera komploya navneteweyî de, aktivîsta Civaka Jinên Azad a Rojhilatê Kurdistanê (KJAR) Kejal Şêxmohemdî ji ajansa me re axivî. 
 
HER ÇÛ TÊKOŞÎN XURTTIR BÛ
 
Şêxmohemdî da zanîn ku komplo di şexsê Abdullah Ocalan de li dijî hemû gelê kurd hatiye kirin û got: “Her çendî ku dewletan hewl da daxwazên gelê kurd bitepisînin jî, bi çalakiyan re rû bi rû man. Li dijî komployê gelek jin pêşengiya çalakiyan kirin û çalakiyên fedaî pêk anîn. Kurdên ku li Kurdistan û Rojhilata Navîn bûn hedefa netew-dewletan, têkoşîna xwe berdewam kirin. Em dikarin bêjin ku bi taybetî şoreşa Rojava û xwerêveberiya Bakurê Kurdistanê gelê kurd ji cîhanê re kiriye model. Li hemberî êrişên netew-dewletan gelê kurd nîşan da ku her demê û li her cihî wê parastina nasnameya xwe bike û roj bi roj têkoşîna wan mezin bûye."
 
PÊŞENGIYA JINAN
 
Şêxmohemdî bi bîr xist ku di nava 100 sedsalên dawî de li Îranê gelek serhildan çêbûne û got: “Bi deh hezaran kes ji bo jiyana azad canê xwe feda kirin, lê nekarîn bigihêjin armancên xwe. Ji ber ku serhildan bi nêzîkatiyeke otorîter û baviksalarî hatin kirin. Eşkere bû ku ev zîhniyet wê azadî û wekheviyê neyne. Heta ku ev zîhniyet bi ser nekeve ne jin û ne jî civak nikare azad bibe." Şêxmohemdî anî ziman ku jin li dijî vê zîhniyetê têdikoşin û got ku ji bo hesabê Jîna Emînî ya ji ber ku hat qetilkirin bê pirsîn gel daketine kolanan. Şêxmohemdî got: “Di roja duyemîn a qetilkirina Emînî de serhildan bi pêşengiya jinan li Rojhilatê Kurdistanê û Îranê belav bû. Jinên Bakur, Başûr, Rojava û Ewropayê destek dan serhildanê. Jin bi vê helwesta xwe ji rêxistinên klasîk ên rast û çep wêdetir çûn. Ji ber vê yekê jinên ku bi salan pêşengiyê dikin her carê bi hêztir vedigerin."
 
‘FELSEFEYA RÊBER APO HÊZÊ DIDE'
 
Şêxmohemdî diyar kir ku gelê Rojhilat û Îranê di bin bandora hêzên jin ên çekdar de mane û got: “Çawa ku jinên Rojhilat hêz û biryardariya xwe ji felsefe û ramana Rêber Apo girtin, jinên ji neteweyên din ên cîhanê jî bi bandor bûn ji vê felsefeyê û perwerde dîtîn. Hema bêje dirûşmeya sereke ya hemû jinan ‘Jin, Jiyan, Azadî’ bû."
 
TECRÎDA ÎMRALIYÊ
 
Şêxmohemdî tecrîda li ser Rêberê PKK’ê Abdullah Ocalan wekî “neexlaqî û neqanûnî” bi nav kir û got: “Rejîma tirk bi salane bi hemû rêgezên hiqûqa navneteweyî tune dihesibîne û nahêle hevdîtin Rêber Apo re bên kirin. Helbet ev kiryara rejima tirk dijminatiya hemû gelê kurd e. Di demeke ku Rêber Apo ji bo çareseriya pirsgirêka kurd bi rêyên aştiyane û demokratîk hewl da de, rejîma tirk dest bi çalakiyeke bi vî rengî ya hovane (tecrîd) kir."
 
