Rêberê PKK’ê Abdullah Ocalan 22 sal in li Girtîgeha Girava Îmraliyê ya Tîpa F a Ewlehiya Bilind di bin tecrîdê de tê ragirtin. Daxwaz, pêşniyaz, israr û hewldanên çareseriya pirsgirêka kurd ên Ocalan her carê bêbersiv hatin hiştin. Hewldanên Ocalan cara ewil ku di sala 1993’yan de ji bo çareseriyê dabû destpêkirin bi mirina Serokkomar Turgut Ozlan bêencam hat hiştin. Heta niha gelek hewldanên Ocalan ji bo çareserkirina kêşeya kurd hebûn, lê hemû jî ji aliyê dewletê ve bêencam man. 

 

Herî dawî dîsa bi hewldanên Ocalan di sala 2013’an de pêvajoya çareseriyê dest pê kir. Ev pêvajo jî du sal û nîv hat birêvebirin û pişt re di tîrmeha sala 2015’an de pêvajo ji aliyê îqtidara AKP’ê ve hat bidawîkirin û ev pêvajoya çarseriyê veguherî pêvajoya şer. Ji sala 2015’an ve dîsa şer didome û her ku diçe dijwartir dibe. 

 

Endamê Koma Aştiyê Seydî Firat ê ku li ser banga Ocalan di 1’ê Cotmeha sala 1999’an de hat Tirkiyê têkildarî israrên çareseriyê yên Ocalan û polîtîkayên neçareseriyê yên AKP’ê ji ajansa me re axivî. 

 

DI PIRSGIRÊKA KURD DE NÊZÎKATIYEK NÛ 

 

Firat diyar kir ku Ocalan di çareserkirina pirsgirêka kurd de nêzîkatiyek nû derxist pêş, di 2'yê Tebaxê de banga "paşvekişandinê" kir û PKK'ê jî bersiv da vê bangê û vekişiya derveyî sînor. Firat da xuyakirin ku ev bang jî "gavên niyeta baş” a Ocalan bû û wiha got: “Rêberê gelê kurd nêzîkatiek ewqas girîng danîbû holê, lê dewlet ji vê nêzîkatiyê dûr bû. Pêşî, 3 hefte qedexeya malbat û parêzeran li Birêz Abdullah Ocalan hat birîn û destûr nehate dayîn ku name bigihîjin destê wî. Nîşeyên hevpeyvîna wî ji wî hatine girtin. Bersiva ji bo Koma Aşitiya 'qanûna poşmaniyê' bû. Wan em bi girtîgehê pêşwazî kirin. Wan 12,5 sal ceza li me hemûyan birî. Em bi salan di girtîgehê de man. Hevalê me Îsmet Baycan di vê pêvajoya girtîgehê de jiyana xwe ji dest da, şehîd ket.”

 

BI KOMPLO BERSIV DAN 

 

Firat bibîr xist ku Ocalan ji sala 1993'yan û vir ve gelek caran bi fedekariyan agirbesta yekalî îlan kiriye û got: "Birêz Ocalan di 1'ê Îlona 1998'an de jî agirbest îlan kir. Bersiva nêzîkatiya aştiyane ya Birêz Ocalan komploya navneteweyî bû. Di 1993 û 1995’an de agirbest hate îlankirin û bi tevgerên tunekirinê, operasyon û êrişan bersiva agirbestan hat dayîn.”  

 

MÎMARÊ NEÇARESERKIRINÊ: AKP 

 

Firat destnîşan kir ku mînakek din a israra Ocalan a di aştiyê û fedekariya wî ya di vê mijarê de li tu deverê nîne û wiha got: "Rêberê Gelê Kurd Birêz Ocalan bi bawerî, felsefe û ramana xwe ya ji bo çareseriya aştiyane ya pirsgirêkê nêzîkatiyeke bi vî rengî nîşan da. Ji ber berpirsiyariya xwe ya li hember mirovahî û gelan heye. Wan carinan bi rêbazên nerm, şîdet û êrişên giran ên li ser qadên gerîla hewl dan viya bi awayekî pûç bikin. Nêzîkatiyek li ser bingeha çareseriya aştiyane ya pirsgirêkê heye. Hemî notên hevpeyvînê bûn sedema vê yekê. Li Tirkiyeyê zîhniyeta serdest, monîst û înkarê pêşeroja xwe di xitimîna pirsgirêka kurd de dibîne.” 

 

Firat di derbarê rola heyî ya AKP’ê wekî "mîmarê xitimandina pêvajoyê pênase kir û wiha got: “Her çend di 2013-1205’an de nêzîkbûnek mîna çareseriyê nîşan da jî, ew bi vegotina ka meriv çawa ji pêvajoyek şer a tevahî re amade dibe û çawa nêzîkatiya aştiyane pûç bike. Pirsgirêkên wan ên hundirîn hebûn, dixwestin çareser bikin. Wan hewl da ku tevgera azadiya kurd li ser bingeha pirsgirêkên navxweyî rawestînin, û ew hinekî biserketin. Wan bi vî awayî xelkê hinekî xapand."

 

ISRARA NEÇARESERKIRNÊ 

 

Seydî Firat diyar kir ku çareseriya pirsgirêka kurd tê wateya "Tirkiyeya demokratîk" û li ser israra neçareskirinê wiha axivî: "Ji komarê vir ve, ew piştgiriyê didin nêzîkatiya yekperest. Em dikevin 100’emîn salvegera Lozanê. Dixwazin berxwedana kurdan û kesên ku li dijî zihniyeta yekperest in, bifetisînin û Lozanê bi nêzîkatiyeke nû ya monîst ku wê li Rojava, Başur (Başûrê Kurdistanê), Mûsil û Kerkûkê belav bike, nû bikin. Dixwazin gelên ku sed sal in li ser bingeha çareseriya pirsgirêka kurd, li ser bingeha misogerkirina maf û azadiyan li pey maf û edaletê ne û yên sed sal in ji bo aştî û azadiya xwe têdikoşin, bifetisînin.”

 

DÎNAMÎKA BINGEHÎN A ÇARESERIYÊ 

 

Endamê Koma Aştiyê Seydî Firat anî ziman ku dînamîka bingehîn a çareseriya pirsgirêka kurd Ocalan e û wiha got: “Çareseriya ku Rêberê Gelê Kurd Birêz Abdullah Ocalan li ber çavan negire, ne çareserî ye. Hemû pêşniyazên çareseriyê yên ku derveyî Rêberê Gelê Kurd hemû derew û mijûlkirin e. Yên ku ji nêzîkatiya çareseriyê ya Birêz Abdullah Ocalan nêzîkatiyeke samîmî nîşan nadin, di nêzîkatiyek derewîn de ne. Axir, Erdogan çû Amedê û careke din çareserî anî rojevê. Lê belê, wî gef xwar. Heya ku tecrîda li ser Rêberê Gelê Kurd bi dawî nebe, tu nêzîkatî ne rast e. Armanca wan hemûyan xapandina raya giştî ya navneteweyî û navxweyî ye.” 

 

MA / Ozgur Paksoy