Irak ve Federe Kürdistan’da ‘kadın mücadele birliğine’ ihtiyaç var

img
WAN - Irak ve Federe Kürdistan Bölgesi’nde hakim ataerkil zihniyete karşı kadınların birliğinin şart olduğunu belirten Munîra Abwbakir ve Şîna Alî, “Sorunların çözümü konusunda ortak sese ihtiyaç var” diye belirtti. 
 
Kadınlar 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü için hazırlıklarını sürdürürken, erkek-devlet şiddetinin en fazla gündeme geldiği ülkelerden biri de Irak ve Federe Kürdistan Bölgesi. Son yıllarda kadın hakları aktivistlerinin ve kadın örgütlerinin sayısı artmasına rağmen kadına yönelik şiddet ve katliam oranlarının ülkede arttığı bir gerçek. Sığınma evlerinin yetersizliği, koruma kararlarının gecikmesi ve başvurulara yönelik resmi kurumların “aile içi mesele” tutumu, kadınlara yönelik saldırıları daha görünmez hale getiriyor. 
 
En temel sorunlardan biri ise, cezasızlık politikası. Kadın katliamlarında  failin “tahrik indirimi”, “aile onuru” veya “psikolojik ” gibi gerekçelerle düşük cezalar alması, taciz ve tecavüz dosyalarının delil yetersizliği ya da baskı sonucu kapatılması kadın örgütlerinin mücadele ettiği başlıca hususlar arasında. Irak Parlamentosu'nda çocuğun vekaletini anneden alan, 9 yaşında “evliliklerin” önünü açan “Kişisel Statü Yasası”nın kabul edilmesinin ardından şiddet, taciz, tecavüz ve hak ihlallerinde artış başladı. 
 
Kadın Örgütleri Birliği'nden Munîra Abwbakir ve aktivist Şîna Alî,  25 Kasım dolayısıyla Mezopotamya Ajansı’na (MA) değerlendirmelerde bulundu.
 
TOPLUMSAL BASKI VE ŞİDDET 
 
Irak ve Federe Kürdistan Bölgesi’nde kadınlara dönük şiddetin günden güne arttığını belirten Munîra Abwbakir, “Toplumsal, siyasi ve kültürel alanda kadınlar üzerinde çok fazla baskı var. Kürdistan Bölgesi’nde kadınlar hala toplumsal baskı ve şiddetle karşı karşıya. Kadınlara fiziksel, ruhsal ve cinsel başta olmak üzere farklı şiddet biçimleri uygulanıyor. Toplumda kadına yönelik şiddetle mücadele konusunda bilinç oluşturulmuş değil. Seçim dönemlerinde de kadınlar babalarının ve kardeşlerinin kontrolü altında oy kullanıyor. Yanı sıra baskılar nedeniyle parlamentoya seçilen kadınlar dahi hükümet içerisinde etkili bir rol üstlenemiyor. Çünkü partilerin programları ve planları doğrultusunda hareket etmek zorundalar. Bu nedenle de kendi rollerini ortaya koyamıyorlar. Geçmiş yıllarda hem bölge hem de Irak Parlamentosu’nda kadınlara özgü hiçbir projenin olmadığını gördük" diye belirtti. 
 
PARLAMENTODA ERKEK ŞİDDETİ
 
Parlamentoda seçilmiş kadınların erkek şiddetiyle karşı karşıya olduğunu söyleyen Munîra Abwbakir, “Irak genelinde kadın sorunları kültürel ve toplumsal açıdan ortaktır. Siyasi partilerle bağlantılı kadın örgütleri, ataerkil zihniyet nedeniyle daha çok partilerin hizmetine giriyor. Kadınlara hizmet etmek yerine partilerin ataerkil fikirlerini güçlendiren çalışmalar yapıyor. Sözünü ettiğimiz bu şiddet ve baskı partilerin içinde de mevcut. Kadınlar partilerin içinde de ataerkil zihniyet nedeniyle ayrımcılık ve her türlü şiddete maruz kalıyor. Hem parlamentoda hem diğer siyasi alanlarda tüm kararlar erkekler tarafından alınıyor. Bu durum ise parlamentoya kadınlara özgü projelerin sunulmasının önünü kesiyor. Kadınların projelerini parlamentoya taşımasına, oylamaya sunmasına ve başarı elde etmesine izin verilmiyor. Bu alanlarda kadınların önü kapatılıyor. Bu nedenle kadınlar, bugüne kadar parlamentoda değişim yaratamadı" ifadelerini kullandı. 
 