TÊKOŞÎN LI DIJÎ KONSEPTA TUNEKIRINÊ
 
Şêxmohemdî bal kişand ser tecrîda Îmraliyê û îsrarkirina neçareserkirinê û got: “Polîtîkaya zilmê ya li ser Rêber Apo tê wateya ragihandina şerê berfireh li tevahiya parçeyê Kurdistanê. Li Bakurê Kurdistanê operasyonên leşkerî berfireh bûn. Bi girtina bi hezaran siyasetmedar û aktîvîstan hewl dan vîna gelê kurd pûç bikin. Hewl hat dayîn ku alozî di navbera partiyên Kurdistanî yên Rojavayê Kurdistanê de çêbibe. Ev rejîm li her derê Kurdistanê li dijî hemû gelê kurd tevdigere. Li Rojhilata Navîn serdemeke dîrokî diqewime. Hewl tê dayîn herêm ji nû ve bê dîzaynkirin. Gelê kurd di vê qonaxa dîrokî ya hestiyar de rastî êrişan hat. Eşkere ye ku gelê kurd wê tu hewldanên dijminatiyê qebûl neke û ji bo bidestxistina azadî û mafên xwe yên rewa heta dawiyê bi israr e. Divê hemû dagirker di serî de rejîma tirk fêm bikin ku gelê kurd bi salane li dijî dagirkerî û tasfiyekirina dijminên xwe têdikoşe û tu carî çarenûsa ferzkirî qebûl nekiriye. Têkoşîna hevpar û berfireh a li dijî înîsiyatîfên cur bi cur ên rejîma tirk, erka bingehîn a hemû aliyên kurd e û ji bo çarenûsa gelê kurd xwedî girîngiyeke stratejîk e. Em careke din soza xwe ya ji bo Rêber Apo û feraseta wî ya îdeolojîk dubare dikin. Em rejîma tirk jî hişyar dikin ku dawî li kiryarên xwe yên dijminane bîne.”
 
KODÊN DAMEZRÎNER ÊN ÎRANÊ
 
Şêxmohemdî bal kişand ser wê yekê ku Îran bi 4 kodên bingehîn hebûna xwe didomîne û wiha dewam kir: “Îran yek ji kevintirîn dewlet û împaratoriyên cîhanê ye. Lewma beriya her tiştî dewletê û rêgezên bingehîn ên dewletê diparêze. Yanî bi awayekî herî hovane bingehên dewletê tên parastin. Em dikarin van esasan bi 4 kodan rave bikin. Koda yekem; Koletiya jinan, paşguhkirina vîna wan. Koda duyemîn; kuştina bawerî û çandên azadîxwaz. Koda sêyemîn; Tunekirina gelê kurd. Koda çaremîn ev e; afirandina civakeke îtaetkar û birçî. Fetwaya yekem a rejîma îslamî ew bû ku jin xwe bipêçin. Piştre yek bi yek mafên jinan sînordar kirin. Piştre li dijî bawerî û nasnameyên daxwaza azadiyê komkujî, kuştin û darvekirin dest pê kirin. Fetwaya sêyemîn jî kuştina hemû cangoriyên azadiyê bû. Paşê Xumeynî fermana kuştina hemû siyasetmedar û şoreşgerên zindanan da û yên din jî girtin û kuştin. Kesên ku herî zêde ji vê bandor bûne gelê kurd e. Ji aliyê aborî ve gel birçî man û neçar man ku îtaet bikin.”
 
Sibe: 'Şoreş berhema Ocalan e'
 
MA / Berîvan Kûtlû 
 
 

Sernavên din

19/10/2024
14:44 JRO: Li Herêma Kurdistanê şopandina rojnamevanan a hilbijartinê hate astengkirin
14:33 Bayindir: Heta ku birêz Ocalan nebe aktorê sereke tu pêvajo ne jidil in
13:55 Keça Fehmî Tosûn: Ji bo ku em hesabê bipirsin li vir in
13:52 Xizmên Windayan: Eger hûn çareseriyê dixwazin kujeran derxin holê
12:05 Êrişên li dijî kolberan didomin
11:01 ‘Heke em bi ser bikevin em ê dijminan ji Kurdistanê derxin’
10:33 Bonaccorsî: Divê em ji bo azadiya Abdullah Ocalan têbikoşin
10:26 3 ciwan hatin desteserkirin: Tundî û heqaret lê kirin, gef lê xwarin
10:20 'Divê mala Feqiyê Teyran bê parastin'
10:14 Girtiyê nexweş Guler ê girêdayî kursiya biteker bi hinceta 'dibe ku bireve' hat sewqkirin
10:12 Transferiya pereyê ‘xelata’ lîstîka PUBG’ê kirin ‘fînansmaniya rêxistinê’!
09:23 Ji Bahoz Baran berhemeke nû: Qelenê Dinyayê
09:13 Xwestin nexweşxaneya di erdhejê de zirar dît bê nûkirin
09:11 Fûara Pirtûkên Kurdî: Gel xwedî lê derdikeve, dipirse, dixwîne
09:00 Hem tacîz li keçikê hatiye kirin hem jî gefan li malbatê dixwin
09:00 Gundên Qilebanê ji ber bendavê di xetereyê de ne
09:00 ROJEVA 19'Ê COTMEHA 2024'AN
18/10/2024
20:11 Cenazeyê Stêrka YJA Starî piştî 79 rojan dan
20:02 Ji Egîtîm-Senê protetsokirina MEB'ê
16:37 Jin ji bo Rojîn Kabaîşê meşiyan
16:19 Hamasê mirina Yahya Sînvar piştrast kir
16:12 Rojnameger Germiyanî: PDK ji pêşmergeyan wêneyên dengan dixwaze
16:02 Sendîkayên teqawîdan serdana DEM Partiyê kirin
15:49 Li Girtîgeha Tîpa E ya Gîresûnê êrişî girtiyan hate kirin
15:41 MYK ya DEM Partiyê dê sibê bicive
15:32 Şaredariya Artemêtê: Em nikarin nameyeke garantiye ji Bankaya Îllerê bistînin
14:54 Şaxa ÎHD’a Amedê rapora binpêkirinên 9 salan eşkere kir: Herî kêm 27 hezar kes hatin binçavkirin
13:40 Li navenda dengdayînê ya Hewlêrê dengê guleyan hat bihîstin
13:33 Di operasyona li dijî DAIŞ’ê de endamekî asayîşê jiyana xwe ji dest da
13:25 Şeş sal û 3 meh cezayê hefsê dan Subaşi
12:35 Di doza ‘Qirkirina Ermenan’ de biryara beraetê hate dayîn
12:26 Fûat Keyman wefat kir
12:01 Kosenê ji nexweşxaneyê derket: Em ê têkoşîna xwe mezin bikin
11:46 Ferît Şenyaşar: Heta edalet tam pêk tê dê têkoşîna me bidome
11:06 Di doza Malbata Şenyaşar de hemû girtî hatin berdan
10:52 Saziyên ‘herî jênebawer ên Tirkiyeyê’: Partiyên siyasî û Diyanet
10:29 Malbatan ji bo hevdîtina li Îmraliyê serlêdan kirin
10:05 Ji ber parvekirinekê 3 doz li rojnameger Verîm hatin vekirin û ceza hate dayin
09:32 Dîroknas Aydin: Çareseriya Rojhilata Navîn, konfederalîzm e
09:29 Rizgarkirina Reqayê: Dirûşmeya şoreşê li tevahiya cîhanê belav bû
09:19 Lijneya Çavdêrî û Îdareyê biryara dadgehê bi cih neanî: Ji berdanê re bû asteng
09:17 Li Herêma Kurdistanê dengdana taybet destpê kir
09:07 Binpêkirinên mafan ên li girtîgehên Balikesîr û Îzmîrê
09:05 Hevkariya îstîxbarata Parastin-ENKS û MÎT’ê
09:04 Prz. Kaya: Divê binpêkirinên li Girtîgeha Mêrdînê bên aşkerekirin
09:01 Parastvanên mafan dê li dijî cezayan ji girtiyan re pereyan bişînin
09:00 ROJEVA 18'Ê COTMEHA 2024'AN
08:37 Ji bo Serhedê hişyariya barîna berfê hate kirin
08:33 Otobûsa geştê wergeriya: 6 kes mirin, 25 kes birîndar bûn
17/10/2024
19:44 Pirtûkên nivîskarên girtî hatin îmzekirin