Bölgede kadınların öncülük misyonlarını geliştirmeleri gerektiğinin altını çizen Munîra Abwbakir, “Parlamentoya sayıca girseler bile değişim ve dönüşüm yaratma açısından etkili olamadılar. Bu noktada eğitim çok önemlidir. Kadınların devlet kurumları ve sivil toplum örgütlerine katılım düzeyini yükseltmeliler. Siyasi alanda da kadınların çalışmalarının güçlendirilmesi gerekiyor. Öncülük bakımından kadınların güçlendirilmesi şarttır. Aynı şekilde kadınların birlik olması gerekir. Örneğin, Kadın Örgütleri Birliği olarak kadınların güçlendirilmesi, ilerletilmesi ve eğitim için birçok plan ve projeye sahibiz. Şu anda Süleymaniye kentinde bu kurum aracılığıyla çalışmalar yürütüyoruz. Amacımız bu çalışmaları diğer kentlere de yaymak" dedi.
 
'KADIN BİRLİĞİ ŞART'
 
Kadın hakları aktivisti Şîna Alî, kadınları ortak bir akılla mücadele etmelerinin önemine değindi. Şîna Alî, “Ataerkil bir toplumda yaşıyoruz. Büyük ölçüde bu ataerkil sistemden çıkmayı başaramadık. Bu da kadınlar üzerinde ciddi etkilere yol açıyor. Var olan zihniyetin aşılması için kadınların bilinçlendirilmesi gerekiyor. ‘Özgürlük’ dediğimizde düşünce özgürlüğünden, fikir özgürlüğünden ve önümüzdeki engelleri aşma özgürlüğünden bahsediyoruz.  Ataerkil sistemi aşmak ve karşımızdaki engelleri kaldırmak için parti ve mezhep temelli fikirlerden uzak durmamız gerekiyor. Kadınların sorunlarının çözümü konusunda ortak bir sese sahip olması şarttır.  Toplum üzerindeki parti etkisini azaltmamız gerekiyor.  Siyasi partilerde kadın çalışmalarının küçümsenmesine neden olan bu zihniyeti aşmamız gerekiyor ki kadınlar için daha geniş bir çalışma ortamı oluşturabilelim. Bu da kadınların düşünce ve bakış açısını güçlendirecektir. Toplumun temelini kadının eğitimi oluşturur. Bu nedenle kadınların birlik olması şarttır" ifadelerini kullandı. 
 
KADINLARIN YÜZYILI
 
25 Kasım kapsamında gerçekleştirdikleri çalışmalarla kadın ve toplumu bilinçlendirmeyi hedeflediklerini dile getiren Şîna Alî, şöyle devam etti: “Bu yüzyıl kadın yüzyılıdır, kadınların yüzyılıdır. Kadınlar, üzerlerindeki baskıları aşmak için birlikte ve tek ses olmalıdır. Kadınlar birlikte çalıştıklarında parti ve mezhep fikirlerinden uzak durduklarında, yakınlaşır ve mücadeleyi büyütür. Bu nedenle tüm engelleri aşmamız ve birliğimizi güçlendirmemiz gerekiyor. Bu yılın memnuniyet verici durumlarından biri de Kürt ve Arap kadınların bir araya gelerek Irak’ın 188 Nolu yasa tasarısına karşı ortak bir sesle karşı çıkmasıdır. Bu, gelecekteki çalışmalar için önemli bir adımdır. Çünkü nerede gerçek bir baskı veya haksızlık yaşanıyorsa, kadınlar tek ses olup buna karşı çıkmalıdır. Irak’ta bir doktor öldürüldüğünde tüm kadınlar bir ağızdan tepki gösterdi. Aynı şekilde Kürdistan’da bir kadın hak ihlaline uğradığında ya da bir kadın öldürüldüğünde dört bir yandaki kadınlar seslerini yükseltti. Irak’ta kadınlara karşı çıkarılmış olan 188 Nolu yasaya karşı Kürt, Arap ve Hristiyan kadınlar hep birlikte tepki gösterdiler. Bu önemlidir. Bu beraberliğimizi örgütleyip karşı mücadele etmemiz gerekir." 
 
YARIN: Filistinli kadınlar acıma değil adalet istiyor
 
MA / Zeynep Durgut 

Diğer başlıklar

09:47 Türkiye Riknaddin'de neyi amaçlıyor?
09:38 Ceza hukukçusu Kanar: ‘Geçiş yasaları’ kapsamında köklü reformlar yapılmalı
09:34 DSİ’nin ‘işletmede’ dediği baraj 6 yıl sonra yapılmış
09:29 Asgari ücret yorumu: Kaşıkla verilip kepçeyle alınıyor
09:25 'Barışı kadınların söz ve karar gücüyle inşa edelim'
09:23 Helebcelilerin kimsesiz mezarlarına Mûş sahip çıkıyor
09:22 Uğur Kaymaz ve babası 21 yıl önce katledildi: Adalet için yeni mekanizmalar yaratılmalı
09:15 3 milyon insan köye dönüş için çözüm bekliyor
09:13 Irak ve Federe Kürdistan’da ‘kadın mücadele birliğine’ ihtiyaç var
09:11 Yusuf Karadaş: Enerji ve ticaret yolları yeni gerilimlere yol açacak
09:06 Selime Büyükgöze: Erkek şiddeti eşitlikle son bulabilir
09:02 Kış lastiği uygulaması başlıyor: Fiyatlar cep yakıyor
09:00 21 KASIM 2025 GÜNDEMİ
20/11/2025
23:54 Maduro’dan Karayip'ler için ‘ağır silah’ ve ‘füze’ talimatı
22:50 Edirne’de kadın cinayeti
22:21 Tecavüze uğrayan çocuk yoğun bakımda
22:11 DEM Partililerden MESEM tepkisi: Çocukları öldürüyor
21:34 Trump’tan Zelenski’ye Rusya-Ukrayna Savaşı’nın sonlandırmak için taslak
21:19 Almanya’da Kürt Çocuk Korosu’na 'Entegrasyon' ödülü
21:13 Bina ilaçlamasında 7 kişi hastaneye kaldırıldı
21:07 Eğitim Bakanı’na tepki: Bir yılda bin 300 öğrenci gözaltına alındı
20:33 Rojin Kabaiş'in ağabeyi: Telefonun İspanya'ya gönderilmesi için dilekçe verdik
20:29 Amûdê, Şam ve Halep'te 25 Kasım etkinlikleri
20:06 İran'da tutsak Zeyneb Celaliyan’ın tedavisi engelleniyor
20:01 Bütçe görüşmeleri: Son bir yılda 1 milyon çocuk eğitimden koptu
19:47 Merkez Bankası soruşturmasında bir tahliye daha
19:03 Pirsûs katliamı davasına çağrı
18:59 Böcek ailesinin kaldığı otelin sahibi ve çalışanına yakalama kararı
18:55 Kuzey ve Doğu Suriye'de çocuk haklarına dikkat çekildi
18:49 Mûş'ta bir kadın katledilmek istendi
18:40 Gazze: İsrail saldırıları devam ediyor, tankları ilerliyor
18:11 Gülizar Yıldız’ı katleden Remzi Kayaalp'a ağırlaştırılmış müebbet
17:55 ABD-Çin Komisyonu: Çin deniz altı iletişim kablolarını kesmeyi amaçlıyor
17:47 11'inci Yargı Paketinin meclise gelişi ertelendi
17:40 Kadınlardan 25 Kasım çağrısı: Sokaklar bizimdir
17:26 CHP İmralı kararını yarın açıklayacak
17:24 Yaşamını yitiren YJA Star ve HPG'lilerin taziyelerine kitlesel ziyaret
17:18 HDK ve ÖHD'den direnen sağlık emekçilerine ziyaret
17:10 DEM Parti'den Burak Ercan'a ilişkin açıklama
16:53 AKP’den İmralı kararı: Olumlu oy kullanacağız
16:02 AKP İmralı gündemiyle bir araya geldi
15:50 Ankara, İmralı görüşmesine kilitlendi: Kim ne diyor?
15:29 DEM Parti'nin İmralı'ya gidecek üyesi belli oldu, diğer partilere de çağrı yapıldı
15:13 Çocukların güvenli geleceği için talepler sıralandı
15:04 Sağlık emekçileri bütçe taleplerini açıkladı
14:56 Hostekar’da 60 bin meşe palamudu ekildi
14:38 CHP ‘İmralı ziyareti’ gündemiyle toplandı
14:28 Demirtaş’tan görüşme açıklaması
13:49 Gazetecilerin davasında Aslan savunma yapacak
13:45 Gazeteci Namık Tarancı mezarı başında anıldı