16:55 Li Pasûrê barîna baranê bandoreke neyînî li jiyanê kir
16:53 Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê serdana Demîrtaş kirin
16:43 Ji DFG’ê atolyeya ‘Nûçegihantiya krîzê’
16:16 Kosen ê leşkeran parsûyên wî şikandibûn ji nexweşxaneyê derket
16:07 Nimûneyên ji Çemê Dîcleyê hatin girtin paqij derketin
16:00 Li Şirnexê xwendekar ji bo Rojînê meşiyan
15:00 Cezayê pere li Prof. Dr. Fîncanci hat birîn
14:30 Dayikên Aştiyê: Em şer naxwazin
14:10 Rêxistinên ciwanan bertek nîşanî sîxurkirinê dan
13:48 Fûara Pirtûkên Kurdî: Em pirtûkên xwe binasin û bixwînin
13:42 Li gorî wezaretê tundiya polîsan qanûnî ye!
13:32 Li dijî binpêkirinên li Girtîgeha Kirşehîrê greva birçîbûnê hate destpêkirin
13:28 Mihrîcana Çand û Hunerê ya Jinan bi konserê bi dawî bû
13:00 Rojnamevanên ji binçavan hatin berdan: Ji ber belgekirina îşkenceyê me kirin binçavan
12:00 Arinç: Ger hûn ji Ocalan bangekî bixwazin, divê hûn binê gotina xwe tije bikin
11:49 Li Sêwazê bi pileya 4.7 erdhej çêbû
11:28 Agirbesta bi endamên FARC’ê yên kevin re ji bo 6 mehan hate dirêjkirin
10:54 Parêzerên Abdullah Ocalan serî li dozger û girtîgehê dan
10:52 Koçberiyê ji Lubnanê ber bi Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê ve didome
10:39 Abdullah Ocalan ji jinan re got: Yekane rizgarî azadî ye!
09:53 Tehliyeya girtiyê nexweş Îvrendî hat taloqkirin: Bi rêxistinê re têkiliya xwe qut nekiriye!
09:50 Berxwedana li dijî şer a li Silopiyayê di roja 3’yemîn de didome
09:45 Li Pasûrê konsera gel
09:41 Rojnamevan Drews: Hilbijartina herêmê dê bandorê li hevsengiyên herêmê bike
09:20 Tehliyeya girtî bi hinceta ‘ji bo bê nav civakê amade nîne’ hate taloqkirin
09:16 Parêzerê Abdullah Ocalan: Gotinên li ser 'hevdîtinê' tişteke manîpulatîf e
09:00 ROJEVA 17’Ê COTMEHA 2024’AN
08:43 Ji bo 11 bajaran bi koda zer hişyariya barîna zêde hate kirin
08:43 Onder bi Nasiroglû re hevdîtin kir: Bingeha pêşmutabeqetê hate amadekirin
16/10/2024
21:01 Ji Baroya Wanê der barê Rojîn Kabaîş de daxuyanî
18:28 Yerlîkaya: 187 kesan bandor ji erdhejê girtiye
17:59 Rojnamevanên li Silopiyayê hatin binçavkirin serbest hatin berdan
16:54 Starta Fûara Pirtûkên Kurdî hate dayîn
16:33 Komeleya Ekolojiyê ya Wanê hate vekirin
16:21 Lîstika ‘Sê Ezezok’ zarokên Şemrexê kêfxweş kir
16:15 Jin ji bo Kabaîşê bêdeng meşiyan: Em ê kujerên wê bibînin
16:14 Ozgur Ozel dê serdana Demîrtaş bike
16:08 Hevdîtina rojnameger Ezîzî ya bi malbat û parêzer re tê astengkirin
16:07 Li Xarpêtê ji ber erdhejê 94 kes birîndar bûn
15:44 Doza Dînk ji bo parastina Yilmazer cara dawî hate taloqkirin
15:37 Karkerên Fernasê di nava barîkatan de çalakiya xwe didomînin
15:04 Xwendekarên Yuzuncu Yilê ji bo Rojîn Kabaîş meşiyan
15:03 Bavê Rojîn Kabaîşê: Ne întîhar e cînayet e
15:01 Hevdîtina Erdogan û Barzanî dest pê kir
14:54 Dr. Yavîç ê ku daxilî otopsiya Kabaîş bû: Divê pêvajo bi zelalî were birêvebirin
14:37 TFF: Stadyûma Amedsporê ji bo lîstikê û tenduristiya lîstikvanan guncav nîne
14:03 Mûstafa Karasu: Silavdayîna Bahçelî jî parçeyeke siyaseta şerê taybet e
14:03 Dermanên girtiyê nexweş nedanê
14:02 Endamê RTUK’ê Îpekyuz: Betalkirina lîsansa Açik Radyoyê neheqî ye
13:22 Nobeta Dayikên Aştiyê di roja duyemîn de ye