13:40 Pakistan: Afganistan sınırında 23 isyancı öldürüldü
13:39 Taciz failinin beraat ettirilmesine tepki: Takipçisi olacağız
13:33 MESEM'li Eren Dağ davasında sanıklardan süre talebi
13:16 Onlarca öğrenciyi tacizden yargılanan Burak Ercan beraat ettirildi
12:35 Amedspor-Trabzonspor maçına davet
12:11 CHP’li komisyon üyeleri: Henüz karar almadık
12:03 DEM Parti: Cezasızlık politikası çocuk istismarını arttırıyor
12:02 Çocuğa cinsel taciz failinin duruşması görülmeden ertelendi
11:43 Sürece karşı çıkan CHP’liler sessizliğe büründü!
11:23 Feti Yıldız'dan AİHM kararı açıklaması: Makul sürede incelenmeli
11:18 Marcia Inhorn ve Mashuq Kurt’tan ortak mesaj: Yasal reformlar hayata geçirilmeli
10:53 CHP'nin ‘süreç karşıtı’ isimleri belli oldu!
10:42 Sokağın bütçe yorumu: Sonumuz iyi değil
10:33 DEM Parti MYK toplandı
10:28 KJK'den 25 Kasım deklerasyonu: Komün yaşatır
09:52 Fatih’te zehirlenme şüphesi: 1 kişi yaşamını yitirdi
09:36 Rojin Kabaiş eylemine ceza: Şiddetin kurumsallaştığını gösteriyor
09:22 Devlet Kürtçe ile barışmalı
09:16 MED TUHAD-FED Eşbaşkanı: Cezaevlerinde ihlaller artarak devam ediyor
09:11 İş dünyasından sürece destek
09:10 Riha Baro Başkanı Öncel: Eşit yurttaşlık temelinde anayasal düzenleme yapılmalı
09:08 Av. Yavuz: Abdullah Öcalan ile doğrudan görüşülmeli
09:07 10 bin işletmeden sadece 4'ü denetleniyor
09:05 İHD Mersin Eşbaşkanı: 100 yıllık inkar ve imha politikalarıyla yüzleşilmeli
09:04 Kadınlar ‘özgürlükçü’ perspektifle yerel yönetimleri dönüştürüyor
09:00 Kürt kadınların mücadelesi özgürlük vadediyor
09:00 20 KASIM 2025 GÜNDEMİ
08:46 CHP'de 'sürece karşı' olan isimler kim?
08:18 Düşürülen dronedan DAİŞ-Şam işbirliği çıktı
00:12 Darp edilerek gözaltına alınan öğrenciler serbest
00:09 Bütçe görüşmeleri: Ulaşımda geçiş ücretleri yüzde bin 400 arttı
19/11/2025
23:41 Meclis'te ‘suça sürüklenen çocuklar’ ile ilgili komisyon kuruldu
22:47 MHP'li Yıldız: İmralı'ya kesin gidilecek
22:39 Çiçek Otlu: Yap işlet devret modeli halkı iki kere sömürüyor
22:23 TJA'dan Dîlok ve Hatay'da atölye çalışması
22:02 İsrail'in saldırılarında 10 Filistinli katledildi
21:58 Amed’deki zincirleme kazada ölü sayısı 4’e çıktı
21:55 Mazlum Ebdî, Mesud ve Neçirvan Barzanî görüşmesi: Kürt sorunu barışçıl yöntemlerle çözülmeli
21:48 Rojin Kabaiş'in ailesinden parti ziyaretleri ve Bakan Tunç'tan randevu talebi
21:36 Özgür Özel'den 'süreç' açıklaması: Sorumluluğunu üstlendik
20:48 Cenevre eylemi: Abdullah Öcalan'ın önündeki engeller kaldırılsın
20:37 CHP: Özel’in İmralı günü Demirtaş'ı ziyaret planlaması yok
20:29 DEM Parti: Çocukların adaleti ertelenemez
20:22 Amed-Êlih yolunda kaza: 3 kişi hayatını kaybetti
20:16 Bütçe görüşmeleri sürüyor: İhaleler almış başını gidiyor
20:10 Mazlum Ebdî ve Îlham Ehmed, Mesud Barzani ile bir araya geldi
19:38 DEM Parti’nin süreç koordinasyonu Meclis’te toplandı
19:35 KHK eyleminde kadınların barış talebi vurgusu
19:03 İsrail ateşkese rağmen Lübnan’a saldırdı
17:54 Zelenski ve Erdoğan görüştü
17:36 Berîvan Kutlu’nun taziyesine kitlesel ziyaret
17:02 Amed Belediye Eşbaşkanları üniversiteli gençlerle buluştu
16:25 İzmir'de 'Dêrsim'in kayıp kızları' filmi izlendi
16:23 Bütçe görüşmeleri: Ulaşımda çok dillilik talebi
16:07 Gazeteci Aykol'a kan takviyesi yapılacak
16:05 DEM Parti Colemêrg’te iki aileyi barıştırdı
16:00 AKP ve CHP ‘İmralı ziyareti’ gündemiyle toplanıyor
15:42 Öğrencilere polis ve ÖGB şiddeti
15:36 Gazeteci Aslan hakkında iddianame hazırlandı
15:24 Wan’da çok sayıda öğrenci gözaltına alındı
15:21 Bölge oda ve borsalarından sürece destek: Her adım yarına umuttur
15:20 Riha'da işkenceyle katledilen çocuk toprağa verildi
14:59 Ayla Akat Ata: Sürecin başarıya ulaşması kadının emeğiyle mümkün
14:57 Kadınlar 25 Kasım’a hazırlanıyor
14:51 Sağlık emekçileri vergide adalet talep etti
14:40 Veterinerlerin durumuna dikkat çekildi
14:19 CHP İmralı ziyaretine yeşil ışık yakmazsa DEM Parti nasıl bir tutum alacak?
14:18 Gelecek Partili Torun: Bahçeli ile İmralı’ya gitmeye ben de varım
14:07 Mamdani’den Abdullah Öcalan’a destek: Barış küresel bir kazanım olacaktır
14:06 Adana’da ÇEDES tepkisi: Okullara imam değil, öğretmen istiyoruz
14:03 Erdoğan'dan süreç açıklaması: Tüm partilere önemli görevler düşüyor
13:09 DEM Partili belediyeler kadın çalışmalarının raporunu açıkladı
12:51 Nurettin Demirtaş'tan Aykol'a geçmiş olsun mesajı
12:28 EMEP Genel Başkanı: Komisyon bir an önce Abdullah Öcalan ile görüşmeli
12:27 Rojin Kabaiş’in ailesinden DEM Parti’ye ziyaret
12:02 Helin Ümit: Devlet karar vermek zorunda
11:51 Îlham Ehmed: Kadınların içinde yer almadığı bir barış kalıcı olamaz
11:49 MHP’li Yıldız: Komisyon Abdullah Öcalan’ı ziyaret etme yönünde karar alacak
11:45 İmralı’ya gönderilen araştırma raporları iade edildi
11:11 Aksoyoğlu: İktidar süreci bekletiyor
10:54 Ebdî: Önder Apo’nun başlattığı barış süreci tüm Ortadoğu için şanstır
10:37 Bedran Çiya Kurd: Sözlü olmaz, tüm haklar anayasal güvenceye alınmalı
10:05 Çukurova bölge mitingine katılım çağrısı: Halktan yana bütçe istiyoruz
10:03 Çocuk Hakları Günü: İhlaller devlet eliyle derinleştiriliyor
10:01 Akbelen'de maden sahası dışındaki ağaçlar da kesildi
09:59 Kamaç: Nasıl ki Kürt tarafı adım atıyorsa devlet de adım atmalı
09:54 Saadet Partisi Grup Başkanı Kaya: Güven artırıcı adımlar atılmalıdır
09:52 Afganistan’da varoluş duruşu: Direniş
09:26 Kadın öncülüğünde yeniden inşa: 23 merkez ve 145 proje
09:13 Saadet, DEVA ve CHP il başkanları: Acilen yasal adımlar atılmalı
09:11 Eren Keskin: Rojin dosyasında ATK işkenceyi gizlemek üzerine iş yaptı
09:05 Direnişle örülen bir yaşam: Botan’ın Bêrîvan’ı
09:02 Arıcılardan sahte bal uyarası: Glikoza dikkat!
09:00 19 KASIM 2025 GÜNDEMİ
07:59 Eylemlerin tanıdık siması Dengbêj Hecer hayatını kaybetti
07:50 Mêrdîn'de çöp toplamada yeni yöntem için ilk adım
18/11/2025
23:43 Sevilay Çelenk: Türkiye’nin dış politikası ölüm ve yıkım getiriyor
23:23 Komisyon'dan Kurtulmuş için 'ortak tavır' bildirisi
22:33 Wan Barosu Başkanı, Rojin Kabaiş dosyası başsavcı vekili ile görüştü
22:17 Özel: Komisyon'da görevli arkadaşlarımız perşembe günü toplanacak